Nhận thức chưa đầy đủ
Theo công bố của Viện Chiến lược chính sách, Bộ Y tế, có tới 5,2% thanh thiếu niên chưa hút thuốc bao giờ nhưng lại sử dụng thuốc lá điện tử nhập lậu. Đại diện Bộ phận quản lý của một trường cấp 3 tại TP. Hồ Chí Minh cho hay, hiện nay, việc học sinh hút thuốc lá điện tử nhập lậu không còn mới, thậm chí đang tăng mạnh và phức tạp. Điều này xuất phát từ việc giới trẻ không có đủ thông tin về những tác hại của các loại thuốc lá. Không ít trẻ vị thành niên cho rằng, các thuốc lá điện tử không giống như thuốc lá điếu nên không gây hại, và vô tư sử dụng theo lời người bán dụ dỗ.
Thêm vào đó, tình trạng bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi vẫn diễn ra. Các trường cao đẳng, đại học chỉ cấm hút thuốc lá trong nhà, cho phép hút thuốc lá trong khuôn viên nên vẫn còn tình trạng sử dụng thuốc lá tại các khu vực ít người qua lại như ban công, hành lang, cầu thang, căng tin... Việc thực hiện môi trường không khói thuốc ở địa điểm nhà hàng, quán ăn, cơ sở lưu trú du lịch còn nhiều hạn chế.
Thực tế cho thấy, vi phạm hút thuốc lá nơi công cộng vẫn rất phổ biến, việc hút thuốc chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và bất chợt. Trong khi đó, việc bố trí nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ này còn hạn chế, vì vậy, không đủ lực lượng giám sát, nhắc nhở và không có thẩm quyền xử phạt.
Trước tình trạng thuốc lá thế hệ mới hiện diện trong học đường và thiếu hướng dẫn quản lý, đại diện các bộ ngành liên quan đến giáo dục đã nêu khó khăn và phương hướng xử lý cho tình huống hiện tại. Đại diện của Sở Giáo dục và Đào tạo TP. Hồ Chí Minh mong muốn, sớm có căn cứ pháp lý để kiểm soát chặt chẽ hoạt động bán thuốc lá điện tử quanh trường học, mạng xã hội…
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng cho rằng cần tăng nhận thức, khả năng tự phòng vệ của học sinh. Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Ngô Thị Minh khẳng định, cần hướng dẫn các em học sinh tìm hiểu, đánh giá, hiểu rõ tác hại, trang bị kiến thức và kỹ năng nhận diện, phòng tránh tác hại của mọi loại thuốc lá.
Tăng cường giáo dục về tác hại của thuốc lá
Theo các chuyên gia y tế Việt Nam, thuốc lá làm nóng và các loại thuốc lá không cháy khác chỉ nên được cân nhắc là một trong những biện pháp giảm tác hại của thuốc lá, trong trường hợp người hút thuốc lá trưởng thành có mong muốn tiếp tục hút thuốc, chứ không thể so sánh được với việc cai bỏ hoàn toàn thuốc lá. Đến nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn chưa hoàn toàn công nhận sản phẩm này và vẫn tiếp tục nghiên cứu, thẩm định. Tuy nhiên, trước sự phổ biến rộng rãi của các sản phẩm này trên toàn cầu, WHO khuyến cáo các chính phủ cần đưa vào quản lý nhằm kiểm soát hành vi tiêu dùng cũng như ngăn chặn hành vi lạm dụng.
Để tăng cường thực hiện các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các đơn vị trong toàn ngành triển khai thực hiện tốt các nội dung như tổ chức tuyên truyền, phổ biến về tác hại của thuốc lá, các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động, người học tại cơ quan, đơn vị, trường học; thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà tại các trường đại học, học viện, cao đẳng, cơ quan quản lý giáo dục.
Ở công tác giảng dạy, các trường cần tổ chức dạy tích hợp giáo dục các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho học sinh qua các tiết học. Trong đó, khối tiểu học lồng ghép trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp, môn học đạo đức, tự nhiên xã hội; khối THCS lồng ghép vào các tiết dạy giáo dục công dân, sinh học, hóa học…
Cùng với đó, phải nghiêm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, các trường trung cấp chuyên nghiệp, trung tâm tin học, ngoại ngữ, trung tâm giáo dục thường xuyên, học tập cộng đồng. Đồng thời, đưa nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ, tiêu chuẩn xét danh hiệu thi đua, khen thưởng của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của cơ quan, đơn vị, trường học.
Bên cạnh đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; nghiêm cấm việc mua, bán, quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm, hình ảnh liên quan đến thuốc lá tại các cơ quan, đơn vị, trường học. Phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện nghiêm quy định cấm bán thuốc lá phía ngoài cổng cơ quan, đơn vị và trường học; phối hợp với cơ sở y tế tại địa phương để hỗ trợ, tư vấn và cai nghiện thuốc lá cho người hút thuốc.
