Tạo nên những kỳ lân tầm cỡ khu vực và thế giới
Ngày hội vinh dự, phấn khởi khi được đón Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự và phát biểu. Khẳng định Đảng, Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm đến khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH, CN - ĐMST), coi đây là một trong những quốc sách hàng đầu cho phát triển nhanh và bền vững. Văn kiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra chủ trương: Phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống ĐMST quốc gia, hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST, lấy doanh nghiệp làm trung tâm.
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đề ra phương hướng: Phát triển mạnh mẽ KH, CN - ĐMST nhằm tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Chính phủ đã giao Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng dự thảo Luật Kết nối, công nghệ và đổi mới sáng tạo và Nghị định của Chính phủ quy định một số nội dung về đổi mới sáng tạo và KNST.
Theo Thủ tướng, thời gian qua, hệ sinh thái KNST quốc gia đã đạt những kết quả quan trọng, như có những công ty kỳ lân, hình thành Trung tâm ĐMST quốc gia. Bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động KNST tại Việt Nam còn một số tồn tại, hạn chế. Hệ sinh thái KNST mới ở giai đoạn hình thành, còn thiếu nguồn lực để có thể tăng tốc và phát triển mạnh mẽ; còn chậm đổi mới tư duy, chưa tạo đột phá trong xây dựng pháp lý cho phép thử nghiệm thị trường đối với các công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới; nội hàm, khái niệm về KNST, hỗ trợ KNST còn chưa được chuẩn hóa, gây khó khăn trong việc áp dụng các chính sách ưu đãi; chưa nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn quan tâm, hỗ trợ, đầu tư cho KNST...
Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đại biểu thực hiện nhấn nút Khai mạc Ngày hội Khởi nghiệp sáng tạo - Techfest Việt Nam năm 2024
Phân tích một số bài học kinh nghiệm từ thực tiễn, Thủ tướng cho rằng cần có liên kết chặt chẽ hơn nữa giữa Nhà nước, các cơ sở đào tạo, nghiên cứu và doanh nghiệp. Nhà nước giữ vai trò kiến tạo phát triển, xây dựng thể chế, cơ chế, chính sách, quản lý nhà nước; các viện, trường đào tạo nhân lực, tạo động lực, truyền cảm hứng cho đổi mới sáng tạo, cho khởi nghiệp; doanh nghiệp hỗ trợ, đặt hàng, tạo môi trường phát triển khởi nghiệp ĐMST; cần có tư duy đột phá, chấp nhận rủi ro, dám nghĩ, dám làm trong thúc đẩy các hoạt động KNST cả từ phía cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp, Nhân dân…
Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ 3 yêu cầu chủ đạo đặt ra đối với phát triển hệ sinh thái KNST quốc gia là: Thu hút được các nguồn lực từ các tập đoàn quốc tế, quốc gia cho KNST; nuôi dưỡng và phát triển nhiều kỳ lân công nghệ trong các lĩnh vực công nghệ mới; tạo hệ sinh thái KNST toàn diện, bao trùm, bền vững.
Về quan điểm định hướng, KNST cần phải có sự chung tay, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, của cả cộng đồng, người dân, doanh nghiệp; phải lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực và là nguồn lực chủ yếu, đặc biệt là thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước.
Chỉ rõ nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Thủ tướng cho rằng phải tập trung hoàn thiện thể chế thúc đẩy ĐMST, xác định rõ lĩnh vực ưu tiên, hướng đi cho KH - CN, KNST, trong đó tập trung cho các lĩnh vực chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, internet vạn vật, blockchain, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, khắc phục tình trạng cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số…
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan liên quan chú trọng chỉ đạo điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, bám sát yêu cầu thực tiễn phong phú, xu hướng toàn cầu của các hoạt động KNST để ứng phó phù hợp. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, nhận thức, hành động và tổ chức triển khai các hoạt động KNST trong từng ngành, lĩnh vực một cách bài bản và có trọng tâm, trọng điểm. Đồng thời đề nghị các nhà khoa học, các tổ chức, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước đóng góp tích cực hơn nữa cho hệ sinh thái KNST của Việt Nam với phương châm “3 chung”: “chung sức đồng lòng”, “chung tay hành động”, “chung hưởng thành quả”.
Với tinh thần “dám nghĩ, dám làm, dám hành động, dám dấn thân, dám ĐMST, dám vượt qua chính mình”, Thủ tướng Phạm Minh Chính tin tưởng cộng đồng KNST, nhất là thế hệ trẻ tiếp tục phát huy khí chất, bản lĩnh, trí tuệ con người Việt Nam; dám đối diện với khó khăn, thách thức, không sợ thất bại, không có khó khăn, trở ngại nào mà không vượt qua; với động lực mạnh mẽ, nhiệt huyết, niềm tin và đam mê cháy bỏng; tạo nên những kỳ lân tầm cỡ khu vực và thế giới; đạt được những thành tựu to lớn hơn nữa về KNST; góp phần đưa đất nước ta vững bước vào kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh.
Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phát triển mạnh mẽ
Phát biểu tại Lễ khai mạc sự kiện, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt nêu rõ, năm 2024, Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu của Việt Nam đã tăng hai bậc từ vị trí thứ 58 lên 56 (đứng thứ 5 tại khu vực Đông Nam Á và thứ 12 tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương). Nhờ hệ sinh thái KNST phát triển mạnh mẽ, Việt Nam đang nổi lên là một trong những nền kinh tế năng động mới nổi và là trung tâm phát triển cho các doanh nghiệp KNST ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Trí tuệ, sức sáng tạo của người Việt Nam đã và đang từng bước khẳng định và vươn ra thế giới”.
Theo báo cáo năm 2024 của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới, Việt Nam tăng 2 bậc trong Chỉ số ĐMST toàn cầu, xếp thứ 44/133 quốc gia và nền kinh tế. Việt Nam có 3 chỉ số đứng đầu thế giới, trong đó lần đầu tiên ghi nhận Chỉ số xuất khẩu hàng hóa sáng tạo dẫn đầu. Đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam tiếp tục khởi sắc, với Chỉ số số thương vụ đầu tư mạo hiểm cải thiện từ hạng 77 (năm 2022) lên hạng 50 (năm 2024) và Chỉ số số thương vụ nhận được vốn đầu tư mạo hiểm từ hạng 54 (năm 2021) lên vị trí 44 (năm 2024). Bức tranh hệ sinh thái KNST Việt Nam năm 2024 nổi bật với khoảng 4.000 doanh nghiệp KNST, trong đó có 2 kỳ lân và 11 doanh nghiệp được định giá trên 100 triệu USD. Cả nước có hơn 1.400 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, 202 khu làm việc chung, 208 quỹ đầu tư, 35 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, 79 cơ sở ươm tạo, và khoảng 170 trường đại học, cao đẳng tham gia vào các hoạt động KNST. Hơn 20 trung tâm KNST đã được hình thành tại các địa phương và trên toàn quốc. Năm 2023, Việt Nam đã thu hút được 529 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm cho KNST.
Cũng trong năm 2024, lần đầu tiên hệ sinh thái KNST của Việt Nam xếp hạng thứ 56 trong bảng xếp hạng Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu của Startup Blink, Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh lọt vào top 200, thành phố Đà Nẵng lọt top 1.000 thành phố khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu.
