Hà Nội xây dựng môi trường gia đình lành mạnh, đẩy lùi bạo lực
Số vụ bạo lực gia đình ở Hà Nội đã giảm mạnh trong thập kỷ qua, từ hơn 300 vụ mỗi năm xuống chỉ còn vài chục vụ. Đằng sau kết quả tích cực ấy là nỗ lực bền bỉ, đồng bộ của các cấp, ngành Thủ đô trong công tác tuyên truyền, giáo dục, hỗ trợ và hoàn thiện cơ chế phòng ngừa bạo lực gia đình.
Năm 2024 chỉ ghi nhận 24 vụ bạo lực gia đình
Gia đình - tế bào nền tảng của xã hội - không chỉ là nơi nuôi dưỡng nhân cách, đạo lý truyền thống mà còn là điểm tựa tinh thần vững chắc của mỗi người. Thế nhưng, trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập, không ít gia đình đang đứng trước nguy cơ rạn vỡ bởi vấn nạn bạo lực gia đình - một dạng thức nguy hiểm của bạo lực xã hội, gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế, đặc biệt đối với nhóm yếu thế như phụ nữ, trẻ em và người cao tuổi.
Theo định nghĩa tại Điều 2, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022, đây là “hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, tình dục, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình”. Dù ở dạng thức nào, bạo lực gia đình đều để lại hậu quả nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm, sức khỏe, thậm chí là tính mạng của nạn nhân.
Trước thực tế đó, Hà Nội - đô thị đặc biệt, đông dân nhất cả nước - đã xác định rõ phòng, chống bạo lực gia đình là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong xây dựng và phát triển con người Thủ đô. Nhờ vậy, trong 10 năm qua, số vụ bạo lực gia đình được ghi nhận đã giảm rõ rệt: từ 331 vụ năm 2014 xuống 263 vụ năm 2017 và chỉ còn 24 vụ trong năm 2024. Tất cả các nạn nhân đều được chăm sóc y tế và hỗ trợ tư vấn tâm lý kịp thời.
Truyền thông chủ động, hỗ trợ thiết thực
Để đạt được kết quả đáng khích lệ nêu trên, ngành văn hóa và thể thao Hà Nội đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, từ truyền thông, giáo dục, tư vấn, hỗ trợ nạn nhân đến xây dựng hệ thống cộng tác viên tại cơ sở. Ngay sau khi Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022 có hiệu lực thi hành (ngày 1/7/2023), công tác phổ biến nội dung luật và các văn bản liên quan được đẩy mạnh. Nội dung tuyên truyền về Luật Phòng, chống bạo lực gia đình được tích hợp vào kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật hàng năm của địa phương.
Hiện nay, toàn TP. Hà Nội đang duy trì và phát huy hiệu quả mạng lưới phòng, chống bạo lực gia đình rộng khắp với 228 mô hình phòng, chống bạo lực gia đình; 480 câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững; 861 nhóm phòng, chống bạo lực gia đình; 2.399 địa chỉ tin cậy tại cộng đồng và 753 đường dây nóng hoạt động tại các tổ dân phố. Các mô hình này đều có sự tham gia tích cực của đội ngũ cộng tác viên, tuyên truyền viên, góp phần bảo vệ phụ nữ, trẻ em và xây dựng môi trường gia đình an toàn, nhân văn.
Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp thực hiện
Đặc biệt, trong nửa đầu năm 2025, công tác truyền thông về gia đình đã được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức phong phú và sáng tạo. Các tin, bài về bình đẳng giới, công tác gia đình và Luật Phòng, chống bạo lực gia đình liên tục được đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử. Các bài phát thanh tuyên truyền cũng được thực hiện đều đặn trên hệ thống thông tin cơ sở, hưởng ứng các dịp như ngày Quốc tế Hạnh phúc (20/3) hay ngày Gia đình Việt Nam (28/6), với các thông điệp ý nghĩa: "Chung tay đem lại hạnh phúc cho mọi người", "Gia đình hạnh phúc - Quốc gia thịnh vượng".
Không chỉ ngành văn hóa, nhiều sở, ban, ngành khác cũng tích cực vào cuộc thông qua các hoạt động giáo dục, thăm hỏi, tặng quà cho gia đình chính sách, gia đình có hoàn cảnh khó khăn, đăng tải cẩm nang bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, hay đưa nội dung giáo dục đạo đức, kỹ năng xây dựng gia đình hạnh phúc vào các chương trình ngoại khóa linh hoạt, phù hợp từng lứa tuổi.
Đáng chú ý, mô hình "Trường học gắn kết với gia đình và cộng đồng" được triển khai nhằm tăng cường sự phối hợp giữa phụ huynh và nhà trường, từ đó tạo dựng nền tảng vững chắc cho trẻ em phát triển toàn diện trong môi trường không bạo lực.
Khuyến khích các hoạt động truyền tải thông điệp yêu thương
Trong những tháng cuối năm 2025, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đề ra các nhóm nhiệm vụ trọng tâm, thể hiện quyết tâm duy trì và phát huy hiệu quả công tác phòng, chống bạo lực gia đình.
Cụ thể là tiếp tục triển khai Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022 và Chỉ thị số 06-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới; cùng các chương trình, kế hoạch của UBND Thành phố. Đẩy mạnh tuyên truyền dưới nhiều hình thức, phù hợp với từng nhóm đối tượng, đặc biệt tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tăng cường phối hợp giữa các ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương trong xây dựng mô hình hỗ trợ nạn nhân tại cộng đồng, đồng thời chủ động kế hoạch hành động cụ thể gắn với tình hình thực tế.
Cùng với đó, thực hiện nghiêm thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật liên quan đến bạo lực gia đình, bảo đảm tiếp nhận và giải quyết kịp thời các khiếu nại, tố cáo của người dân. Phát huy vai trò của cộng đồng và mỗi người dân trong xây dựng môi trường gia đình lành mạnh, nhân văn. Khuyến khích các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao truyền tải thông điệp yêu thương, chia sẻ và tôn trọng lẫn nhau.
Hà Nội bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức, trong đó có yêu cầu cấp thiết bảo vệ và nâng cao giá trị gia đình trong đời sống hiện đại. Phòng, chống bạo lực gia đình không chỉ là nhiệm vụ trước mắt, mà là chiến lược dài hạn để xây dựng con người Thủ đô phát triển toàn diện cả về trí tuệ, đạo đức và nhân cách.
