DMA - đạo luật mang tính đột phá của châu Âu

Đạo luật Thị trường kỹ thuật số (DMA) của Liên minh châu Âu (EU) vừa chính thức có hiệu lực. Khuôn khổ pháp lý này được đánh giá là mang tính bước ngoặt khi viết lại các nguyên lý cơ bản của kinh doanh trên không gian Internet và mạng di động, cũng như đảo lộn phương thức kiếm tiền của các “ông lớn công nghệ” và cách người tiêu dùng truy cập những dịch vụ này. Bắt đầu từ tháng 3 này, sẽ có những thay đổi lớn mà các ông lớn công nghệ sẽ phải tuân thủ.

Ảnh: Getty Images
Nguồn: Getty Images

Bước ngoặt của thị trường kỹ thuật số

DMA là một đạo luật mang tính đột phá của châu Âu nhằm ngăn chặn các nền tảng trực tuyến lớn kết nối người tiêu dùng với nội dung, hàng hóa và dịch vụ lạm dụng sức mạnh thị trường của họ. EU tin rằng, với việc đặt ra một loạt quy định cấm và nghĩa vụ đối với các công ty công nghệ có vị thế nổi trội trên thị trường, sẽ làm thay đổi cách hoạt động kinh doanh của các công ty này tại EU. DMA được kỳ vọng bảo đảm môi trường cạnh tranh lành mạnh hơn trong toàn bộ hệ sinh thái kỹ thuật số toàn khối.

Theo đạo luật mới, EU yêu cầu 6 công ty Big Tech gồm Amazon, Apple, Microsoft, Alphabet, Meta và ByteDance (công ty mẹ của TikTok) phải thực hiện những thay đổi đáng kể đối với dịch vụ của họ ở 27 nước thành viên của khối này. Trong nhiều năm nay, Ủy ban châu Âu (EC) đã có lập trường cứng rắn đối với các công ty Big Tech và cho rằng, các công ty này hiện đang nắm giữ quá nhiều quyền kiểm soát truy cập vào các dịch vụ thiết yếu của người dùng.

Việc áp dụng các quy định về cơ bản sẽ làm giảm sức mạnh của Big Tech, từ đó tạo ra một thị trường kỹ thuật số ở EU công bằng và mở rộng hơn, giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) có nhiều cơ hội được phát triển, mang đến cho người sử dụng nhiều lựa chọn về các loại hình dịch vụ. Thêm vào đó, đạo luật cũng thiết lập các quy tắc mới cho 10 dịch vụ nền tảng cốt lõi chẳng hạn như công cụ tìm kiếm, thị trường trực tuyến, cửa hàng ứng dụng, quảng cáo và nhắn tin trực tuyến, đặc biệt trao thêm quyền cho người sử dụng.

Việc các công ty công nghệ không tuân thủ các quy định có thể bị phạt nặng đến 10% doanh thu toàn cầu nếu vi phạm các quy định về cạnh tranh nghiêm ngặt nhất, và thậm chí đến 20% nếu tái phạm hoặc bị cấm hoạt động trong khối. Mặc dù đạo luật chỉ áp dụng trong EU, nhưng các hình phạt trong đạo luật có khả năng thay đổi cuộc chơi, và tác động mạnh mẽ đến các công ty Big Tech cũng như cách người dùng sử dụng Internet.

Những thay đổi lớn trên thị trường công nghệ 

Theo các chuyên gia, sẽ có 4 thay đổi chính trên thị trường công nghệ EU mà các doanh nghiệp cần lưu ý.

Thứ nhất, quy tắc bảo mật nghiêm ngặt hơn. Giờ đây, các công ty công nghệ sẽ cần phải được sự đồng ý của người dùng mới được chia sẻ dữ liệu từ một dịch vụ này sang dịch vụ khác mà công ty đó vận hành. Để thích ứng với điều này, Meta đã bắt đầu triển khai cửa sổ pop-up cho Facebook và Meta, đồng thời công ty này đã trì hoãn việc ra mắt dịch vụ mạng xã hội Threads tại EU. Đây là một ứng dụng mới được thiết kế để cạnh tranh với X (Twitter cũ), vì ban đầu nó yêu cầu người dùng đăng ký bằng tài khoản từ một trong những thương hiệu khác của công ty.

