Hoại tử ngón tay vì bị rắn độc cắn
Thời tiết mưa, ẩm là lúc các loại rắn độc xuất hiện nhiều hơn trong ruộng, vườn cây, bụi rậm… tấn công người dân. Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ vừa tiếp nhận liên tục 2 trường hợp cấp cứu do rắn độc cắn, trong đó, một người bệnh bị hoại tử vết thương, cần phẫu thuật cắt lọc để cứu toàn bộ bàn tay.
Theo hồ sơ bệnh án, người bệnh nữ H.T.H, 40 tuổi (trú tại xã Lục Yên, tỉnh Lào Cai), bị rắn hổ mang cắn vào ngón tay phải khi đang làm vườn, lần lượt được đưa đến các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh Lào Cai và Phú Thọ sơ cứu. Tuy nhiên, do diễn biến nặng, người bệnh được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ.
Người bệnh nhập viện trong tình trạng tỉnh táo, da niêm mạc kém hồng, sưng nề nhiều tại vùng bị cắn, xuất hiện hoại tử mô mềm, thông khí phổi giảm, bụng chướng nhẹ, lượng nước tiểu ít, không sốt nhưng có hội chứng nhiễm trùng.
Sau khi thăm khám và thực hiện các cận lâm sàng, người bệnh được chẩn đoán: Sốc nhiễm độc do rắn hổ mang cắn, hoại tử mô mềm ngón V bàn tay phải và được điều trị tích cực tại Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc. Người bệnh được truyền 10 lọ huyết thanh kháng nọc rắn, kháng sinh, SAT phòng uốn ván và hồi sức tích cực theo dõi đa cơ quan.
Khi tình trạng nhiễm trùng ổn định, người bệnh được chuyển sang Khoa Ngoại chấn thương & Y học thể thao để phẫu thuật cắt lọc tổ chức hoại tử, nạo viêm và làm sạch mô bị tổn thương, giúp ngăn ngừa hoại tử lan rộng và giữ lại chức năng bàn tay.
Theo Bác sĩ Đỗ Đình Hà (Khoa Ngoại chấn thương & Y học thể thao), hổ mang là loài rắn cực độc, nọc của chúng có thể gây tổn thương mô nặng tại chỗ (hoại tử, sưng nề), rối loạn đông máu, ức chế thần kinh và hô hấp… Người bệnh nếu không được điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ tử vong rất cao.
“Tổn thương tại chỗ tại vùng rắn cắn có thể để lại tổn thương hoại tử phần mềm rộng, nên sau quá trình hồi sức chống độc rắn cắn cần có sự phối hợp của chuyên ngành ngoại khoa Chấn thường xử trí làm sạch tổ chức hoại tử, ghép da và phục hồi chức năng. Hiện tại, sau khi được truyền huyết thanh, phẫu thuật loại bỏ ổ hoại tử, vết mổ tại ngón V bàn tay phải sạch, đầu ngón hồng, sức khỏe và các chỉ số xét nghiệm đã ổn định, người bệnh được xuất viện,” bác sĩ Hà cho biết.
Trường hợp thứ hai là người bệnh N.T.B, 61 tuổi, trú tại xã Yên Lãng, tỉnh Phú Thọ. Trong lúc lên rừng lấy măng vô tình bị rắn lục cắn. Người bệnh về nhà đắp thuốc (thuốc nam không rõ nguồn gốc) nhưng sáng hôm sau vết thương không đỡ mà sưng phù, đau đớn, lan rộng lên cẳng tay… nên đã đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ cấp cứu.
Các bác sĩ nhanh chóng tiến hành cấp cứu, chỉ định làm các xét nghiệm máu và cận lâm sàng cần thiết. Kết quả cho thấy người bệnh bị rối loạn đông máu và giảm tiểu cầu – biến chứng thường gặp sau khi bị rắn lục cắn.
Người bệnh được điều trị tích cực bằng truyền huyết thanh kháng nọc rắn lục kết hợp với các biện pháp điều trị nội khoa khác. Sau điều trị, tình trạng người bệnh cải thiện rõ rệt, các chỉ số xét nghiệm đông máu và tiểu cầu dần trở về mức bình thường.
Khi bị rắn cắn, bác sĩ Hà lưu ý người dân cần giữ bình tĩnh, hạn chế tối đa vận động, không chạy hoặc cử động mạnh để không làm tăng nhanh quá trình tác động của nọc rắn đến các phần khác của cơ thể.
Cố định chi bị cắn, giữ vị trí bị rắn cắn thấp hơn tim. Tuyệt đối không rạch da, không hút nọc, không đắp lá cây và nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt.
Nếu có thể, ghi nhớ hoặc chụp ảnh con rắn để bác sĩ xác định loài và chỉ định huyết thanh phù hợp. Sử dụng huyết thanh kháng nọc để điều trị người bệnh bị rắn cắn là phương pháp điều trị đặc hiệu, mang lại hiệu quả cao, rút ngắn thời gian điều trị và giảm tỉ lệ tử vong.
