Đại hội đại biểu Đảng bộ Quốc hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030: Giám sát hiệu quả các quyết sách liên quan đến ngân sách nhà nước

Đổi mới cách thức, quy trình quyết định các vấn đề quan trọng chuyển từ bị động sang chủ động

Theo Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan liên quan luôn đồng hành cùng Chính phủ để nghiên cứu, xây dựng, ban hành các quyết sách mạnh mẽ đối với các vấn đề quan trọng của đất nước, ứng phó kịp thời với tình hình mới, đóng vai trò quan trọng để thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Nhờ đó, nước ta duy trì được sự ổn định chính trị - xã hội, kinh tế vĩ mô, kiểm soát được lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện, an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh được bảo đảm, đối ngoại được đẩy mạnh…

Mặc dù đạt được nhiều thành tựu, nhưng Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, hoạt động quyết định và triển khai các chính sách kinh tế - xã hội vẫn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế.

Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Ủy ban Kinh tế và Tài chính chỉ rõ, mối liên kết trong trao đổi, chia sẻ thông tin giữa Chính phủ và Quốc hội chưa thật sự đồng bộ, khiến quá trình cung cấp dữ liệu phục vụ thẩm tra, giám sát và ban hành quyết sách còn bị chậm trễ. Trong nhiều trường hợp, thông tin được truyền đạt theo kênh hành chính tuần tự, thiếu nền tảng chia sẻ dữ liệu số dùng chung, làm giảm hiệu quả phối hợp và kéo dài thời gian ra quyết định. Điều này không chỉ làm chậm tốc độ triển khai các chính sách mà còn tác động tiêu cực đến môi trường đầu tư, niềm tin của doanh nghiệp và người dân.

Từ nhận diện tồn tại, hạn chế trên, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn nhấn mạnh yêu cầu cần thiết phải đổi mới cách thức, quy trình quyết định các vấn đề quan trọng theo hướng chuyển từ bị động sang chủ động, phản ứng nhanh trước tình huống phát sinh, nâng cao chất lượng dự báo, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quy trình phối hợp, triển khai chính sách.

Mọi quyết định tài chính phải gắn chặt với mục tiêu nâng cao sức cạnh tranh quốc gia

Thay mặt Đảng ủy Ủy ban Kinh tế và Tài chính, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn đề xuất 5 giải pháp.

Một là, kiên định đường lối, thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương của Đảng.

Quốc hội cần tiếp tục kiên định và bám sát định hướng chiến lược của Đảng, bảo đảm quá trình thể chế hóa các nghị quyết của Trung ương diễn ra kịp thời, đồng bộ và thống nhất để hình thành các động lực tăng trưởng mới, thúc đẩy phát triển lực lượng sản xuất mới, tháo gỡ kịp thời, dứt điểm các điểm nghẽn, nút thắt, khơi thông và giải phóng nguồn lực, trọng tâm là các chính sách có tính lan tỏa, phát huy mọi động lực tăng trưởng kinh tế; đồng thời phản ứng chính sách phải nhanh, chính xác, quyết liệt và linh hoạt, thích ứng hiệu quả với biến động thực tiễn.

Hai là, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, tăng cường phối hợp chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ.

Ổn định kinh tế vĩ mô là điều kiện tiên quyết để phát triển bền vững, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Quốc hội cần giám sát hiệu quả các quyết sách liên quan đến ngân sách nhà nước, kế hoạch tài chính trung hạn, quản lý nợ công và đầu tư công, bảo đảm tính cân đối, an toàn và bền vững. Mọi quyết định tài chính phải gắn chặt với mục tiêu nâng cao sức cạnh tranh quốc gia, gia tăng nội lực và hạn chế rủi ro từ môi trường quốc tế nhiều biến động.

Ba là, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Một yêu cầu trọng yếu là tiếp tục rà soát, sửa đổi và bổ sung, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý, khắc phục độ trễ chính sách; thúc đẩy mạnh mẽ phân công, phân cấp, phân quyền gắn với cơ chế kiểm soát quyền lực và trách nhiệm cá thể hóa, đồng thời đi đôi với việc thiết lập cơ chế kiểm tra, giám sát hiệu quả. Mục tiêu là tạo ra một bộ máy quản lý nhà nước tinh gọn, năng động và hiệu quả, đáp ứng kịp thời yêu cầu của giai đoạn phát triển mới, đồng thời củng cố niềm tin của Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp vào năng lực điều hành của Đảng và Nhà nước. Phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết; từng cán bộ, đảng viên phải dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc, góp phần khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo trong toàn xã hội.

Bốn là, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng.

Trọng tâm của định hướng phát triển là phát huy sức mạnh nội sinh, gắn kết với ngoại lực thông qua hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng. Quốc hội cần ưu tiên các chính sách huy động, phân bổ, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực; chú trọng bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội. Việc đặt con người ở trung tâm phát triển - vừa là chủ thể, vừa là mục tiêu - là nguyên tắc xuyên suốt, nhằm bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình phát triển đất nước.

Năm là, nâng cao chất lượng hoạt động lập pháp. Hiệu quả hoạt động lập pháp phụ thuộc chặt chẽ vào chất lượng chuẩn bị và thẩm tra; cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình, thủ tục, thời hạn trong việc trình hồ sơ, bảo đảm sự đầy đủ và thống nhất. Chất lượng thảo luận cần được đổi mới, đi sâu vào trọng tâm, tạo diễn đàn trao đổi đa chiều, khách quan và giàu cơ sở khoa học.

Cung cấp thông tin kịp thời, đa chiều cho đại biểu Quốc hội thông qua cơ quan kiểm toán, tổ chức chính trị - xã hội, phương tiện truyền thông và đối tượng chịu tác động sẽ giúp bảo đảm tính thực tiễn, minh bạch và hiệu quả.

Tăng cường ứng dụng chuyển đổi số trong công tác hoạt động lập pháp. Tiếp tục chủ động phối hợp, đồng hành “từ sớm, từ xa” cùng Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ, bảo đảm đủ thời gian nghiên cứu, thẩm tra có chất lượng, hiệu quả để tham mưu, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét, quyết định.

Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn khẳng định, Quốc hội khóa XV đã ghi dấu ấn quan trọng trong hoạt động quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, góp phần định hướng phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn đầy biến động và thách thức hiện nay. Thông qua việc đổi mới về tư duy, quy trình hoạt động, Quốc hội đã chủ động, linh hoạt hơn trong việc xem xét, đưa ra các quyết định quan trọng, phù hợp với tình hình thực tiễn.

“Những thành tựu này không chỉ khẳng định vị trí, vai trò của Quốc hội trong hệ thống chính trị mà còn phản ánh nỗ lực bền bỉ của cơ quan lập pháp trong việc xây dựng và phát triển đất nước trong tình hình mới”, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhấn mạnh.