Dư địa cải cách thủ tục đầu tư xây dựng còn rất lớn

Nhiệm vụ trọng tâm

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển là nhiệm vụ ưu tiên, trọng tâm của Bộ, bên cạnh các nhiệm vụ thường xuyên.

10 tháng năm nay, Bộ Xây dựng đã bãi bỏ 3 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; cắt giảm, đơn giản hóa 59/172 điều kiện đầu tư kinh doanh đối với 9 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện (đạt 34,3%); cắt giảm, đơn giản hóa 9 thủ tục hành chính; cắt giảm yêu cầu, điều kiện đối với một số đối tượng khi thực hiện hoạt động xây dựng trong 3 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; tích hợp, thay thế 5 Nghị định, 7 Thông tư vào 2 Nghị định.

Mới đây, Bộ đã trình Thủ tướng ban hành Quyết định 1936 phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước của Bộ trong năm 2021 và năm 2022. “Thực hiện thành công phương án này chính là hỗ trợ thực chất nhất cho doanh nghiệp và tạo ra đột phá trong nâng cao Chỉ số cấp phép xây dựng của ngành năm 2021, 2022”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nhấn mạnh.

Mặc dù đã đạt được những kết quả nhất định nhưng dư địa cải cách của Bộ Xây dựng còn rất lớn.

Khảo sát do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thực hiện với 10.200 doanh nghiệp có tham gia hoạt động xây dựng trong 2 năm qua cho thấy tỷ lệ doanh nghiệp gặp khó khăn trong thực hiện thủ tục còn cao. Cụ thể, hơn 40% doanh nghiệp gặp khó khăn khi làm thủ tục cấp phép xây dựng, quy hoạch đô thị. Trung bình 1 doanh nghiệp cần 3 lần đến cơ quan quản lý nhà nước để thực hiện các thủ tục về cấp giấy phép xây dựng, cá biệt có doanh nghiệp mất 8 - 9 lần.

Việt Nam đạt thứ hạng rất cao về chỉ số cấp phép xây dựng theo Báo cáo môi trường đầu tư kinh doanh của Ngân hàng Thế giới năm 2020 (xếp vị trí 25/190 nền kinh tế). Tuy vậy, bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban cải cách môi trường kinh doanh (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương - CIEM) cho rằng, thời gian thực hiện các thủ tục cấp phép xây dựng thực tế vẫn rất dài. Các doanh nghiệp phải thực hiện 10 bước, trung bình mất khoảng 166 ngày để hoàn thành thủ tục đầu tư xây dựng một công trình. Trong khi tại Singapore, doanh nghiệp cũng thực hiện 9 bước thủ tục nhưng chỉ mất 35,5 ngày. Kinh nghiệm của Singapore là thực hiện giao dịch điện tử và thông qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến.

Người dân, doanh nghiệp phải thực sự hưởng lợi

Trong bối cảnh nền kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho rằng, cải cách hành chính là một trong những giải pháp quan trọng, bền vững, hiệu quả và trong “tầm tay” của các cơ quan Nhà nước. Cải cách hành chính sẽ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, giảm bớt gánh nặng tuân thủ thủ tục hành chính. Đặc biệt, cải cách hành chính trong những lĩnh vực quan trọng như đầu tư - xây dựng - đất đai - môi trường có tác dụng tích cực không kém một “gói cứu trợ” cho doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn bởi đại dịch. Chương trình này sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm rất nhiều chi phí, giúp giải phóng nhiều nguồn lực quốc gia đang bị tắc nghẽn, đình trệ, giúp các dòng vốn đầu tư cả công và tư nhanh chóng đi vào hoạt động, giúp tạo đà để nền kinh tế chúng ta bứt phá nhanh hơn trong giai đoạn sắp tới.

TS. Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, bản chất cải cách hành chính phải dựa trên việc người dân và doanh nghiệp có thực sự được hưởng lợi hay không. Bên cạnh đó, dịch Covid-19 cũng tạo ra áp lực và đòi hỏi các bộ, ngành, trong đó có Bộ Xây dựng, cải cách nhanh chóng và quyết liệt hơn bao giờ hết.

Đồng tình với quan điểm trên, bà Thảo cho rằng hiện nay có sự khác biệt giữa quy định và việc thực thi. Quy định tốt rồi nhưng thực thi khác nhiều so với quy định. Do đó, cần cải cách sâu hơn, gốc rễ hơn bằng việc tiếp tục cắt bỏ quy định, cắt bỏ điều kiện không cần thiết tạo ra thủ tục hành chính. Muốn làm được điều đó, Bộ Xây dựng cần đẩy mạnh thực hiện thủ tục cấp phép đầu tư xây dựng thông qua dịch vụ công trực tuyến.