Nhiều lợi thế để xây dựng Trung tâm tài chính
TTTC là nơi tập trung nhiều định chế tài chính, ngân hàng, quỹ đầu tư, công ty dịch vụ tài chính và có các sàn giao dịch chứng khoán, tiền tệ, hàng hóa. Xây dựng TTTC là việc hình thành một khu vực có thể chế riêng, vượt trội, đặc thù, khuyến khích và thu hút các nhà đầu tư để cung cấp các sản phẩm/dịch vụ tài chính, kết nối với các TTTC quốc tế.
Trên thế giới hiện nay có 121 TTTC, có sự cạnh tranh mạnh mẽ để trở thành các TTTC hàng đầu. Việt Nam được đánh giá đang là “điểm sáng” về phát triển và tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, thu hút đầu tư, đang dần hội tụ các yếu tố cần thiết để phát triển thị trường tài chính hiện đại, hướng đến hình thành TTTC, có khả năng liên kết với các TTTC trong khu vực và thế giới.
Không chỉ vậy, Việt Nam còn nằm trong số những thị trường dẫn đầu về tỷ lệ áp dụng các công nghệ tài chính tương lai, có thể tạo lợi thế cạnh tranh, hình thành các sản phẩm đặc thù cho TTTC tại Việt Nam. Ngoài ra, năm 2022, Việt Nam có TP. Hồ Chí Minh được đưa vào xếp hạng chính thức các TTTC toàn cầu tại Báo cáo GFCI 31 - Chỉ số Trung tâm tài chính toàn cầu với thứ hạng 102/120; tại Báo cáo GFCI 35 (tháng 3.2024), TP. Hồ Chí Minh xếp thứ hạng 108/121 và tại Báo cáo GFCI 36 (tháng 9.2024), TP. Hồ Chí Minh xếp thứ hạng 105/121.
Một “điểm sáng” cũng rất ấn tượng, đó là năm 2023, Việt Nam được Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) đánh giá là một trong 3 nền kinh tế sáng tạo dẫn đầu trong số các quốc gia thu nhập trung bình thấp; một trong 7 quốc gia đạt được nhiều tiến bộ nhất về đổi mới sáng tạo trong thập kỷ qua. Năm 2024, WIPO ghi nhận Việt Nam là một trong 8 quốc gia thu nhập trung bình cải thiện thứ hạng nhiều nhất tính từ năm 2013 và là trong 3 quốc gia giữ kỷ lục có thành tích vượt trội so với mức độ phát triển trong 14 năm liên tiếp…
Có thể nói, những “điểm sáng” này là một trong những sức mạnh nội tại rất thuận lợi để xây dựng TTTC tại Việt Nam.
Nhiều chính sách ưu đãi vượt trội
Với 121 TTTC trên thế giới, thì những thuận lợi như trên sẽ là chưa đủ, nếu như chúng ta chưa có một khung khổ pháp lý đồng bộ, phù hợp với chuẩn mực quốc tế; cơ chế, chính sách thu hút chưa đủ sức vượt trội để thu hút nguồn lực, đủ sức cạnh tranh khi xây dựng TTTC tại Việt Nam.
Để TTTC tại Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn, khi xây dựng nghị quyết này, các chính sách áp dụng cho TTTC phải có tính vượt trội, bảo đảm phát huy tối đa lợi thế của Việt Nam, bắt kịp xu hướng phát triển quốc tế, bảo đảm hài hòa với những cam kết quốc tế. Cơ chế chính sách phải bảo đảm đồng bộ, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận, mở đường cho đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững. Đặc biệt, phải bảo đảm cân đối lợi ích của nhà nước, nhà đầu tư và người dân trên tinh thần hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro.
Trên cơ sở đó, dự thảo nghị quyết đã quy định nhiều chính sách thu hút vượt trội, trong đó có chính sách thử nghiệm có kiểm soát (Sandbox) đối với mô hình kinh doanh ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực tài chính (Fintech). Theo đó, tổ chức kinh tế khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực Fintech hoạt động tại TTTC được hưởng các cơ chế, chính sách ưu đãi áp dụng đối với tổ chức hoạt động tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia hoặc ưu đãi cao hơn đối với hoạt động đổi mới sáng tạo theo quy định của Chính phủ. Việc thành lập sàn giao dịch chuyên biệt dành cho TTTC trên cơ sở ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực tài chính (Fintech) sẽ được thực hiện theo quy trình, thủ tục hành chính được đơn giản hóa. Việc xây dựng một số chính sách đặc thù này để phát triển thị trường vốn trong TTTC là phù hợp, giúp khơi thông điểm nghẽn, thúc đẩy dòng vốn đầu tư tài chính quốc tế vào Việt Nam.
Ngoài ra, dự thảo Nghị quyết cũng quy định về chính sách thuế dành cho cá nhân, doanh nghiệp khi tham gia vào TTTC tại Việt Nam. Theo đó, cán bộ quản lý, nhà khoa học, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân phát sinh tại TTTC quốc tế được miễn thuế thu nhập cá nhân. Đối với các đối tượng khác có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân phát sinh tại các cơ quan quản lý TTTC, tại các thành viên TTTC được miễn thuế thu nhập cá nhân đến hết năm 2025 và giảm 50% số thuế thu nhập cá nhân phải nộp trong các năm tiếp theo... Việc áp dụng chính sách thuế thu nhập đối với cá nhân như dự thảo Nghị quyết nhằm khuyến khích, thu hút lực lượng các nhà khoa học có trình độ chuyên môn vào Việt Nam trong bối cảnh Việt Nam đang cần thu hút các nhân tài lĩnh vực tài chính về xây dựng và vận hành TTTC.
Đối với thuế thu nhập doanh nghiệp, dự thảo Nghị quyết cũng quy định, thu nhập từ các dự án đầu tư của các doanh nghiệp, tập đoàn thuộc danh sách 500 doanh nghiệp, tập đoàn lớn nhất thế giới theo xếp hạng của Tạp chí Forbes của năm trước thời điểm cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và của các tổ chức tín dụng, công ty tài chính, quỹ đầu tư 100% vốn nước ngoài được miễn thuế thu nhập thêm 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo kể từ khi có thu nhập chịu thuế ngoài ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. Chính sách này nhằm tạo cơ chế thu hút vượt trội, hướng tới thu hút các ngành nghề, ưu tiên phát triển của TTTC. Cùng với đó, còn có chính sách về xuất cảnh, nhập cảnh, đi lại và tạm trú; chính sách đối với nhà đầu tư chiến lược; chính sách về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực; chính sách về lao động, việc làm, tiền lương; chính sách về đất đai, thủ tục xây dựng…
Việc xây dựng các cơ chế, chính sách vượt trội nhằm khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để thu hút nguồn vốn, công nghệ, phương thức quản lý hiện đại, áp dụng thử nghiệm các lĩnh vực kinh doanh mới tại TTTC. Qua đó, sẽ góp phần huy động có hiệu quả các nguồn lực tài chính để tạo động lực cho Việt Nam phát triển, hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới. Tin rằng, cơ chế ưu đãi, vượt trội hấp dẫn sẽ thu hút được “đại bàng” về làm tổ.
