Những dấu mốc quan trọng trong phát triển của ĐH Quốc gia Hà Nội

Năm 1906

Tòa nhà trụ sở của Đại học Đông Dương (được thành lập từ năm 1906 nay là hình ảnh biểu tượng của Đại học Quốc gia Hà Nội) tại số 19 phố Lê Thánh Tông, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội.

Năm 1945

Trên cơ sở Đại học Đông Dương, Trường Đại học Quốc gia Việt Nam được thành lập, khai giảng khoá đầu tiên vào ngày 15 tháng 11 năm 1945 dưới sự chủ tọa của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là trường đại học đa ngành, đa lĩnh vực đầu tiên được thành lập dưới chính thể Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Trụ sở của Trường vẫn đặt tại số 19 phố Lê Thánh Tông, Hà Nội.

Năm 1956

Theo Quyết định số 2183/TC ngày 04 tháng 6 năm 1956 của Chính phủ, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội và Trường Đại học Sư phạm Hà Nội được thành lập.

Năm 1993 – 1997

ĐHQGHN được thành lập trên cơ sở tổ chức, sắp xếp lại 3 trường đại học lớn ở Hà Nội: Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội I và Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội (Nghị định số 97/CP ngày 10 tháng 12 năm 1993 của Chính phủ). ĐHQGHN hoạt động theo Quy chế về Tổ chức và hoạt động do Thủ tướng Chính phủ ban hành theo Quyết định số 477/QĐ-TTg ngày 05 tháng 9 năm 1994.

Đến nay, Đại học Quốc gia Hà Nội đã cơ bản hoàn chỉnh cơ cấu đa ngành, đa lĩnh vực với 9 trường đại học thành viên, 6 viện nghiên cứu, 2 trường và 2 khoa trực thuộc, 2 trung tâm, 15 đơn vị dịch vụ, hỗ trợ.

Quy mô đào tạo những năm đầu mới thành lập chỉ khoảng 10.000 sinh viên chính quy và 50 nghiên cứu sinh, sau 30 năm, quy mô đào tạo bậc đại học đã tăng gấp 6 lần (hơn 60.000 sinh viên) và quy mô đào tạo nghiên cứu sinh đã tăng hơn 20 lần (hơn 1.100 nghiên cứu sinh). 

Năm 2003

Ngày 20 tháng 12 năm 2003, Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải đã chính thức động thổ xây dựng ĐHQGHN tại Hoà Lạc.

Từ chỗ chỉ có hơn 50 ngành đào tạo, đến nay Đại học Quốc gia Hà Nội đã tuyển sinh với 190 ngành trình độ đại học, 198 ngành/chuyên ngành đào tạo thạc sĩ và 118 ngành/chuyên ngành đào tạo tiến sĩ.

Với cơ cấu đa ngành, đa lĩnh vực, Đại học Quốc gia Hà Nội có thế mạnh hơn tất cả các đại học khác ở chỗ có đầy đủ tiềm lực và đội ngũ để có thể tham gia giải quyết những vấn đề khoa học và công nghệ trọng điểm của đất nước trong tất cả các lĩnh vực từ khoa học cơ bản trong tự nhiên và xã hội nhân văn đến kinh tế, luật, khoa học công nghệ, khoa học giáo dục, các lĩnh vực khoa học sức khỏe và liên ngành.

Điển hình về đào tạo nhân tài, nguồn nhân lực chất lượng cao

Đại học Quốc gia Hà Nội là cơ sở giáo dục đào tạo từ trung học cơ sở, trung học phổ thông đến tiến sĩ. Ngoài các trường chuyên được thành lập lâu đời với bề dày thành tích được cả nước biết đến như: Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên (thuộc Trường Đại học Khoa học Tự nhiên) và Trường THPT chuyên Ngoại ngữ (thuộc Trường Đại học Ngoại ngữ), mới đây, Trường THPT Khoa học Giáo dục (thuộc Trường Đại học Giáo dục), Trường THPT chuyên Khoa học xã hội và nhân văn (thuộc Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn) đã được thành lập.

Đặc biệt, Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên đã đạt được nhiều thành tích trên đấu trường quốc tế và châu lục, đứng đầu về huy chương vàng trong nhiều kỳ thi Olympic quốc tế của Việt Nam.

Học sinh các trường THPT của ĐHQGHN liên tiếp đạt thành tích trong các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực, kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia và các cuộc thi khoa học kỹ thuật quốc tế.

Đến nay, học sinh Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên giành được 291 huy chương Olympic quốc tế, trong đó có 74 huy chương Vàng, 83 huy chương Bạc và 73 huy chương Đồng.

