Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Điều kiện tiên quyết để đất nước phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới

Báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong thời gian qua tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương Thái Thanh Quý nêu rõ, chủ đề của Hội nghị chính là con đường để thực hiện các bước nhảy vọt, rút ngắn khoảng cách với các nước đi trước. Đây là điều kiện tiên quyết, thời cơ hiếm có để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Động lực quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội

Phó trưởng Ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương Thái Thanh Quý cho biết, thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, sự nghiệp phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững đất nước.

Khoa học và công nghệ thúc đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, ngày càng khẳng định rõ hơn vai trò động lực trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế.

hn7.jpg
Phó Trưởng Ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương Thái Thanh Quý trình bày báo cáo tại Hội nghị. Ảnh: Lâm Hiển

Các số liệu thống kê cụ thể cho thấy, nước ta có 423 tổ chức nghiên cứu và phát triển với quy mô khác nhau, tập trung chủ yếu ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh; hiện có gần 900 doanh nghiệp đã được cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ.

Việt Nam có khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, 208 quỹ đầu tư, 84 vườn ươm, 20 trung tâm khởi nghiệp sáng tạo; hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam đứng thứ 56/100 quốc gia; Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh lọt vào top 200 thành phố khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu.

Năm 2024, Việt Nam xếp hạng 44/133 về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu và 71/193 quốc gia về Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử. Đến hết năm 2024, tỷ trọng kinh tế số trong GDP ước tính 18,3%. Năm 2024, công nghiệp công nghệ số đạt doanh thu 152 tỷ USD; kim ngạch xuất khẩu phần cứng, điện tử ước đạt 132 tỷ USD.

Tuy nhiên, Phó trưởng Ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương cũng thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém như: tốc độ và sự bứt phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia còn chậm; chưa thực sự trở thành động lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội. Tiềm lực, trình độ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia còn khoảng cách so với nhóm các nước phát triển.

dbnd_bl_hn8.jpg
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Hồ Long

Việc tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách về phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ còn hạn chế, thiếu thể chế về tài chính, chuyển giao, ứng dụng, phát triển khoa học và công nghệ, nhất là công nghệ cao; thiếu giải pháp đồng bộ và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương…

Phó trưởng Ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương cho biết, có nhiều nguyên nhân để lý giải cho các yếu kém nêu trên, trong đó có một số nguyên nhân chủ yếu sau: nhận thức và tư duy của một số cấp uỷ đảng, chính quyền còn chưa đầy đủ, rõ ràng về vai trò đột phá chiến lược của phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; về sự cần thiết, cấp bách phải đổi mới cơ chế quản lý phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; về đặc thù của lĩnh vực này là tính sáng tạo, mang tính rủi ro và có độ trễ; chưa thực sự coi đây là quốc sách hàng đầu, là nền tảng, là động lực để phát triển kinh tế - xã hội.

Các đại biểu dự hội nghị. Ảnh: Hồ Long

Các đại biểu dự hội nghị. Ảnh: Hồ Long

Nguồn lực đầu tư dành cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ở mức thấp. Nhiều nút thắt, điểm nghẽn về thể chế, pháp luật cản trở sự phát triển của phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chưa được giải quyết đồng bộ, dứt điểm, nhất là cơ chế quản lý tài chính, đầu tư chậm đổi mới, không phù hợp; thiếu thể chế thử nghiệm, sandbox, miễn trừ trách nhiệm, chấp nhận rủi ro.

Chưa thu hút được khu vực doanh nghiệp thực sự quan tâm đến nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh dựa trên phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; chưa tạo điều kiện đủ mạnh để doanh nghiệp dành nguồn lực thỏa đáng cho nghiên cứu và phát triển; doanh nghiệp thiếu động lực để đổi mới công nghệ do rủi ro, thiếu vốn, thiếu thị trường.

Phó trưởng Ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ với sự phát triển vượt bậc của công nghệ số, đặc biệt là công nghệ trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, lượng tử, tự động hóa... tác động nhanh, sâu rộng đến mọi mặt của đời sống xã hội, làm thay đổi toàn diện phương thức sống, làm việc của con người. Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã trở thành yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia. Chính phủ các quốc gia ngày càng chú trọng phát triển kinh tế - xã hội dựa trên phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, tăng trưởng xanh đang là mô hình phát triển được nhiều quốc gia lựa chọn.

