Diễn biến mới trước bầu cử Tổng thống Mỹ

Diễn biến không lường

Mặc dù bác sĩ Nhà Trắng tuyên bố, cả hai vợ chồng Tổng thống Donald Trump đều vẫn đang cảm thấy bình thường, nhưng không rõ họ có biểu hiện triệu chứng nào hay không. Bởi phải mất vài ngày sau khi chẩn đoán Covid-19, người nhiễm mới có thể bắt đầu cảm thấy không khỏe. Vị bác sĩ cho biết, Tổng thống sẽ tiếp tục thực thi các nhiệm vụ chính thức của mình từ Nhà Trắng.

Được biết, Tổng thống Donald Trump xét nghiệm dương tính với Covid-19 sau khi bà Hope Hicks, một trong những cố vấn cấp cao thân cận nhất của ông xác nhận nhiễm bệnh. Điều này đặt ra câu hỏi về việc virus đã lây lan rộng rãi như thế nào trong Nhà Trắng và tại sao quy trình y tế không ngăn được nó đến với người quyền lực nhất đất nước. Tiến sĩ Ashish Jha, bác sĩ và là trưởng khoa, Trường y tế cộng đồng Brown đã viết trên Twitter: “Tôi không thể tin được ông ấy bị nhiễm. Đây thực sự là thất bại toàn tập của đội ngũ bảo vệ Tổng thống”.

Chắc chắn, Tổng thống đương nhiệm dương tính với virus SARS-CoV-2 là tin sốc và buồn, nhưng điều đó cũng không có gì đáng ngạc nhiên. Bởi ngay từ những ngày đầu đại dịch bùng phát, Tổng thống Donald Trump và nhiều thành viên trong chính quyền có cách tiếp cận khá ung dung với đại dịch. Ông thậm chí nói rằng nó sẽ “biến mất một cách thần kỳ” và so sánh căn bệnh viêm đường hô hấp cấp này với cúm mùa. Ông không đeo khẩu trang trong nhiều tháng và còn chế nhạo đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden là suốt ngày đeo khẩu trang dù “đứng cách xa cả 200 dặm”. Người đứng đầu Nhà Trắng vẫn tổ chức các cuộc hội họp, chiến dịch vận động tranh cử đông đúc, phớt lờ lời khuyên của giới chuyên gia y tế và quan chức địa phương. Ông thậm chí đặt câu hỏi về tính hữu ích của phương pháp xét nghiệm rộng rãi với lý do càng xét nghiệm càng ra nhiều trường hợp mắc hơn..

Hiện nay, ngay cả khi chưa có triệu chứng, Tổng thống Donald Trump vẫn phải cách ly 2 tuần ở Washington. Điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chiến dịch tranh cử sắp tới của ông. Được biết, ông chủ Nhà Trắng dự kiến sẽ tổ chức hàng chục sự kiện tranh cử trong hai tuần tới, bao gồm cả cuộc tranh luận tổng thống lần thứ hai ngày 15.10. Không rõ cuộc tranh luận trên có diễn ra được hay không, hoặc có thể tổ chức trên Zoom hoặc một nền tảng ảo khác không.

Những phương án dự phòng

Thực tế, Tổng thống Mỹ Donald Trump không phải nhà lãnh đạo duy nhất trên thế giới bị nhiễm virus Corona. Trước đó, Thủ tướng Anh Boris Johnson, Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro, Tổng thống Honduras Juan Orlando Hernadez, Tổng thống Belarus Lukashenko, Tổng thống Guatemalan Alejandro Giammattei… đã dương tính với Covid-19. Trong khi đó, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Thủ tướng Canada Justin Trudeau cũng từng tự cách ly khi những người thân cận mắc bệnh.

Như trường hợp Tổng thống Brazil Bolsonaro, xét nghiệm dương tính vào đầu tháng 7, nhưng ông vẫn duy trì giám sát và điều hành hoạt động của chính phủ trong thời gian cách ly. Trong khi đó, Thủ tướng Anh Boris Johnson bệnh tình trở nặng hơn phải nhập viện và ủy quyền cho Ngoại trưởng Dominic Raab phụ trách một số công việc. Tuy nhiên, sau đó ông đã bình phục, trở lại làm việc bình thường. Đối với diễn biến mới hiện nay ở xứ sở cờ hoa, nếu Tổng thống không đảm nhận được nhiệm vụ trong thời gian chữa trị, nước Mỹ vẫn có cơ chế để hoạt động bình thường. Theo Tu chính án thứ 25 của Hiến pháp Mỹ, Tổng thống Donald Trump có thể chuyển giao việc điều hành cho Phó Tổng thống Mike Pence và sau đó nhận lại toàn quyền khi khỏe lại. Hiện ông Mike vẫn âm tính với Covid-19, còn nếu không Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi sẽ đứng lên nắm quyền tổng thống tạm thời. Và đây sẽ là một tình huống phức tạp có thể xảy ra tranh chấp trong quá trình điều hành bởi bà Nancy là người của đảng Dân chủ. Tuy nhiên, theo Guardian, Nhà Trắng có thể sẽ lách luật để đưa nhân vật quyền lực thứ 4 theo thứ tự có thể tạm quyền tổng thống là Ngoại trưởng Mike Pompeo lên điều hành.

