Hiệp ước Tương lai: Cần cụ thể hóa bằng hành động

Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (LHQ) đã thông qua Hiệp ước Tương lai – một văn kiện đầy tham vọng cam kết hành động hướng tới một thế giới tốt đẹp hơn cho các thế hệ mai sau trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với ngày càng nhiều thách thức. Văn bản này đặt ra nhiệm vụ cho các nhà lãnh đạo của 193 quốc gia thành viên biến những lời hứa thành hành động để thực sự tạo nên sự khác biệt cho thế giới.

Đưa chủ nghĩa đa phương trở lại

Văn bản dài 42 trang được 193 thành viên của Đại hội đồng LHQ thông qua nêu rõ 56 hành động, bao gồm cam kết thúc đẩy nhanh hơn nữa việc đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của LHQ và các nỗ lực mới của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu; các cam kết về chủ nghĩa đa phương, duy trì Hiến chương LHQ và gìn giữ hòa bình. Hiệp ước cũng kêu gọi cải cách các tổ chức tài chính quốc tế và Hội đồng Bảo an LHQ, thúc đẩy giải trừ quân bị và định hướng phát triển trí tuệ nhân tạo Văn bản này đề cập đến việc giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột và đẩy nhanh các cam kết về quyền con người, bao gồm quyền của phụ nữ.

Hiệp ước bao gồm cả hai phụ lục, được gọi là Thỏa thuận Kỹ thuật số toàn cầu và Tuyên bố về các thế hệ tương lai, với mục tiêu thúc đẩy quá trình ra quyết định quốc gia và quốc tế tập trung vào việc đảm bảo phúc lợi cho các thế hệ mai sau.

UN Photo_Loey Felipe.jpg
Các thành viên LHQ tham dự Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, thông qua Hiệp ước Tương lai ngày 22.9. Ảnh: UN News

Chủ tịch Đại hội đồng LHQ Philémon Yang nhấn mạnh tương lai của chúng ta "nằm trong tay chúng ta". Ông Yang cho hay thế giới đang đứng trước ngã ba đường, đối mặt với những thách thức đòi hỏi hành động tập thể, dù vậy "vẫn còn hy vọng... vì những thách thức đi kèm với cơ hội" và một tương lai tươi sáng hơn "đang trong tầm tay". Theo ông Yang, Hiệp ước Tương lai vừa được thông qua không chỉ giải quyết các cuộc khủng hoảng hiện tại mà còn đặt nền tảng cho một trật tự mới hòa bình cho tất cả các quốc gia.

Trong khi đó, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres mô tả là Hiệp ước là thỏa thuận mang tính bước ngoặt, là “bước chuyển hướng tới chủ nghĩa đa phương hiệu quả hơn, toàn diện hơn và kết nối hơn”. “Thế giới của chúng ta đang trải qua thời kỳ hỗn loạn và thời kỳ chuyển đổi, nhưng chúng ta không thể chờ đợi để thế giới trở nên hoàn hảo. Chúng ta phải thực hiện những bước đi quyết định đầu tiên hướng tới hiện đại hóa và cải cách hình thức hợp tác quốc tế", Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết. “Chúng tôi ở đây để đưa chủ nghĩa đa phương trở lại từ bờ vực thẳm”, ông Antonio Guterres nói với các nhà lãnh đạo thế giới nhóm họp tại trụ sở LHQ ở New York. “Bây giờ, vận mệnh chung của chúng ta là cùng nhau vượt qua vực thẳm này. Điều đó đòi hỏi không chỉ là cam kết suông, mà còn là hành động”.

Cần biến cam kết thành hành động

Các chuyên gia đánh giá, Hiệp ước Tương lai, giống như nhiều văn bản khác của LHQ, đưa ra những mục tiêu và cam kết cao cả nhưng lại chưa xác định các bước cụ thể, thực tế, khả thi mà cơ quan này có thể thực hiện để hiện thực hóa tầm nhìn của mình.

Chẳng hạn, văn kiện khẳng định các quốc gia “sẽ chấm dứt nạn đói và đẩy lùi nguy cơ mất an ninh lương thực”, giải quyết các khoảng cách tài chính và đầu tư toàn cầu, cam kết thực hiện một hệ thống thương mại đa phương công bằng, đạt được bình đẳng giới, bảo vệ môi trường và khí hậu, và bảo vệ những người bị ảnh hưởng bởi các trường hợp khẩn cấp nhân đạo. Nhưng không nói rõ LHQ và các thành viên sẽ thực hiện điều này như thế nào.

