Hà Nội:Nâng cao chất lượng trợ giúp viên pháp lý

Đa dạng mạng lưới cung cấp dịch vụ

Theo bà Nguyễn Tú Anh, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước TP. Hà Nội, Trung tâm không ngừng củng cố và phát triển đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, đặc biệt là trợ giúp viên pháp lý, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dân và những yêu cầu mới trong tình hình hiện nay.

Hiện tại, Trung tâm có 50 trợ giúp viên pháp lý, tăng 12 người so với giai đoạn trước năm 2018 do khối lượng công việc tăng lên. Đội ngũ này có trình độ chuyên môn cao với 10 trợ giúp viên pháp lý trình độ thạc sĩ và 40 trợ giúp viên pháp lý trình độ cử nhân. Đáng chú ý, 40/50 trợ giúp viên pháp lý có kinh nghiệm từ 5 năm trở lên, tạo nên một lực lượng nòng cốt vững chắc.

Bên cạnh đó, Trung tâm đặc biệt chú trọng công tác tạo nguồn, với 9 chuyên viên pháp lý đang được bồi dưỡng, trong đó có 2 người đủ điều kiện bổ nhiệm sau kỳ kiểm tra tập sự trợ giúp pháp lý vào năm 2025. Đây là lực lượng quan trọng, bảo đảm sự phát triển bền vững của đội ngũ trợ giúp viên pháp lý.

Ngoài lực lượng nội bộ, Hà Nội còn huy động sự tham gia của 20 tổ chức xã hội hóa với 54 luật sư và 13 tư vấn viên pháp luật, góp phần đa dạng hóa mạng lưới cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý. Lực lượng này không chỉ góp phần đa dạng hóa nguồn lực cung cấp dịch vụ TGPL mà còn tạo ra một mạng lưới hỗ trợ, giúp người dân có thêm nhiều lựa chọn khi cần trợ giúp.

Chất lượng là yếu tố nền tảng

Công tác bồi dưỡng, nâng cao năng lực được xem là giải pháp nền tảng để nâng cao chất lượng dịch vụ trợ giúp pháp lý. Hàng năm, Trung tâm tổ chức từ 10 - 12 buổi tập huấn nghiệp vụ, không chỉ cập nhật văn bản pháp luật mà còn đi sâu vào bồi dưỡng kỹ năng chuyên sâu làm việc với các đối tượng đặc thù (người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em, nạn nhân mua bán người).

Các hình thức sinh hoạt chuyên đề cũng được đổi mới thông qua việc trao đổi, thảo luận về các bản án có quan điểm khác nhau hoặc vướng mắc thực tế theo lĩnh vực chuyên môn (Dân sự - Đất đai, Hành chính - Hình sự, Lao động - Xã hội).

Đặc biệt, Trung tâm đã xây dựng thành công đội ngũ báo cáo viên pháp luật từ chính các trợ giúp pháp lý. Hiện nay, hầu hết các buổi truyền thông, tuyên truyền pháp luật của Trung tâm (trên 400 cuộc/năm) đều do các trợ giúp viên pháp lý thực hiện. Quy trình này được thực hiện chuyên nghiệp, từ việc đăng ký, xây dựng bài giảng, góp ý, thống nhất sử dụng chung tài liệu đến việc tập luyện thuyết trình và nhận đóng góp ý kiến để bảo đảm nội dung dễ hiểu, dễ nắm bắt cho người dân.

Vụ việc tham gia tố tụng tăng gấp 5 lần

Nhờ sự phát triển về nhân lực và công tác đào tạo, chất lượng và hiệu quả hoạt động trợ giúp pháp lý đã có những chuyển biến mạnh mẽ. Từ năm 2019 đến nay, 100% vụ việc trợ giúp pháp lý của Trung tâm đều do đội ngũ trợ giúp viên pháp lý thực hiện, khẳng định vai trò nòng cốt và năng lực chuyên môn ngày càng cao.

Số vụ việc tham gia tố tụng đã tăng mạnh mẽ, cụ thể: năm 2019 là 612 vụ; năm 2020 là 1.080 vụ; năm 2021 là 1.148 vụ; năm 2022 với 1.854 vụ; năm 2023 là 2.901 vụ. Riêng năm 2024 là 3.284 vụ (gấp hơn 5 lần so với cả năm 2019).

Sự gia tăng đột biến này không chỉ phản ánh nhu cầu trợ giúp pháp lý tăng lên mà còn cho thấy sự tin tưởng ngày càng cao của người dân đối với Trung tâm. Nhiều trợ giúp viên pháp lý đã đảm nhiệm thành công các vụ việc đặc biệt phức tạp, thậm chí tham gia tố tụng tại Tòa án cấp cao.

Tuy nhiên, bà Nguyễn Tú Anh cũng cho biết, Trung tâm đã nhìn nhận được những khó khăn cần khắc phục như chất lượng vụ việc chưa thực sự đồng đều, do kinh nghiệm giữa các trợ giúp viên pháp lý còn khác biệt và sự ảnh hưởng của việc biên chế giảm trong khi số lượng vụ việc tăng mạnh.

Với kinh nghiệm về việc chủ động tạo nguồn, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và đổi mới công tác bồi dưỡng theo nhu cầu thực tế, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước TP. Hà Nội đang tiếp tục phát huy những thành tựu đạt được để nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân thuộc diện được trợ giúp pháp lý.