Báo cáo với Đoàn khảo sát, Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh Đỗ Thanh Quang cho biết, Cục đã chủ động ban hành các chương trình, kế hoạch nhằm tích cực đẩy mạnh cải cách hành chính, hiện đại hóa, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hải quan, thúc đẩy phát triển sản xuất, khơi thông dòng chảy, thương mại, lấy sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp là thước đo đánh giá chất lượng phục vụ của các đơn vị.
Bên cạnh đó, Cục Hải quan thành phố tiếp tục thực hiện áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn chất lượng TCVN ISO 9001:2015 đúng quy định, bảo đảm thời gian và tiến độ triển khai theo quy định. Với mục tiêu bảo đảm công tác quản lý nhà nước về hải quan, Cục đã đưa vào sử dụng hệ thống quản trị tập trung HCAS - hệ thống ứng dụng công nghệ trong quản lý hành chính nội bộ với chỉ đạo điều hành và hỗ trợ xử lý nghiệp vụ. Hiện nay, hệ thống đã xây dựng được 22 module/phân hệ, trong đó đã áp dụng thường xuyên và rất hiệu quả trong toàn Cục.
Tính đến Quý III năm nay, toàn ngành Hải quan đang thực hiện 225 thủ tục hành chính. Trong đó, có 57 thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan; 30 thủ tục hành chính do Cục Hải quan tỉnh, thành phố giải quyết và 147 thủ tục hành chính cấp Chi cục Hải quan. Triển khai thủ tục hành chính mới trên Cơ chế một cửa quốc gia, từ đầu năm đến nay đã có 250 thủ tục hành chính của 13 bộ, ngành kết nối với gần 6,67 triệu bộ hồ sơ của hơn 64.700 doanh nghiệp.
Tuy nhiên, đại diện Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh cũng cho biết, thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan vẫn còn gặp một số khó khăn, vướng mắc như: dù đạt được một số kết quả quan trọng, nhưng Hệ thống VNACCS/VCIS và các hệ thống vệ tinh do ngành Hải quan xây dựng chưa lường trước được xu hướng tự do hóa thương mại toàn cầu, sự gia tăng không ngừng của kim ngạch xuất nhập khẩu dẫn đến việc giải quyết thủ tục, kiểm tra giám sát hải quan còn một số hạn chế, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Chưa kể, Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan qua gần 10 năm vận hành, tần suất xảy ra sự cố phần cứng và phần mềm ứng dụng của Hệ thống VNACCS/VCIS và các Hệ thống vệ tinh ngày càng tăng. Hệ thống Cổng thông tin một cửa quốc gia (NSW) hiện chưa đáp ứng được việc kết nối trao đổi thông tin điện tử tự động với hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan để tự động phân tích, đánh giá thông tin xác định trọng điểm, thông quan hàng hóa.
Một số thủ tục hành chính liên quan đến hàng hóa xuất nhập khẩu của các bộ, ngành hiện được thực hiện trên hệ thống dịch vụ công quốc gia, hệ thống dịch vụ công của các bộ, ngành chưa được kết nối và trao đổi thông tin với hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan để phục vụ quá trình giải quyết thủ tục hải quan và các thủ tục khác có liên quan…
Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh kiến nghị, cần sớm nâng cấp NSW và ASW, thay thế Hệ thống VNACCS/VCIS hiện hành bằng hệ thống mới, ứng dụng những công nghệ mới nhất, hiện đại nhất và là hệ thống mở để có thể dễ dàng nâng cấp, cập nhật những thành tựu mới của công nghệ thông tin. Đặc biệt, cần xây dựng hệ thống dự phòng bảo đảm đầy đủ về điều kiện kỹ thuật để có thể vận hành thay thế cho hệ thống chính khi xảy ra sự cố…
Trao đổi tại cuộc làm việc, các thành viên Đoàn khảo sát nêu một số vấn đề cần làm rõ thêm như: việc xử phạt vi phạm hành chính; thủ tục hải quan cho doanh nghiệp; về cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính; hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan; việc ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế và chưa đồng bộ giữa các cơ quan; giải pháp đánh giá sự hài lòng của doanh nghiệp và người dân đối với thủ tục hành chính; đội ngũ nhân lực và cơ sở hạ tầng để đáp ứng nhiệm vụ phát triển trong xu thế hội nhập và phù hợp với chuẩn mực quốc tế.
Phát biểu kết luận cuộc làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Trần Hồng Nguyên đánh giá cao báo cáo của Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh về việc triển khai các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan, cũng như những kết quả mà Cục đã đạt được thời gian qua. Trong đó, việc triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan đã đem lại nhiều lợi ích như tăng tốc độ xử lý thông quan hàng hóa, giảm chi phí và tăng tính minh bạch của quá trình thực thi nghiệp vụ hải quan.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị, trên cơ sở những ý kiến của các thành viên Đoàn khảo sát, các doanh nghiệp, hiệp hội nêu ra tại buổi làm việc, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh bổ sung báo cáo để làm rõ hơn, cụ thể hơn về những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện thủ tục hải quan, việc áp dụng công nghệ vào các thủ tục hải quan…
Trên cơ sở đó để đưa ra phương án, giải pháp tháo gỡ với mục đích cuối cùng là tạo điều kiện cho hoạt động hải quan phát triển đồng bộ, cũng như các cơ quan liên quan phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả hơn, đáp ứng nhu cầu phát triển của hoạt động xuất nhập khẩu trong xu thế phát triển chung. Những nội dung tại buổi làm việc cũng là cơ sở giúp Thường trực Ủy ban Pháp luật có thêm thông tin phục vụ Phiên giải trình về việc thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan sắp tới.
