Hoàn thiện khung khổ pháp lý về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam
Sáng nay, (3/10), tại Hà Nội, Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm “Khung khổ pháp lý về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam”. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh chủ trì tọa đàm.
Sớm xây dựng quy chế hoạt động cho Trung tâm tài chính quốc tế
Phát biểu tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh nêu rõ, Trung tâm tài chính quốc tế được thành lập và vận hành là một quyết sách lớn của Đảng, Nhà nước, đặc biệt trong điều kiện chúng ta cần tạo không gian mới, thu hút nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội; tạo nền tảng cho việc thực hiện được 2 mục tiêu 100 năm cũng như yêu cầu của kỷ nguyên mới – kỷ nguyên phát triển thịnh vượng của dân tộc Việt Nam. Bộ Chính trị đã có Kết luận số 47-TB/TW liên quan đến việc xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam. Dưới sự tham mưu kịp thời của Chính phủ, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 222/2025/QH15 về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Nghị quyết là khuôn khổ chung, còn những quy định cụ thể để tạo khung khổ pháp lý cho Trung tâm tài chính quốc tế do Chính phủ quy định.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh, trong 8 Nghị định được giao, đến nay, Bộ Tư pháp đã chủ trì xây dựng một dự thảo Nghị định và đã trình Chính phủ. Đồng thời, đã tiến hành việc thẩm định 5 dự thảo Nghị định, trong đó có 2 dự thảo Nghị định đã được các bộ, ngành trình Chính phủ; 3 dự thảo sắp được trình Chính phủ. Còn 2 dự thảo Nghị định chưa được thẩm định. Với trách nhiệm tham mưu cho Chính phủ trong công tác xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp đã chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương rà soát các vấn đề liên quan đến việc xây dựng các nghị định này, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh thông tin thêm.
Trên cơ sở đó, Thứ trưởng Bộ Tư pháp đề nghị, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh sớm dự thảo quy chế hoạt động cho Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, bảo đảm tính tương thích với thông lệ quốc tế. Bởi, nếu không có quy chế, các nghị định dù được ban hành cũng thiếu cơ sở thực thi.
Đề cập đến vấn đề tòa án chuyên biệt, theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh, tòa án này có thể có những thủ tục tố tụng đặc thù, rút gọn, sử dụng thẩm phán chất lượng cao, áp dụng án lệ của Việt Nam, xét xử bằng tiếng Anh. Với các giao dịch tài chính quốc tế, tòa án chuyên biệt có thể áp dụng các nguyên tắc chung của luật pháp quốc tế, nếu các bên lựa chọn.
Điều 7, Nghị quyết số 222/2025/QH15 quy định: Ngôn ngữ áp dụng tại Trung tâm tài chính quốc tế:
Theo đó: Ngôn ngữ chính thức trong quá trình giao dịch, hoạt động tại Trung tâm tài chính quốc tế là tiếng Anh hoặc tiếng Anh kèm theo bản dịch tiếng Việt.
Các quy định, quy chế trong Trung tâm tài chính quốc tế được ban hành bằng tiếng Anh và tiếng Việt.
Tài liệu thống kê, tài chính, kỹ thuật và các tài liệu khác được lưu trữ tại Trung tâm tài chính quốc tế bằng tiếng Anh hoặc tiếng Anh kèm theo bản dịch tiếng Việt.
Thủ tục hành chính, giao dịch giữa các Thành viên, giao dịch giữa Thành viên với tổ chức, cá nhân nước ngoài và giải quyết tranh chấp được thực hiện bằng tiếng Anh hoặc tiếng Anh kèm theo bản dịch tiếng Việt.
Làm rõ địa vị pháp lý cơ quan điều hành và cơ quan giám sát Trung tâm tài chính
Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) Đào Thanh Hương cho biết, Bộ Tài chính được giao chủ trì soạn thảo 2 nghị định là Nghị định về thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế (TTTCQT) Việt Nam và Nghị định hướng dẫn về chính sách tài chính trong TTTCQT tại Việt Nam (thuế, ưu đãi, chứng khoán, bảo hiểm, thị trường vốn, thành viên TTTC, kế toán, tài chính...).
Về thành lập TTTCQT Việt Nam, Nghị quyết 222 đã nêu rõ là thành lập TTTCQT Việt Nam tại 2 thành phố: TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng. Đây là mô hình đặc biệt, chưa từng có, không thể học ở đâu vì không nước nào có mô hình một TTTC 2 địa điểm như Việt Nam, nên việc thành lập TTTCQT thực sự là đúng tinh thần vừa làm, vừa trao đổi vừa tìm cách vận dụng cho phù hợp. Vì vậy, trong xây dựng dự thảo Nghị định về thành lập TTTCQT Việt Nam, Bộ Tài chính đã phối hợp rất chặt chẽ với 2 thành phố có TTTC đặt trên địa bàn.
Sau quá trình làm việc với 2 thành phố, dự thảo Nghị định được Bộ Tư pháp thẩm định. Theo đó, Bộ Tư pháp đề nghị phải làm rất rõ số lượng và địa vị pháp lý của cơ quan điều hành và cơ quan giám sát TTTC. Trong dự thảo, hiện Bộ Tài chính đề xuất có 2 cơ quan điều hành, 2 cơ quan giám sát. Bộ Tài chính cho rằng, việc quy định 2 cơ quan điều hành, 2 cơ quan giám sát tại 2 địa phương để bảo đảm tính độc lập, chủ động của 2 địa phương trong quá trình phát triển, Chính phủ định hướng phát triển của Trung tâm tại 2 địa phương để đảm bảo không có sự cạnh tranh lẫn nhau. Nếu chỉ có 1 cơ quan điều hành, 1 cơ quan giám sát thì sẽ khó cho điều hành, giám sát bởi hoạt động tài chính diễn ra thường xuyên, liên tục; còn các hoạt động giám sát chuyên ngành sẽ do các cơ quan Trung ương khác thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ được giao.
Đối với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan điều hành, cơ quan giám sát, Bộ Tài chính đề xuất sẽ giao cho 2 cơ quan này tại 2 địa phương, theo tinh thần phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, nhưng sẽ có hệ thống thông tin và sự phối hợp giữa 2 địa phương để đảm bảo thành viên đăng ký tại TP. Hồ Chí Minh hay TP. Đà Nẵng đều là thành viên của TTTCQT Việt Nam, bà Hương thông tin thêm.
Đề cập đến cơ chế, chính sách và thủ tục hành chính về đầu tư, kinh doanh tại Trung tâm tài chính quốc tế, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh cho rằng, phải thực sự vượt trội và thông thoáng. Việc tiếp cận đất đai không nên phức tạp mà cần được đơn giản hóa, coi ban quản lý trung tâm như ban quản lý khu công nghiệp, có quyền cấp đất, cấp phép nhanh chóng khi nhà đầu tư đủ điều kiện, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh nêu quan điểm.
Điều 23, Nghị quyết số 222/2025/QH15 quy định: Dự án đầu tư tại Trung tâm tài chính quốc tế chỉ cần đăng ký công nghệ áp dụng, đăng ký môi trường; không phải thực hiện lập quy hoạch chi tiết, cấp giấy phép xây dựng và các thủ tục để được phê duyệt, chấp thuận, cho phép trong lĩnh vực xây dựng.