Trong khi đó, Google buộc phải hỏi người dùng lựa chọn dịch vụ mà họ muốn chia sẻ dữ liệu từ các ứng dụng Search, YouTube, Quảng cáo, Google Play, Chrome, Google Shopping cho tới Google Maps. "Gã khổng lồ" này đã cảnh báo người dùng rằng họ có thể đối mặt với sự suy giảm về khả năng “cá nhân hóa” nếu không chia sẻ dữ liệu. Điều này có nghĩa là các nền tảng khác nhau của Google sẽ không có đủ dữ liệu cá nhân để đề xuất các dịch vụ hoặc sản phẩm mà họ mong muốn.

Thứ hai, quyền lựa chọn ứng dụng. Theo đó, các Big Tech sẽ phải thông báo với người dùng rằng những phần nào của phần mềm thuộc hệ thống của họ, chẳng hạn như ứng dụng Camera và Photos của Microsoft Windows 11. Điều này nhằm cho phép người dùng quyết định họ muốn giữ những thứ đó hay chọn một dịch vụ đối thủ cung cấp cùng một chức năng. Người dùng điện thoại hệ điều hành Android và iOS sẽ có thể chọn trình duyệt yêu thích từ một màn hình lựa chọn để thay thế các lựa chọn mặc định do các công ty cung cấp.

Thứ ba, đối với hoạt động thương mại điện tử, các công cụ tìm kiếm và các nền tảng truyền thông xã hội, những dịch vụ như chợ trực tuyến của Amazon, báo tin mới của Facebook, công cụ tìm kiếm của Google, sẽ đều bị cấm gợi ý các dịch vụ và sản phẩm của chính những công ty này trên những kết quả tìm kiếm hàng đầu. Trước đây, Amazon từng bị cáo buộc “ưu ái” các sản phẩm của mình hơn các bên cung cấp khác cũng hoạt động ở sàn giao dịch này trên màn hình hiển thị kết quả tìm kiếm sản phẩm.

Cuối cùng, quản lý mảng cửa hàng ứng dụng. Luật mới yêu cầu các công ty Apple và Google cho phép các cửa hàng ứng dụng của bên thứ ba được xuất hiện trên những thiết bị chạy bằng các hệ điều hành của những hãng này lần lượt là iOS và Android. Hiện nay, người dùng hệ điều hành Android có thể cài đặt những ứng dụng từ những nguồn khác nhau, theo quy trình “tải bên lề” (sideloading), nhưng lại phải tắt một số cài đặt bảo mật.

Đối với một số nhà phát triển ứng dụng, những thay đổi trên giúp họ linh hoạt hơn trong cách phân phối, tính phí và quảng cáo sản phẩm của mình. Về phía người sử dụng, điều này giúp họ có thể truy cập dễ dàng hơn vào các ứng dụng mà Apple không bao giờ tự bán, cũng như dễ dàng hơn trong việc lựa chọn và thay đổi những dịch vụ đang cạnh tranh với nhau như các nền tảng mạng xã hội, các trình duyệt web và các cửa hàng ứng dụng. 

Tuy nhiên, Apple cũng cảnh báo hệ quả an ninh từ quy trình này. Các chuyên gia trong ngành dự báo luật mới sẽ mở ra thời kỳ “ngập lụt” các cửa hàng ứng dụng thay thế, có cả khả năng sẽ xuất hiện những thỏa thuận độc quyền trong đó có những ứng dụng hoặc trò chơi sẽ chỉ có thể tải về từ những cửa hàng nhất định.

Bộ đôi đạo luật về kỹ thuật số

Trước DMA, EU cũng đã triển khai Đạo luật Dịch vụ số (DSA) từ ngày 26.8.2023, buộc chủ sở hữu các nền tảng này phải hạn chế những thông tin sai lệch và các nội dung tiêu cực như các bình luận mang tính thù địch, các nội dung cổ vũ khủng bố và quảng cáo các sản phẩm không an toàn.

Với hai đạo luật DMA và DSA, EU đã trở thành nơi đầu tiên trên thế giới mà các nền tảng trực tuyến không còn có thể tự đặt ra quy định của riêng mình. Đây là những bước đi tiên phong cho các nỗ lực quản lý không gian kỹ thuật số không biên giới hiện nay, bảo đảm hệ sinh thái kỹ thuật số phát triển lành mạnh và ổn định.

Khi triển khai thực hiện DMA, EU đánh giá sẽ có những công ty tuân thủ, thậm chí tuân thủ đầy đủ nhưng cũng có những trường hợp không thực hiện. Đồng thời khẳng định, luật mới không nhằm làm khó các công ty mà để thúc đẩy việc tuân thủ. Phó Chủ tịch điều hành phụ trách các vấn đề kỹ thuật số Margrethe Vestager nhận định rằng, dù kết quả của quá trình này ra sao, nhưng điều chắc chắn đó là một khi sự sáng tạo được vận dụng để thúc đẩy các hành vi bất hợp pháp, thì mọi công cụ quản lý sẽ được triển khai để ngăn chặn, thậm chí ở những lĩnh vực mà bộ đôi đạo luật này chưa vươn tới.