Đặc biệt, số huy chương Vàng tại các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế năm 2023 do học sinh Nhà trường đạt được chiếm 50% tổng số huy chương Vàng của cả nước. Những thành tích này là những chỉ số quan trọng góp phần gia tăng vị thế của ĐHQGHN trên trường quốc tế. 

Vươn lên trong top 800 đại học hàng đầu thế giới

Trong chặng đường 30 năm qua, chất lượng đào tạo của ĐHQGHN liên tục được xã hội đánh giá cao. Theo xếp hạng của các tổ chức xếp hạng uy tín trên thế giới như Tạp chí Times Higher Education và QS, ĐHQGHN liên tục là đại học tốt nhất Việt Nam, trong nhóm 1.000 trường đại học hàng đầu thế giới. ĐHQGHN giữ vững xu hướng gia tăng lĩnh vực được xếp hạng và tăng điểm ở tiêu chí Uy tín học thuật và Tuyển dụng.

Đặc biệt, năm 2022, ĐHQGHN đã giành được giải thưởng Công nhận về sự cải tiến chất lượng của Tổ chức QS. Năm 2023, THE Impact Rankings lấy việc tiên phong thực hiện 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc làm tiêu chí. ĐHQGHN có thứ hạng 401-600 thế giới trong bảng xếp hạng này, đặc biệt, ĐHQGHN có sự bứt phá mạnh mẽ ở thứ hạng 70 thế giới về tiêu chí Giáo dục có chất lượng.

Mới đây nhất, Time Higher Education đã công bố kết quả xếp hạng theo lĩnh vực – World University Ranking by Subjects 2024 (THE WUR by Subjects 2024). Đây là bảng xếp hạng các trường đại học theo 11 nhóm lĩnh vực đào tạo. Ở kỳ xếp hạng này, ĐHQGHN nâng số lượng nhóm lĩnh vực được xếp hạng lên 8/11 nhóm lĩnh vực (tăng thêm 2 nhóm lĩnh vực so với kỳ xếp hạng 2023).

Cụ thể, 2 nhóm lĩnh vực lần đầu tiên được THE WUR xếp hạng là: Giáo dục (Education) - xếp hạng 401-500 và Y tế lâm sàng và Sức khỏe (Clinical and Health) - xếp hạng 601-800. Ngoài ra, ĐHQGHN tiếp tục duy trì 6 nhóm lĩnh vực đã được xếp hạng trong các kỳ xếp hạng trước là: Khoa học xã hội (Social Sciences) - xếp hạng 501-600; Kinh doanh và kinh tế (Business and Economics) - xếp hạng 601-800; Khoa học sự sống (Life Sciences) - xếp hạng 801-1000; Khoa học máy tính (Computer Sciences) xếp hạng 801-1000; Kỹ thuật (Engineering) - xếp hạng 801-1000; Khoa học tự nhiên (Physical Sciences) - xếp hạng 801-1000.

Năm 2022

Đặc biệt, từ năm 2022, ĐHQGHN đã chuyển trụ sở tới Hoà Lạc. Đến nay, sau gần 2 năm, đã có gần 30 đơn vị thành viên, trực thuộc cùng chuyển tới Khu đô thị ĐHQGHN tại Hòa Lạc, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ, trở thành một đô thị đại học xanh, đồng bộ về cơ sở vật chất, hiện đại về trang thiết bị, từng bước hoàn thiện, đồng bộ theo mô hình “5 trong 1”, góp phần nâng tầm ĐHQGHN trong giai đoạn mới.

Trong năm học 2022 - 2023, có gần 6 nghìn sinh viên học tập tại Hòa Lạc, bao gồm sinh viên của nhiều đơn vị đào tạo của ĐHQGHN như các Trường: ĐH Y Dược, ĐH Giáo dục, ĐH Việt Nhật và Trường Quốc tế.

Đến thời điểm này, ĐHQGHN với sứ mệnh là đại học tiên phong trong đào tạo và nghiên cứu khoa học, ĐHQGHN đã phối hợp với các đơn vị đối tác xây dựng và phát triển các nền tảng hỗ trợ hệ thống giáo dục quốc dân; lan tỏa, phát triển văn hóa chất lượng; cầu nối giữa người học và các nhà tuyển dụng như: Kênh trực tuyến hỗ trợ giáo dục tiểu học, kênh chất lượng giáo dục đại học và nghề nghiệp, kênh đào tạo tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài, nền tảng kết nối và hỗ trợ doanh nghiệp, đồng thời là đơn vị tiên phong trong mô hình giáo dục toàn diện cho người học và xây dựng một khung đô thị đại học thông minh, xanh và hiện đại tại Hòa Lạc.