Thăm Khu di tích Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng

Nhân dịp kỷ niệm 119 năm ngày sinh cố Tổng Bí thư Trần Phú (1.5.1904 - 1.5.2023), chúng tôi đã có dịp về xã Tùng Ảnh (huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh), ghé thăm nơi an nghỉ của ông.

Cố Tổng Bí thư Trần Phú sinh ra tại tỉnh Phú Yên; nguyên quán tại xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Ông sinh ra trong một gia đình trí thức nho học giàu lòng yêu nước. Năm 1922, sau khi đỗ đầu kỳ thi Thành Chung do Trường Quốc học Huế tổ chức, ông đi dạy học. Một thời gian sau đó, ông đã thôi nghề dạy học, tập trung cho hoạt động cách mạng.

Năm 1925, ông tham gia sáng lập và hoạt động tích cực trong tổ chức Hội Phục Việt. Tháng 10.1926, đồng chí Trần Phú được kết nạp vào Việt Nam thanh niên Cộng sản đoàn. Đầu năm 1930, sau khi tốt nghiệp Đại học Phương Đông (Nga) ông trở về Hà Nội và được bầu vào Ban chấp hành Trung ương lâm thời, được phân công soạn dự thảo Luận cương chính trị. Ông một trong những người học trò ưu tú của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tháng 10.1930, tại Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp hành Trung ương Đảng họp ở Hương Cảng (Trung Quốc), ông được bầu làm Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đến năm 1931, ông đã bị kẻ thù bắt giữ. Sau khi bắt ông, quân địch đã dùng nhiều thủ đoạn tra tấn tàn ác, dụ dỗ mua chuộc nhưng vẫn không khuất phục được ý chí của người cộng sản kiên trung. Trước những đòn tra tấn tàn độc của kẻ thù, ông đã hy sinh khi vừa mới 27 tuổi.

Mặc dù quãng đời hoạt động cách mạng không dài, nhưng ông đã có những đóng góp to lớn, quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng trong thời kỳ sôi động, quyết liệt nhất của những năm 1930-1931. Sự nghiệp cách mạng của ông là tấm gương sáng ngời về nhà lãnh đạo kiệt xuất, người chiến sỹ cộng sản kiên trung, trọn đời chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc, ấm no của Nhân dân.

Tổng Bí thư Trần Phú đã từng nhắn nhủ các đồng chí của mình “Hãy giữ vững chí khí chiến đấu”. Câu nói nổi tiếng của ông đã trở thành vũ khí, phương châm, lý tưởng sống, ý chí quyết tâm phấn đấu, cống hiến của các thế hệ cán bộ, đảng viên và tuổi trẻ Việt Nam. Năm 1999, hài cốt của ông được di dời từ Công viên Lê Thị Riêng (quận 10, TPHCM) về an táng tại quê hương xã Tùng Ảnh (Đức Thọ, Hà Tĩnh).

Khu di tích Trần Phú nằm ở xã Tùng Ảnh với diện tích hơn 5ha gồm 3 phần: Khu mộ, nhà thờ và nhà lưu niệm. Khu mộ cố Tổng Bí thư Trần Phú đặt trên núi Quần Hội, ở thôn Châu Linh, xã Tùng Ảnh và khuôn viên khu vực nhà thờ có tổng diện tích 4,7ha, được khởi công xây dựng vào tháng 1.2000, hoàn thành vào tháng 4.2004, nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông.

Khu lăng mộ nằm ở độ cao 24m so với mực nước biển, các bậc thang lên xuống được làm bằng đá xanh, xung quanh khuôn viên cây xanh bao phủ. Phía trước khu mộ Trần Phú là bến Tam Soa - nơi giao nhau giữa 3 con sông: Ngàn Sâu, Ngàn Phố và sông La. Dòng nước chảy quanh như ôm lấy ngọn núi, hai bên tả, hữu đều có núi bao bọc, tạo nên một địa thế rất đẹp.

Còn nhà trưng bày nằm ở thôn Châu Tùng, xã Tùng Ảnh cách khu mộ khoảng 1,5km được xây dựng vào năm 1998, diện tích 160m2. Đây là nơi lưu giữ, giới thiệu gần 300 hiện vật, kỷ vật, tài liệu, hình ảnh gắn liền với thân thế, sự nghiệp của cố Tổng Bí thư Trần Phú và gia phả họ Trần từ đời thứ 15-18. Tài liệu liên quan hoạt động cách mạng do Tổng Bí thư Trần Phú soạn thảo được bảo quản kỹ càng tại khu nhà lưu niệm.

Lãnh đạo Ban quản lý Khu di tích cho biết, Khu di tích cố Tổng Bí thư Trần Phú được công nhận là khu di tích lịch sử văn hóa quốc gia vào năm 1992. Mỗi năm có khoảng một vạn du khách trong nước và quốc tế đến quần thể khu di tích tham quan, thắp hương tri ân cố Tổng Bí thư Trần Phú.