Quốc tế

Canada hướng tới giấc mơ châu Á
Thế giới 24h

Canada hướng tới giấc mơ châu Á

Ngày 28.4 giờ địa phương (ngày 29.4 giờ Việt Nam), cử tri Canada sẽ đi bỏ phiếu bầu Nghị viện khóa mới. Trong bối cảnh các chính sách của nước láng giềng Hoa Kỳ đang tác động sâu sắc tới sự lựa chọn của cử tri, Canada phải khẩn trương xác định lại ưu tiên đối ngoại và thương mại quốc tế của mình. 

Nguồn: fashionchinaagency.com
Nghị viện thế giới

Người bán và nền tảng số cùng chịu trách nhiệm

Trong hai thập kỷ qua, Trung Quốc đã chuyển mình thành siêu cường thương mại điện tử (TMĐT) với thị trường trực tuyến lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, sự bùng nổ này kéo theo vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng lan rộng trên các nền tảng số. Nhằm bảo đảm chất lượng hàng hóa và bảo vệ người tiêu dùng, Trung Quốc đã triển khai khung pháp lý nghiêm ngặt, yêu cầu các nền tảng tăng cường kiểm soát, truy xuất nguồn gốc và chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm được giao dịch trực tuyến.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Liên tục hoàn thiện

Sự bùng nổ của thương mại điện tử (TMĐT) trên toàn cầu không chỉ mở ra cơ hội kinh doanh chưa từng có, mà còn đặt ra những thách thức lớn về quản lý chất lượng hàng hóa. Tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, thông tin sản phẩm sai lệch... ngày càng phổ biến khiến nhiều quốc gia buộc phải siết chặt hành lang pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và duy trì niềm tin vào môi trường mua sắm trực tuyến. Từ châu Âu đến châu Á, Bắc Mỹ, Mỹ Latinh cho đến châu Phi và Trung Đông, các quy định pháp luật liên quan đến chất lượng hàng hóa trong TMĐT đang liên tục được cập nhật và hoàn thiện.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Nhiều quy định bảo vệ quyền lợi khách hàng

Tại Nhật Bản, quốc gia nổi tiếng về quản lý chất lượng và tiêu chuẩn sản phẩm, việc bảo vệ chất lượng hàng hóa trong môi trường thương mại điện tử (TMĐT) là nội dung quan trọng trong hệ thống pháp luật. Đất nước mặt trời mọc đã ban hành nhiều đạo luật và cơ chế kiểm soát để bảo đảm rằng, hàng hóa lưu thông qua nền tảng trực tuyến vẫn tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng như trong mô hình thương mại truyền thống.

Bước đi táo bạo hướng tới chuyển đổi kinh tế
Quốc tế

Bước đi táo bạo hướng tới chuyển đổi kinh tế

Việc thành lập Quỹ đầu tư quốc gia (SWF) Danantara, được xem như "công cụ" giúp Indonesia đạt được mục tiêu 8% tăng trưởng GDP hàng năm và chuyển đổi nền kinh tế. Song Danantara đã vấp phải nhiều tranh cãi do nguồn tài trợ của quỹ này đến từ một khoản tiền lớn trong ngân sách nhà nước và được giải phóng bởi chương trình thắt lưng buộc bụng của Chính phủ. Bất chấp tiềm năng chuyển đổi của quỹ, những vướng mắc liên tục giữa chính trị và rủi ro kinh doanh đang làm suy yếu thành công của Danantara.

NATO đối mặt sức ép tăng chi tiêu quốc phòng
Thế giới 24h

NATO đối mặt sức ép tăng chi tiêu quốc phòng

Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte vừa có chuyến thăm Mỹ và hội đàm với nhiều quan chức cấp cao của Nhà Trắng. Tại đây, người đứng đầu NATO tiếp tục lên tiếng kêu gọi các thành viên NATO tăng chi tiêu quân sự trong thời gian tới.

Mỹ khôi phục tình trạng pháp lý cho sinh viên nước ngoài
Thế giới 24h

Mỹ khôi phục tình trạng pháp lý cho sinh viên nước ngoài

Ngày 25.4, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ khôi phục tình trạng cư trú hợp pháp cho sinh viên quốc tế tại Mỹ, sau làn sóng kiện tụng từ sinh viên phản đối việc đột ngột bị đình chỉ thị thực những ngày qua. Tuy nhiên, Mỹ vẫn để ngỏ khả năng xây dựng các chính sách cung cấp khuôn khổ pháp lý để thực thi việc đình chỉ này trong tương lai.