Tác động tiêu cực đến chiến dịch tranh cử

Thực tế, thời gian qua, Tổng thống Donald Trump đã tìm mọi cách để né tránh những chỉ trích về chiến lược ứng phó yếu kém của mình đối với đại dịch Covid-19 bằng cách hướng sự chú ý của cử tri đến một loạt vấn đề nóng khác như biểu tình bạo lực tại nhiều thành phố Mỹ, đề cử thẩm phán theo đường lối bảo thủ cho Tòa án Tối cao, nguy cơ gian lận bỏ phiếu qua đường bưu điện…

Tuy nhiên, việc ông Donald Trump xác nhận nhiễm Covid-19 khiến cho nhiều cử tri trở nên thiếu tin tưởng vào các tuyên bố của ông rằng tình hình vẫn trong tầm kiểm soát, nước Mỹ vẫn an toàn và có thể tái mở cửa. Ông Dan Schnur, hiện giảng dạy về giao tiếp chính trị tại Đại học Nam California và Đại học California, Berkeley, nhận định, ngay cả khi bị nhẹ hoặc không có triệu chứng, tổng thống đương nhiệm vẫn sẽ phải đối mặt với thách thức lớn vì lập trường thường công khai bác bỏ mối nguy hiểm do virus Corona gây ra. Hiện nay, Mỹ có số ca mắc và tử vong vì Covid-19 nhiều nhất thế giới, với hơn 7,3 triệu trường hợp xác nhận dương tính và hơn 207.000 người chết. Đặc biệt là, 8/10 người tử vong có độ tuổi trên 65.

Ngoài ra, một cuộc khủng hoảng nhân sự có thể xảy ra với chính quyền Washington vì số người tiếp xúc với vợ chồng tổng thống và cố vấn cao cấp Hope Hicks không ít. Bản thân phía ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ cũng có thể bị ảnh hưởng. Câu hỏi đặt ra là Tổng thống Donald Trump đã nhiễm Covid-19 chưa trong cuộc cuộc tranh luận giữa các ứng cử viên tổng thống vài ngày trước? Mặc dù tại sự kiện trên, ông Biden đứng cách ông Trump khá xa nhưng điều đó không có nghĩa là ứng cử viên này tránh được hoàn toàn nguy cơ lây nhiễm. Chắc chắn không ai muốn tình huống xấu nhất là cả hai ứng cử viên tổng thống đều dương tính với Covid-19 trong khi cuộc bầu cử đang tới rất gần.

Theo một số nhà phân tích quốc tế, Tổng thống Donald Trump đang phải trả giá cho canh bạc coi nhẹ đại dịch Covid-19. Tin mới về sức khỏe của ông đã cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình hình tại Mỹ và nhiều khả năng sẽ tác động tiêu cực đến khả năng tái cử của ông. Tờ Conservation đã phân tích lợi thế mà ông có thể mất. Trước hết, việc phải cách ly sẽ khiến tổng thống phải tạm dừng lịch trình tranh cử căng thẳng. Vốn luôn xây dựng hình ảnh tràn đầy năng lượng trước đám đông hơn đối thủ Biden, giờ lợi thế này đã biến mất. Ngoài ra, các chiến dịch tranh cử luôn đòi hỏi thể lực tốt của các ứng cử viên, nhưng khi bị ốm, lợi thế trẻ hơn, khỏe mạnh hơn cũng không còn. Tuy nhiên, lịch sử của Mỹ từng cho thấy các ứng viên tổng thống có sức khỏe yếu hơn vẫn thắng cử. Còn nhớ, ông Ronald Reagan, gần như suýt chết trong cuộc ám sát hụt năm 1981, đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1984.

Dẫu vậy, theo CNBC, ngay sau thông tin Tổng thống Mỹ dương tính với Covid-19 lan rộng, thị trường chứng khoán Mỹ lập tức lao dốc. Chỉ số Dow Jones mất 555 điểm, S&P 500 và Nasdaq cũng giảm mạnh. Thậm chí, lãi suất trái phiếu kho bạc Mỹ sụt xuống chỉ còn 0,6578%.