Ngành BHXH Việt Nam: Thực hiện nghiêm quy định về quản lý thu, thanh tra chuyên ngành

Công văn nêu rõ, thời gian qua, việc tuân thủ các quy định của pháp luật trong quản lý và tổ chức thực hiện nhiệm vụ của ngành BHXH Việt Nam luôn được quan tâm, chú trọng.

Hàng năm, căn cứ các quy định của pháp luật, BHXH Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, quán triệt, hướng dẫn BHXH các tỉnh, thành phố, đặc biệt là các văn bản liên quan đến công tác quản lý thu, thanh tra chuyên ngành và xử phạt vi phạm hành chính. Đồng thời, gắn trách nhiệm của người đứng đầu với tỷ lệ chậm đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế; việc thực hiện các biện pháp sau khi thanh tra, kiểm tra theo quy định của pháp luật như xử phạt vi phạm hành chính, cưỡng chế thi hành đối với các quyết định xử phạt vi phạm hành chính...

Cùng với đó, BHXH Việt Nam đã gửi văn bản đến các Bộ, ngành, UBND, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy các tỉnh, thành phố đề nghị phối hợp, tăng cường chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, phòng chống gian lận, trục lợi quỹ bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế.

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu, thanh tra chuyên ngành và xử phạt vi phạm hành chính, BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các tỉnh, phố chú trọng, tiếp tục thực hiện hiện nghiêm các nội dung. 

Một là, thực hiện đúng trách nhiệm "Tổ chức thực hiện thu, chi BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật" tại 3 Điều 23 Luật BHXH, trong đó, bảo đảm thu đúng, thu đủ mức đóng theo quy định. Việc tổ chức thu phải thực hiện đúng, đủ các biện pháp nghiệp vụ quy trình thu BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tai nạn - bệnh nghề nghiệp, quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT đã được quy định tại các văn bản, hướng dẫn của ngành.

Đồng bộ thực hiện các giải pháp tăng thu, giảm số tiền chậm đóng, thanh tra chuyên ngành, xử lý vi phạm đối với các đơn vị có hành vi vi phạm pháp luật về đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế. Phối hợp chặt chẽ các ngành, các cấp đôn đốc, kiểm tra, công khai các đơn vị, cá nhân chậm đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế. Nghiêm cấm tình trạng cố tình hoặc không phát huy hết tinh thần trách nhiệm để doanh nghiệp chậm đóng, trốn đóng kéo dài.

Hai là, tổ chức thực hiện thanh tra chuyên ngành theo quy định và tuân thủ đúng quy trình, quy định của Luật Thanh tra và các văn bản hướng dẫn trong quá trình triển khai thực hiện. Ưu tiên thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế các đơn vị có số lao động nhiều, số tiền chậm đóng lớn hoặc nguy cơ chậm đóng cao ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động.

Khi phát hiện hành vi vi phạm hành chính về đối tượng, phương thức, mức đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế phải xử lý hoặc kiến nghị xử lý nghiêm, kịp thời. Quy trình thực hiện xử phạt vi phạm hành chính phải bảo đảm đúng nguyên tắc, trình tự, thủ tục...; việc xác định đối tượng bị xử phạt gắn với từng hành vi vi phạm về đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế và thẩm quyền xử phạt đối với từng chức danh của ngành BHXH Việt Nam phải được thực hiện đúng quy định theo Luật Xử lý vi phạm hành chính và các Nghị định của Chính phủ.

Ba là, riêng công tác xử phạt vi phạm hành chính về đóng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, trong trường hợp trước thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính đơn vị sử dụng lao động đã tự nguyện khắc phục toàn bộ số tiền vi phạm, BHXH Việt Nam đã có văn bản đề nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn thực hiện. Trong thời gian chờ văn bản trả lời, BHXH tỉnh thực hiện theo khung mức xử phạt tối thiểu quy định tại khoản 1 Điều 23 Luật Xử lý Vi phạm hành chính (sửa đổi, bổ sung năm 2020), mức tối đa quy định tại điểm d khoản 1, khoản 2 Điều 24 Luật Xử lý Vi phạm hành chính (sửa đổi, bổ sung năm 2020) và khoản 1 Điều 6, khoản 5 Điều 39 Nghị định số 12/2022/NĐ-CP.

Đối với những tổ chức, cá nhân không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, BHXH các tỉnh, thành phố kịp thời ra quyết định hoặc tham mưu cấp có thẩm quyền ra quyết định và tổ chức cưỡng chế thi hành theo thẩm quyền quy định.

Bốn là, trường hợp phát hiện vụ việc có dấu hiệu phạm tội trốn đóng BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp theo quy định tại Điều 216 Bộ Luật Hình sự thì kịp thời lập hồ sơ đề nghị cơ quan có thẩm quyền điều tra, khởi tố theo quy định.

BHXH Việt Nam yêu cầu Giám đốc BHXH các tỉnh, thành phố quán triệt, chỉ đạo đến từng cán bộ, viên chức để triển khai thực hiện nghiêm túc các nội dung trên; kịp thời chấn chỉnh, xử lý đối với các tập thể, cá nhân vi phạm và gắn việc tuân thủ quy trình, quy định của pháp luật trong công tác quản lý thu, thanh tra chuyên ngành, xử phạt vi phạm hành chính với công tác thi đua, khen thưởng hàng năm.

Thời gian qua, BHXH Việt Nam đã quyết liệt triển khai đồng bộ, linh hoạt các giải pháp thu, thanh tra, kiểm tra, kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT của doanh nghiệp. Theo đó, tỷ lệ số tiền chậm đóng so với số phải thu giảm dần qua các năm, từ 3,75% (năm 2016) xuống còn 2,91% (năm 2022); quyền lợi BHXH, BHYT của người lao động được giải quyết bảo đảm đúng quy định.