AI trong quá trình chuyển đổi xanh: Cơ hội và thách thức
Quốc tế

AI trong quá trình chuyển đổi xanh: Cơ hội và thách thức

Các chuyên gia nhận định, trí tuệ nhân tạo (AI) là “con dao hai lưỡi” đối với tính bền vững của môi trường ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, khi vừa mang lại nhiều hứa hẹn nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trong khi các nước đang đẩy nhanh thiết kế các khung pháp lý về AI, những cân nhắc về khí hậu và nỗ lực giảm tác động đến môi trường vẫn chưa được quan tâm đúng mức trong quá trình này. Để có thể tối ưu hóa lợi ích môi trường của AI trong khi vẫn giảm thiểu các rủi ro liên quan, các Chính phủ phải kết hợp các mục tiêu bao quát với mục tiêu cụ thể, để phối hợp trong cách tiếp cận của họ đối với AI và tính bền vững của môi trường.

Trung Quốc có thể xóa bỏ thuế đối với một số mặt hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ
Thế giới 24h

Trung Quốc có thể xóa bỏ thuế đối với một số mặt hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ

Chính phủ Trung Quốc đang cân nhắc việc hoãn áp thuế 125% đối với một số mặt hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ, do chi phí kinh tế của cuộc chiến thương mại ăn miếng trả miếng đang đè nặng lên một số ngành công nghiệp nhất định, hãng tin Bloomberg dẫn nguồn tin hiểu rõ vấn đề cho biết.

Sinh viên Trung Quốc đang dần từ bỏ “giấc mơ Mỹ”
Nhịp cầu giáo dục

Sinh viên Trung Quốc đang dần từ bỏ “giấc mơ Mỹ”

Thời gian gần đây, việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump siết chặt thị thực và cắt giảm tài trợ cho các trường Đại học đã trở thành mối lo ngại lớn đối với sinh viên quốc tế. Với sinh viên Trung Quốc, nhiều người chia sẻ khó khăn còn gia tăng do cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh và làn sóng phân biệt ngày càng rõ rệt, khiến “giấc mơ Mỹ” không còn trở thành một sự lựa chọn hàng đầu.

Gian nan con đường chấm dứt xung đột Nga - Ukraine
Thế giới 24h

Gian nan con đường chấm dứt xung đột Nga - Ukraine

Những diễn biến gần đây giữa Nga và Ukraine đã cho thấy tính thiếu chắc chắn về các nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt cuộc xung đột đã kéo dài hơn 3 năm qua. Bản thân Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng phải thừa nhận, chấm dứt cuộc xung đột này khó khăn hơn ông tưởng.

Nhà Trắng cân nhắc cắt giảm thuế đối với Trung Quốc: Dấu hiệu hạ nhiệt căng thẳng
Quốc tế

Nhà Trắng cân nhắc cắt giảm thuế đối với Trung Quốc: Dấu hiệu hạ nhiệt căng thẳng

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang cân nhắc giảm thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc để giảm căng thẳng thương mại. Bản thân Tổng thống Trump đánh tiếng thuế quan có thể được cắt giảm hơn một nửa. Mặc dù con số này vẫn ở mức rất cao và không có ý nghĩa về mặt thương mại, nhưng đã cho thấy thiện chí của hai cường quốc sẵn sàng “xuống thang”.

Mỹ cân nhắc thưởng tiền để khuyến khích phụ nữ sinh con
Thế giới 24h

Mỹ cân nhắc thưởng tiền để khuyến khích phụ nữ sinh con

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang xem xét hàng loạt biện pháp khuyến khích người dân lập gia đình và sinh con, khi tỷ lệ sinh ở nước này liên tục giảm và hiện tiệm cận mức thấp kỷ lục. Một trong những biện pháp được đề xuất là thưởng tiền mặt trị giá 5.000 USD (khoảng 130 triệu đồng) cho mỗi phụ nữ Mỹ sau khi sinh con.

Thổ Nhĩ Kỳ rung chuyển vì động đất
Thế giới 24h

Thổ Nhĩ Kỳ rung chuyển vì động đất

Theo Cơ quan Quản lý thảm họa và tình trạng khẩn cấp của Thổ Nhĩ Kỳ (AFAD), trận động đất mạnh 6,2 độ Richter xảy ra ở Biển Marmara gần Silivri, nằm cách Thủ đô Istanbul khoảng 70km về phía Tây, các cơn dư chấn vẫn đang tiếp diễn.