Khi cuộc chiến của Israel ở Gaza, cuộc chiến Nga-Ukraine và cuộc nội chiến ở Sudan tiếp tục cướp đi hàng nghìn sinh mạng, và LHQ cam kết hỗ trợ Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ). Nhưng vào thời điểm Israel tuyên bố sẽ không cho phép tòa án LHQ tác động đến cuộc chiến của mình, trong đó hơn 41.000 người đã thiệt mạng ở Gaza, thì Hiệp ước mới chưa nêu rõ cách thức để buộc các thành viên tuân thủ quy tắc của mình.

Hiệp ước này đưa ra lời hứa khôi phục các nghĩa vụ và cam kết về giải trừ vũ khí hạt nhân và sinh học, “làm mới lòng tin vào các thể chế toàn cầu” bằng cách bảo đảm các thể chế mang tính đại diện hơn, đồng thời thúc đẩy và bảo vệ quyền con người, bao gồm chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc và bài ngoại. Tuy nhiên, các nước sẽ cần nhìn thấy những biện pháp cụ thể.

Phản ánh sự bất mãn ngày càng tăng với tình trạng bế tắc và thiếu đại diện toàn cầu tại HĐBA, văn bản cam kết "sửa chữa bất công lịch sử đối với châu Phi như một ưu tiên" và "cải thiện đại diện" cho châu Á - Thái Bình Dương, Mỹ Latin và Caribe. Hiệp ước cũng cam kết "tăng cường phản ứng" của HĐBA và "làm mới" công việc của Đại hội đồng LHQ trong khi củng cố toàn bộ hệ thống LHQ, bao gồm Hội đồng Kinh tế và Xã hội và Ủy ban Xây dựng hòa bình. Nhưng văn bản không đề cập đến cách LHQ sẽ đẩy nhanh các cải cách mà Nam Bán cầu đã yêu cầu trong nhiều năm.

Hiệp ước vì Tương lai nói thêm rằng các nhà lãnh đạo muốn đẩy nhanh quá trình cải cách kiến ​​trúc tài chính quốc tế, tăng cường ứng phó với các cú sốc toàn cầu và cải thiện hợp tác trong việc khám phá không gian vũ trụ và ngăn chặn chạy đua vũ trang trong không gian. Nhưng nhiều quốc gia dẫn đầu cuộc chạy đua không gian cũng là thành viên thường trực của HĐBA với quyền phủ quyết giúp họ tránh khỏi mọi lời chỉ trích có ý nghĩa.

Theo Richard Gowan, Giám đốc LHQ tại Crisis Group, Hiệp ước này bao gồm nhiều chủ đề, với nhiều mức độ tham vọng khác nhau và các diễn đàn và cơ quan khác nhau của LHQ sẽ chịu trách nhiệm theo dõi các chủ đề khác nhau.

“Một số đề xuất khá cụ thể, như yêu cầu Tổng Thư ký xem xét tình hình hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ. Những đề xuất khác, như lời hứa hướng tới giải trừ vũ khí hạt nhân, vẫn chưa có hướng hành động cụ thể”, ông nói với Al Jazeera.

Theo ông, điều quan trọng là các thành viên LHQ phải đưa ra một kế hoạch thực hiện phù hợp cho các điều khoản của hiệp ước, vì chúng ta thường thấy các nhà lãnh đạo sẵn lòng ký vào những cam kết nhưng quá trình thực hiện thường sẽ chỉ nằm trên giấy”.

Ông Gowan mặc dù thừa nhận “Hiệp ước có thể chưa hoàn hảo, và nhiều người có thể cảm thấy nó thiếu chiều sâu và tính cấp thiết cần thiết để giải quyết cuộc khủng hoảng toàn cầu”, nhưng ông nghĩ rằng “chúng ta nên biết ơn vì các nhà ngoại giao có thể đưa ra được một thỏa thuận trong bối cảnh ảm đạm hiện nay”.

