Nguy cơ bùng phát dịch sởi

Số ca mắc sởi tăng nhanh

Từ đầu năm đến nay, dịch sởi bùng phát mạnh, nguyên nhân một phần do phụ huynh chủ quan, số khác tẩy chay vaccine. Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, ngay trong những tuần đầu năm 2019, tình hình dịch bệnh sởi tiếp tục diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng tại nhiều nước trên thế giới, đặc biệt tại Ukraina và Hoa Kỳ. Tại Hoa Kỳ, bệnh quay lại sau 20 năm nước này công bố loại trừ bệnh sởi.

Ngay trong nước, số ca mắc sởi cũng tăng rất nhanh. Các ca mắc sởi không chỉ là trẻ em mà có cả người lớn và trẻ chưa đến tuổi tiêm phòng, tức dưới 9 tháng tuổi. Một trong những nguyên nhân được xác định là do miễn dịch cộng đồng thấp. Tại Hà Nội, bệnh sởi đang có chiều hướng tăng nhanh. Từ đầu năm 2019 đến nay, toàn thành phố đã có 114 ca mắc sởi, trong đó tháng 1 có 64 ca. So với cùng kỳ năm trước, cả thành phố chỉ có 8 ca, như vậy số ca mắc năm nay tăng hơn 14 lần. Theo thống kê, trong số những ca mắc, có tới 89,1% chưa được tiêm vaccine hoặc tiêm không đủ liều.

Tiêm vacine đầy đủ sẽ ngăn chặn bùng phát dịch sởi

Tại TP Hồ Chí Minh, từ đầu năm đến nay tiếp nhận khoảng 1.000 ca mắc sởi phải nhập viện, trong đó chỉ riêng Bệnh viện Nhi Đồng 1, mỗi ngày đang tiếp nhận khoảng 30 trẻ, nhiều ca viêm phổi, biến chứng nặng. Thống kê của Trung tâm Y tế dự phòng TP Hồ Chí Minh cho thấy, có đến 95% số ca mắc sởi nhập viện do chưa tiêm phòng vaccine. Đây chính là một trong những nguyên nhân chính gây bùng phát dịch sởi không chỉ ở TP Hồ Chí Minh mà còn ở nhiều địa phương khác.

Theo Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế PGS.TS Trần Đắc Phu, tại một số vùng sâu, vùng xa và những đô thị có số trẻ biến động lớn, có nhiều trẻ còn chưa được tiêm vaccine sởi đầy đủ ghi nhận các trường hợp mắc và các ổ dịch sởi tại cộng đồng rất cao.

Tăng nguy cơ lây nhiễm chéo

Theo Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh PGS.TS. Lương Ngọc Khuê, sởi là bệnh truyền nhiễm với cơ chế lây nhiễm khác nhau. Bộ Y tế đã đề nghị các bệnh viện phải bằng mọi biện pháp truyền thông (qua loa đài, hướng dẫn trực tiếp, bằng poster, tờ rơi...) để người bệnh, người nhà bệnh nhân, nhân viên y tế, học viên, sinh viên thực tập hiểu rõ nguyên nhân lây sởi là qua đường hô hấp. Đối với người bệnh sởi và nghi sởi, Bộ Y tế cũng khuyến nghị phải mang khẩu trang khi đi khám bệnh, đối với trẻ nhỏ (không thể mang khẩu trang) thì người nhà dùng khăn giấy che miệng trẻ khi ho, hắt hơi.

Tại các khoa khám bệnh theo yêu cầu của Bộ Y tế phải tổ chức phân luồng và có khu khám riêng để sàng lọc bệnh sởi, nghi sởi. Chỉ nhập viện điều trị nội trú những ca bệnh sởi nặng theo đúng hướng dẫn, đúng tuyến điều trị để tránh quá tải và giảm lây chéo trong bệnh viện. Tổ chức tư vấn, hướng dẫn người bệnh biết cách chăm sóc ca bệnh nhẹ tại nhà để giảm chi phí điều trị cho gia đình và xã hội, tránh được lây nhiễm chéo và quá tải bệnh viện.

Đối với các ca bệnh sởi nặng nếu phải điều trị tại khoa/đơn vị hồi sức tích cực, hồi sức cấp cứu cũng phải bảo đảm việc cách ly, kiểm soát nhiễm khuẩn để phòng lây nhiễm chéo. Các trường hợp ca bệnh nặng phải tổ chức hội chẩn khoa, liên khoa, bệnh viện theo quy định hoặc xin ý kiến hướng dẫn, trao đổi thông tin, hỗ trợ về chuyên môn với tuyến trên. Các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải căn cứ số lượng và mức độ bệnh để tăng cường nhân lực, khu vực điều trị nội trú nhằm giảm quá tải cho nhân viên y tế làm công tác điều trị bệnh dịch và hạn chế việc người bệnh truyền nhiễm phải nằm ghép.

Trong trường hợp bệnh nhân không phải chuyển lên tuyến trên thì Bộ Y tế chỉ đạo các đầu ngành hỗ trợ tuyến dưới. Sẵn sàng hội chẩn, góp ý, chỉ đạo chuyên môn qua đường dây nóng - ông Lương Ngọc Khuê nói.