Các đại biểu dự hội nghị. Ảnh: Hồ Long

Các đại biểu dự hội nghị. Ảnh: Hồ Long

Phó trưởng Ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương cũng nêu rõ, sau 40 năm đổi mới, đất nước ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, để đạt được các mục tiêu, chỉ tiêu của Chiến lược phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030, hướng tới 100 năm thành lập Đảng và 100 năm thành lập nước, thì chúng ta cần có những đột phá, trong đó đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chính là con đường lựa chọn để thực hiện các bước nhảy vọt, rút ngắn khoảng cách với các nước đi trước.

Đây là điều kiện tiên quyết, thời cơ hiếm có để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Đưa thể chế thành lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Quán triệt, triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (Nghị quyết 57), Phó trưởng Ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương cho biết, Nghị quyết 57 nêu 5 nhóm mục tiêu đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.

Trong đó, mục tiêu đến năm 2030 là đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế ở mức trên 55%; tỷ trọng xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao trên tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu đạt tối thiểu 50%. Quy mô kinh tế số đạt tối thiểu 30% GDP…

dbnd_br_cac-dai-bieu-du-hoi-nghi2.jpg
Các đại biểu dự hội nghị. Ảnh: Hồ Long

Theo Nghị quyết 57, mục tiêu tầm nhìn đến năm 2045 là khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phát triển vững chắc, góp phần đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao; đồng thời, đặt ra các mục tiêu cao hơn trong giai đoạn đến năm 2045 là Việt Nam có quy mô kinh tế số đạt tối thiểu 50% GDP; là một trong các trung tâm công nghiệp công nghệ số của khu vực và thế giới; thuộc nhóm 30 nước dẫn đầu thế giới về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số…

Nghị quyết 57 cũng đồng thời đề ra 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, trong đó có nhóm nhiệm vụ, giải pháp thứ 2: khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện thể chế, xoá bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trợ sự phát triển; đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Chính trị

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc biểu dương công nhân lao động tiêu biểu là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam
Sự kiện nổi bật

Lan tỏa khát vọng vươn lên, niềm tin, ý chí quyết tâm mới, khí thế mới trong toàn thể công nhân, người lao động

Lời Tòa soạn: Tối nay, 16.2, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc biểu dương công nhân lao động tiêu biểu là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ nhất - năm 2025. Báo Đại biểu Nhân dân trân trọng giới thiệu toàn văn:

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Truyền cảm hứng mạnh mẽ để đoàn viên, công nhân phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam
Sự kiện nổi bật

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Truyền cảm hứng mạnh mẽ để đoàn viên, công nhân phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam

Tối nay, 16.10, dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc đầu tiên biểu dương công nhân lao động tiêu biểu là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn mong muốn, các đồng chí được biểu dương tiếp tục truyền cảm hứng mạnh mẽ để đoàn viên, công nhân phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. 

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Hội nghị toàn quốc biểu dương công nhân lao động tiêu biểu là đảng viên
Thời sự Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Hội nghị toàn quốc đầu tiên biểu dương công nhân lao động tiêu biểu là đảng viên

Tối 16.2, tại Cung Văn hóa Lao động hữu nghị Việt - Xô, Hà Nội, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc biểu dương công nhân lao động tiêu biểu là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ nhất - năm 2025 với chủ đề “Gương sáng công nhân tiền phong”. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận
Thời sự Quốc hội

Cần cơ chế mạnh, vượt trội để huy động vốn cho đường sắt đô thị

Chiều 15.2, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, các đại biểu nhấn mạnh, rất cần các cơ chế mạnh, vượt trội để huy động vốn nhằm phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại hai thành phố này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận
Thời sự Quốc hội

Ưu tiên đặt hàng và giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp trong nước

Cho rằng tính chuyển giao công nghệ khi xây dựng đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là rất cao, sau khi xây dựng, chúng ta có thể làm chủ công nghệ đường sắt đô thị, đại biểu Quốc hội đề nghị, cần ưu tiên đặt hàng và giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp trong nước trong việc làm chủ ba lĩnh vực xây dựng cầu, đường, hầm, sản xuất đường ray và đóng toa xe.