Một nhà ngoại giao nói với hãng thông tấn AFP rằng bất chấp một số người có thể thất vọng, Hiệp ước vẫn là "cơ hội để khẳng định cam kết chung của chúng ta đối với chủ nghĩa đa phương, ngay cả trong bối cảnh địa chính trị khó khăn hiện nay", đồng thời nhấn mạnh nhu cầu xây dựng lại lòng tin giữa Nam và Bắc Bán cầu.

“Hiệp ước này mang lại cho chúng tôi hy vọng và nguồn cảm hứng về một tương lai tốt đẹp hơn”, Tổng thống Sierra Leone Julius Maada Bio, người ủng hộ nhiệt thành cho Nam Bán cầu tại LHQ cho biết.

Quốc tế

Thành phố Thượng Hải, Trung Quốc
Thế giới 24h

Gói kích cầu kinh tế của Trung Quốc, táo bạo nhưng chưa toàn diện?

Trung Quốc vừa công bố một gói kích thích táo bạo nhất của nước này trong nhiều thập kỷ trở lại đây, nhằm kéo nền kinh tế thoát khỏi vòng xoáy giảm phát và phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế của năm nay. Song, giới phân tích cho rằng, gói kích cầu vừa được đưa ra chưa đủ để giải quyết triệt để các vấn đề mà nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang phải đương đầu.

Luật Thuốc lá mới của Malaysia: Bước tiến vì sức khỏe cộng đồng
Quốc tế

Luật Thuốc lá mới của Malaysia: Bước tiến vì sức khỏe cộng đồng

Bắt đầu từ ngày 1.10 tới, Luật Thuốc lá mới của Malaysia sẽ chính thức có hiệu lực. Luật mới nhằm kiểm soát chặt chẽ việc buôn bán, sử dụng và phân phối các sản phẩm thuốc lá. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, khi các quy định mới sẽ điều chỉnh cả thuốc lá truyền thống lẫn thuốc lá điện tử…

arabianbusiness.com
Quốc tế

Kinh tế các quốc gia vùng Vịnh trong bối cảnh xung đột leo thang

Trong những ngày vừa qua, Israel đã thực hiện các cuộc không kích quy mô lớn nhất nhằm vào lực lượng Hezbollah ở Lebanon, đẩy Trung Đông đứng trước nguy cơ đối mặt với một cuộc chiến tranh khu vực toàn diện. Tình hình bất ổn đã khiến giá dầu tăng cao, nhưng điều kỳ lạ là các nước xuất khẩu dầu mỏ ở vùng Vịnh không vui mừng vì điều này.

Hàng loạt thiết bị liên lạc phát nổ ở Lebanon
Quốc tế

“Góc tối” về chuỗi cung ứng châu Á?

Các thiết bị liên lạc như máy nhắn tin và bộ đàm có nhãn hiệu từ châu Á phát nổ ở Lebanon đã dấy lên cuộc tìm kiếm về nguồn gốc các thiết bị này, hé lộ một thị trường công nghệ cũ “mờ ám” khi người mua thậm chí không chắc chắn về những gì mình sẽ nhận. Hơn nữa, sự việc này cũng khiến các công ty phải đối mặt với những khó khăn trong việc ngăn chặn sản phẩm của họ bị sử dụng cho các hoạt động quân sự hoặc khủng bố.

Tân Tổng thống Sri Lanka và lời hứa thay đổi
Quốc tế

Tân Tổng thống Sri Lanka và lời hứa thay đổi

Ngày 23.9, Tổng thống đắc cử Anura Kumara Dissanayake đã tuyên thệ nhậm chức, trở thành nguyên thủ quốc gia thứ 9 của Sri Lanka kể từ khi nước này độc lập vào năm 1948. Với cam kết mang lại một nền văn hóa chính trị mới, ông được kỳ vọng sẽ thúc đẩy những thay đổi ở một quốc gia đang phải vật lộn với khó khăn kinh tế này.

Làn sóng kêu gọi trì hoãn thực thi Quy định Chống phá rừng của châu Âu
Quốc tế

Làn sóng kêu gọi trì hoãn thực thi Quy định Chống phá rừng của châu Âu

Các tiếng nói phản đối quy định khắt khe của châu Âu về việc cấm nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp chủ lực liên quan đến phá rừng ngày càng mạnh mẽ. Theo đó, Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) Ngozi Okonjo-Iweala, các thành viên nội các ở Brazil, và thậm chí cả Thủ tướng Đức Olaf Scholz vừa qua đã yêu cầu Ủy ban châu Âu (EC) trì hoãn thực thi Quy định chống phá rừng (EUDR) dự kiến có hiệu lực vào cuối năm nay.

