Giới thiệu gần 200 tài liệu lịch sử Nghệ An từ 1802 - 1954

Sự kiện được tổ chức nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9; 80 năm Ngày truyền thống ngành Tổ chức nhà nước (28/8/1945 - 28/8/2025).

Triển lãm giới thiệu gần 200 phiên bản tài liệu, hình ảnh, bản đồ, bản vẽ được lựa chọn từ các cơ quan lưu trữ, cơ sở nghiên cứu trong và ngoài nước.

Triển lãm được bố cục 3 phần, trong đó Nghệ An từ 1802 - 1945 phản ánh lịch sử đầu triều Nguyễn, là một trong các trấn trực lệ phía Bắc của Kinh thành Huế. Năm 1831, trong cuộc cải cách hành chính của vua Minh Mệnh, Nghệ An được nâng cấp thành tỉnh, với trung tâm hành chính đặt tại thành Vinh - vốn được xây dựng từ thời vua Gia Long (1804). Từ đó, địa giới hành chính được sắp xếp lại nhằm thuận lợi cho quản lý và phát triển.

Việc chuyển từ trấn sang tỉnh không chỉ là thay đổi về tên gọi, mà còn mở ra vai trò mới cho Nghệ An, trở thành trung tâm hành chính, giáo dục và kinh tế quan trọng của Trung Kỳ trong suốt thế kỷ XIX và nửa đầu thế kỷ XX.

Nghệ An - cái nôi của phong trào yêu nước và cách mạng giới thiệu các tài liệu, hình ảnh về Nghệ An cuối thế kỷ XIX, nơi đây trở thành điểm sáng trong phong trào yêu nước và cách mạng của cả nước.
Trong bối cảnh đất nước rơi vào tay thực dân, phong trào Cần Vương do vua Hàm Nghi phát động đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ từ nhân dân Nghệ An, với nhiều cuộc khởi nghĩa do các sĩ phu yêu nước như Đặng Thái Thân, Nguyễn Xuân Ôn lãnh đạo. Dù không thành công, những cuộc khởi nghĩa ấy đã thắp lên ngọn lửa kháng chiến kiên cường của người dân xứ Nghệ.

Sang đầu thế kỷ XX, các tầng lớp trí thức Nghệ An tiếp tục dấn thân tìm đường cứu nước. Phong trào Đông Du của Phan Bội Châu, phong trào Duy Tân, các hoạt động truyền bá quốc ngữ, mở mang dân trí... lan tỏa mạnh mẽ, cho thấy sự thức tỉnh rõ rệt trong ý thức dân tộc và khát vọng canh tân.

Đỉnh cao của phong trào yêu nước ở Nghệ An là cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930 - 1931) - mốc son chói lọi trong lịch sử cách mạng Việt Nam.

Nghệ An từ 1945 đến 1954 cho thấy vào mùa thu lịch sử năm 1945, nhân dân Nghệ An đã cùng cả nước vùng lên giành chính quyền, góp phần làm nên thắng lợi vẻ vang của Cách mạng tháng Tám.

Trong suốt 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, Nghệ An giữ vững vai trò là hậu phương chiến lược của Liên khu IV - vừa tổ chức, xây dựng, bảo vệ chính quyền cách mạng, vừa tích cực chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến. Mảnh đất xứ Nghệ một lần nữa khẳng định vai trò là thành trì cách mạng vững chắc - nơi lắng đọng tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng hòa bình.

Triển lãm “Nghệ An - Hành trình lịch sử từ 1802 đến 1954” hy vọng sẽ cung cấp nhiều thông tin bổ ích để công chúng hiểu hơn về mảnh đất và con người Nghệ An trong hành trình bảo vệ độc lập, tự do của dân tộc.