Đưa nông sản sạch, xanh vào bữa ăn của người Việt

Hạn chế tối đa xuất khẩu thô, hình thành kênh tiêu thụ nông sản

ĐBQH Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long) nhấn mạnh và đánh giá cao các Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị ban hành trong thời gian qua, như Nghị quyết số 57 - NQ/TW về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59 - NQ/TW về hội nhập quốc tế; Nghị quyết số 66 - NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật và Nghị quyết số 68 - NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân đã lần lượt ra đời.

Theo đại biểu, Nghị quyết 68 - NQ/TW là cuộc cách mạng về tư duy và thể chế, là bước ngoặt lớn, khơi thông điểm nghẽn thể chế, tiếp thêm khí thế cho kinh tế tư nhân vươn lên vai trò trụ cột, đóng góp mạnh mẽ vào nền kinh tế quốc dân. Theo đó, phát triển các doanh nghiệp trong nước vì mục tiêu kinh doanh lớn mạnh, có nhiều doanh nghiệp dân tộc đủ sức cạnh tranh quốc tế tham gia thực hiện hóa các mục tiêu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới, dẫn dắt cộng đồng doanh nghiệp trong nước phát triển ngày càng có nhiều sản phẩm đủ sức cạnh tranh, thay thế hàng nhập khẩu.

Đồng thời, phát triển các sản phẩm mới dựa trên đổi mới sáng tạo khoa học công nghệ, chuyển đổi số, thực hiện ước mơ tăng trưởng nhanh, liên tục từ 2 con số trở lên và thực hiện thành công 2 mục tiêu 100 năm: đến năm 2030 nước phát triển công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước XHCN phát triển có thu nhập cao.

Song song đó, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh đề nghị, Chính phủ cần tăng cường cơ chế giám sát thực thi, đồng thời thiết lập kênh phản ánh riêng cho cộng đồng doanh nghiệp khi gặp khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn áp dụng; hướng dẫn cụ thể, phân định ranh giới rõ ràng để dễ áp dụng trong thực tiễn, mang lại giá trị đích thực như kỳ vọng.

Liên quan đến việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, đại biểu nhấn mạnh, đây là một bước đi quan trọng trong quá trình cải cách hành chính nhằm xây dựng bộ máy nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, tạo không gian phát triển đa dạng cả về tự nhiên, kinh tế, văn hóa. Đặc biệt đã tận dụng tối đa hình thái không gian biển để "kích hoạt" liên thông núi rừng, đồng bằng, biển đảo, nhằm bổ sung tương tác hỗ trợ nhau cùng phát triển nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa vùng, miền và địa phương.

Tuy nhiên, đại biểu chỉ rõ, quá trình sáp nhập không chỉ mang lại những lợi ích về mặt tổ chức và quản lý mà còn đặt ra nhiều thách thức trong điều hành, quản lý địa bàn rộng lớn. Bên cạnh sự đoàn kết, thống nhất cao, quyết tâm chính trị mạnh mẽ, năng động và sáng tạo, thì cần chủ động nắm bắt thời cơ, vượt qua thách thức, giữ vững ổn định chính trị xã hội.

Đại biểu đề nghị, Chính phủ cần có cơ chế, chính sách lớn đầu tư về cơ sở hạ tầng giao thông, hạ tầng nông nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực gắn kết giữa nông nghiệp và các ngành khác, tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn, sức hút lớn hơn đối với doanh nghiệp đầu tư trong tương lai để phát triển bền vững.

Đại biểu lưu ý, ngoài phát triển nông nghiệp bền vững phải gắn với các ngành khác, như công nghiệp sử dụng nguyên liệu từ nông nghiệp, du lịch nông nghiệp để tăng giá trị, đổi mới sáng tạo, tổ chức sản xuất theo chuỗi liên kết, hình thành các vùng nguyên liệu đủ lớn, đặc biệt là tổ chức liên kết phải tuân thủ theo quy luật thị trường, hạn chế tối đa xuất khẩu thô, hình thành kênh tiêu thụ nông sản, phát triển thương mại điện tử theo chuỗi bền vững, ứng dụng truy xuất nguồn gốc đáp ứng yêu cầu trong nước và quốc tế.

Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, giám sát chất lượng nông sản tiệm cận với tiêu chuẩn quốc tế

ĐBQH Lê Đào An Xuân (Phú Yên) cho rằng, cần quan tâm hơn nữa đến nông sản sạch, xanh cho thị trường nội địa. Đây là nhu cầu chính đáng của người dân Việt Nam theo quan điểm “thực phẩm là thuốc”, là hướng đi bền vững trong bối cảnh cả nước chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn.

Đại biểu cho biết, nông sản phục vụ nhu cầu trong nước mặc dù được quan tâm nâng cao chất lượng nhưng chưa đáp ứng được mong muốn của người tiêu dùng. Hiện chính sách dành cho phát triển nông nghiệp xanh, hữu cơ tuy đã có, nhưng chưa tạo được sự thúc đẩy cần thiết để đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi xanh.

Trong bối cảnh nền nông nghiệp bị lệ thuộc nhiều vào phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hóa học, để có sản phẩm xanh, sạch đúng nghĩa, đòi hỏi quá trình chuyển đổi để lấy lại sự cân bằng của môi trường. Việc này, theo đại biểu, sẽ mất thời gian, công sức, tiền của và cũng là thách thức khó khăn khiến nông dân, doanh nghiệp e ngại trong chuyển đổi hoặc không vượt qua được. Đáng lưu ý, chính sách hỗ trợ chưa “chạm” đến thách thức này.

Đại biểu cũng thẳng thắn, chất lượng nông sản lưu thông trong nước chưa được kiểm soát chặt chẽ, nông sản nhập khẩu được người tiêu dùng ưa chuộng hơn hàng trong nước, bởi niềm tin vào thương hiệu của quốc gia nhập khẩu, niềm tin của người dân gắn mác sạch hữu cơ trong nước còn thấp, do đã xảy ra những vụ việc thiếu trung thực của nhà sản xuất sau khi được chứng nhận.

Trong khi đó, công tác kiểm tra, giám sát của tổ chức cấp chứng nhận chưa nghiêm. Điều này khiến nhiều nhà sản xuất chân chính chật vật tìm chỗ đứng, thậm chí phải tìm đến những chứng nhận của các tổ chức nước ngoài để tạo lòng tin, dù sản phẩm chỉ phục vụ sản phẩm nội địa, gây lãng phí thời gian và chi phí…

Để góp phần đưa nông sản sạch, xanh vào bữa ăn của người Việt, đại biểu Lê Đào An Xuân đề nghị, tiếp tục tuyên truyền, nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm cộng đồng, trách nhiệm xã hội của nông dân, doanh nghiệp, sản phẩm của họ làm ra không chỉ nuôi sống gia đình chính họ, mà còn tác động rất lớn tới sức khỏe toàn dân và chất lượng giống nòi.

Rà soát, bổ sung các chính sách hỗ trợ chủ động chuyển đổi sang hình thức canh tác bền vững như các chính sách về tín dụng xanh để hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp mạnh dạn chuyển đổi hình thức canh tác.

Nghiên cứu đưa tỷ lệ sản xuất thuốc nông nghiệp xanh, tuần hoàn, hữu cơ vào các tiêu chí nâng cao trong Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn tiếp theo nếu có, thay vì chỉ dừng lại ở khía cạnh mô hình sản xuất hoặc đưa vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Đại biểu cũng đề nghị, đẩy mạnh một cách thực chất Cuộc vận động người Việt Nam tiêu dùng hàng Việt Nam, tập trung giới thiệu những sản phẩm nông nghiệp chất lượng, mẫu mã đẹp, giá thành hợp lý, không thua kém hàng xuất khẩu, hàng nhập khẩu. Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, giám sát chất lượng tiệm cận với tiêu chuẩn quốc tế.