Trung Quốc: Tăng thời gian giải lao để khuyến khích học sinh vận động
Giáo dục

Trung Quốc: Tăng thời gian giải lao để khuyến khích học sinh vận động

Các trường tiểu học và THCS tại nhiều thành phố của Trung Quốc đã kéo dài thời gian nghỉ giữa giờ học từ 10 lên 15 phút, áp dụng từ tháng 9 khi bắt đầu học năm học mới. Chính sách này nhận được sự ủng hộ từ đông đảo phụ huynh và học sinh, được đánh giá là sẽ giúp cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần cho các em.

Cảnh sát kiểm tra các phương tiện tại khu vực biên giới Đức - CH Séc ở gần Breitenau, miền đông nước Đức
Quốc tế

Mối quan ngại đối với hoạt động thương mại, du lịch

Nhằm ngăn chặn dòng người di cư bất hợp pháp, Ðức tuyên bố mở rộng kiểm soát biên giới với các nước láng giềng. Động thái này đã vấp phải sự phản đối của các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU), gây ra mối quan ngại về sự gián đoạn hoạt động thương mại, du lịch và sự thống nhất của châu Âu. Chính phủ Đức đang phải chịu sức ép từ nhiều phía, để làm sao vừa giải quyết làn sóng di cư, vừa đáp ứng kỳ vọng của cả người dân và các nước thành viên trong khối.

Getty images
Nghị viện thế giới

Siêu công trình khắc chế "thủy thần"

Nhằm giúp Thủ đô Tokyo không bị ngập lụt mỗi khi mùa mưa đến, Chính phủ Nhật Bản đã xây dựng một trong những hệ thống đường hầm ngầm chống ngập lớn nhất thế giới có tên Kênh xả ngầm bên ngoài khu vực đô thị (G-cans), được thiết kế để ngăn chặn ngập lụt ở khu vực đô thị Tokyo, nơi rất dễ bị ảnh hưởng bởi bão, mưa lớn và mực nước sông dâng cao.

Drone cứu hộ
Nghị viện thế giới

Tăng cường ứng dụng công nghệ trong hoạt động cứu trợ

Khắc phục hậu quả thiên tai là một trong bốn khâu quan trọng trong chu trình quản lý thiên tai của Nhật Bản (giảm nhẹ, chuẩn bị, ứng phó, khắc phục hậu quả). Chính quyền Nhật Bản đã xây dựng nhiều chính sách sáng tạo nhằm bảo đảm hoạt động ứng phó, cứu trợ và phục hồi hiệu quả cho những nạn nhân và khu vực bị ảnh hưởng.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Phát triển khung pháp lý vững chắc để đối phó với thiên tai

Nhật Bản là một trong những quốc gia hứng chịu nhiều thiên tai nhất thế giới, thường xuyên phải đối mặt với động đất, sóng thần, bão lũ, núi lửa và lụt lội do vị trí địa lý nằm dọc theo Vành đai lửa Thái Bình Dương. Trong nhiều thế kỷ, để đối phó với thực tế này, Nhật Bản đã xây dựng và phát triển khuôn khổ pháp lý tập trung vào công tác chuẩn bị, phòng ngừa và khắc phục trước thảm họa, giúp đất nước có khả năng phục hồi nhanh chóng.

Israel-Hezbollah: Bóng ma chiến tranh toàn diện đang đến gần?
Quốc tế

Israel-Hezbollah: Bóng ma chiến tranh toàn diện đang đến gần?

Ngày 20.9, Israel tiến hành cuộc tấn công chết chót nhất nhằm vào thủ đô Beirut của Lebanon kể từ cuộc chiến năm 2006. Động thái này, diễn ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Israel tuyên bố về “giai đoạn mới” của cuộc chiến, cùng vụ nổ hàng loạt các thiết bị điện tử ở Lebanon hai ngày trước đó, cho thấy bóng ma về một cuộc chiến toàn diện giữa Israel và Hezbollah dường như đang đến gần hơn bao giờ hết.