Trường hợp bệnh nhi 11 ngày tuổi (nặng 2,3 kg, trú tại Hòa Bình) nhập viện trong tình trạng khó thở tăng dần, thở nhanh, bỏ bú, suy tim nặng.
Trước đó, trẻ đã được xác định mắc bệnh tim bẩm sinh hiếm gặp từ khi còn trong bào thai thông qua siêu âm tầm soát. Tuy nhiên, gia đình vẫn quyết định giữ thai vì song sinh với bệnh nhi có thêm một em bé khác.
Ngay khi tiếp nhận bệnh nhi, các bác sĩ khoa Phẫu thuật tim mạch trẻ em, Trung tâm tim mạch - Bệnh viện E đã nhanh chóng hội chẩn và lên phương án điều trị, nhằm đảm bảo an toàn tính mạng cho trẻ.
Tại đây, các bác sĩ đã lựa chọn phương án phẫu thuật đóng cửa sổ bằng phương pháp ít xâm lấn để tránh cho bệnh nhi phải trải qua một cuộc phẫu thuật mổ mở và cưa xương ức nặng nề.
TS.BS Đỗ Anh Tiến – Trưởng khoa Phẫu thuật tim mạch trẻ em, Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E cho biết, cửa sổ chủ phế là một dị tật tim bẩm sinh hiếm gặp (chiếm 0,5% trong số các bệnh lý tim bẩm sinh), tình trạng có sự thông thương giữa động mạch chủ lên và động mạch phổi ngay trên van sigma. Đây là một bệnh tim bẩm sinh hiếm gặp, do bất thường trong sự vách hóa thân chung của động mạch thành động mạch chủ và động mạch phổi.
Theo bác sĩ Đỗ Anh Tiến, cửa sổ chủ phế chia làm 3 type (phụ thuộc vào vị trí của cửa sổ) như: Type 1, cửa sổ phế chủ nằm giữa động mạch chủ lên và động mạch phổi ngay trên xoang valsalva; Type 2, cửa sổ nằm xa hơn, giữa động mạch chủ lên và nơi xuất phát của động mạch phổi phải từ thân động mạch phổi; Type 3, động mạch phổi phải xuất phát từ động mạch chủ.
Nếu trường hợp kích thước cửa sổ nhỏ, người bệnh có thể được điều trị được bằng thuốc, sau đó đợi đủ điều kiện mới tiến hành phẫu thuật. Còn trong trường hợp người bệnh không đáp ứng thuốc, bị suy tim nhiều, tăng áp lực động mạch phổi nặng, bắt buộc các bác sĩ phải lựa chọn phương án phẫu thuật sớm để giữ tính mạng cho bệnh nhi trước tiên.
Ca bệnh đặc biệt bởi bệnh nhi được phát hiện khi còn trong bào thai, thai đôi do đó khi sinh trẻ chỉ có 2,3kg, vấn đề khó đặt ra cho các bác sĩ vì với cân nặng thấp sẽ có nhiều nguy cơ khi phẫu thuật với tuần hoàn ngoài cơ thể ( trẻ có cân nặng < 3 kg là một yếu tố nặng khi phẫu thuật sử dụng máy tim phổi nhân tạo).
Do vậy, phương án đầu tiên sẽ dùng thuốc để điều trị, đợi cho đến khi bệnh nhi đủ điều kiện về mọi mặt mới tiến hành phẫu thuật cho người bệnh. Tuy nhiên, khi điều trị thuốc thể trạng của trẻ không đáp ứng thuốc, tình trạng suy tim nặng hơn, có nguy cơ tử vong cao khiến ekip cần ngay lập tức lên phương án phẫu thuật cho con.
Sau khi hội chẩn và tính toán hết các khả năng có thể xảy ra đối với bệnh nhi, các bác sĩ khoa Phẫu thuật tim mạch trẻ em quyết định lựa chọn phương án phẫu thuật ít xâm lấn qua đường nách phải vá cửa sổ chủ phế cho bệnh nhi, giúp cho trẻ không phải cưa xương ức, hồi phục sau mổ nhanh và thẩm mỹ.
“Khó khăn lớn nhất là trẻ ít ngày tuổi, cân nặng rất thấp, và cháu bị cửa sổ type 2 nên việc phẫu thuật ít xâm lấn sẽ khó khăn hơn nhiều do trường mổ nhỏ, vị trí cửa sổ gần với quai động mạch chủ. Nhưng với sự hội chẩn và kinh nghiệm của mình chúng tôi đã thực hiện thành công được kĩ thuật này”, TS.BS Đỗ Anh Tiến thông tin.
Bác sĩ khuyến cáo, cửa sổ chủ phế là một bệnh lý tim bẩm sinh hiếm gặp, bệnh gây ra những biến chứng nặng nề và nguy cơ tử vong cao. Trước đây khi trẻ mắc căn bệnh này, bệnh diễn biến rất nặng nề và thường tử vong trước khi 15 tuổi. Nếu không phẫu thuật sớm, khoảng 40 % trẻ tử vong trong năm đầu tiên.
Một số biến chứng nguy hiểm của bệnh có thể kể đến như: suy tim, tăng áp phổi, viêm phổi, hội chứng Eisenmenger. Chính vì vậy, việc chẩn đoán và điều trị sớm rất quan trọng vì có thể phát hiện thông qua sàng lọc trước sinh.
Do đó, sản phụ cần thăm khám đầy đủ khi mang thai để tầm soát hết các nguy cơ có thể xảy ra đối với thai nhi. Trong trường hợp không may phát hiện ra các bất thường về tim của trẻ, các bác sĩ sẽ có kế hoạch theo dõi thai và đưa ra phương án điều trị sớm nhất, giúp mang lại trái tim khoẻ mạnh cho con.