“Ai sẽ quyết chi tiền, chỉ định thầu?”
Thời sự Quốc hội

“Ai sẽ quyết chi tiền, chỉ định thầu?”

Tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, đại biểu Quốc hội đề nghị, cần quy định rất rõ về thẩm quyền, phạm vi, trách nhiệm. Chẳng hạn, ai sẽ quyết chi tiền hoặc chỉ định thầu, nếu không sẽ khó triển khai.

Quang cảnh họp Tổ 15
Thời sự Quốc hội

Cần bổ sung những vấn đề còn bất cập, còn "nghẽn"

Thảo luận tại Tổ 15 (gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh Lai Châu, Quảng Trị, Bình Phước, Bình Thuận) sáng 15.2, các đại biểu đề nghị, cần rà soát để xử lý các vấn đề còn bất cập, hạn chế, những điểm còn nghẽn trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu. Ảnh: Hồ Long
Thời sự Quốc hội

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải: Quan trọng nhất là thúc đẩy nội lực, đặc biệt là nguồn lực con người

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ sáng 15.2, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, thúc đẩy hợp tác quốc tế để đổi mới khoa học, công nghệ, chuyển đổi số rất quan trọng, nhưng quan trọng nhất là phải thúc đẩy được nội lực của chúng ta, đặc biệt là nguồn lực về con người.

Bổ sung nguyên tắc, công cụ kiểm soát lạm dụng, trục lợi chính sách
Thời sự Quốc hội

Bổ sung nguyên tắc, công cụ kiểm soát lạm dụng, trục lợi chính sách

Sáng 15.2, thảo luận tại Tổ 19 gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh Thái Bình, Nam Định, Bình Dương, các đại biểu đề nghị, cần bổ sung những nguyên tắc, công cụ nhằm kiểm soát sự lạm dụng, tình trạng trục lợi chính sách; cho phép người đứng đầu tổ chức khoa học và công nghệ tự tuyển dụng viên chức mà không phải thông qua Sở Nội vụ...

Tổng Bí thư Tô Lâm: Không chỉ tháo gỡ khó khăn mà còn phải khuyến khích, thúc đẩy khoa học công nghệ phát triển
Thời sự Quốc hội

Tổng Bí thư Tô Lâm: Không chỉ tháo gỡ khó khăn mà còn phải khuyến khích, thúc đẩy khoa học công nghệ phát triển

"Các quy định cứ giằng vào nhau mà không biết bắt đầu từ đâu cả là mình chết. Bây giờ đi vào thực tế, đáp ứng yêu cầu phát triển như thế, cái gì là rào cản thì phải tháo gỡ ra. Phải có một trật tự để tất cả mọi người đều phải huy động và thực hiện, đi theo cùng một hướng, chứ ông này đi sang, ông kia kéo lùi thì làm sao mà phát triển được”, Tổng Bí thư nhấn mạnh tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội sáng nay, 15.2. 

Không có cơ sở hạ tầng thì không thể phát triển
Thời sự Quốc hội

Không có cơ sở hạ tầng thì không thể phát triển

Sáng 15.2, Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố Đà Nẵng, Tây Ninh, Long An, Sơn La (Tổ 11) đã thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Cần bổ sung "cơ chế đặc biệt" cho hoạt động khoa học, công nghệ
Thời sự Quốc hội

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Cần bổ sung "cơ chế đặc biệt" cho hoạt động khoa học, công nghệ

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ sáng 15.2, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia cần bổ sung một số cơ chế đặc biệt thì mới làm được và thật sự đổi mới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Hồ Long
Thời sự Quốc hội

Đổi mới mạnh mẽ tổ chức chính quyền địa phương ở đô thị

Thảo luận về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị nghiên cứu bổ sung các quy định để đổi mới mạnh mẽ tổ chức chính quyền địa phương ở đô thị, trên cơ sở mô hình của một số nơi đã và đang thí điểm hiệu quả thời gian qua.