Củng cố và mở rộng quan hệ đối tác Việt Nam - Maroc

Nhân dịp này, Đại sứ Maroc tại Việt Nam Jamale Chouaibi đã trả lời về nội dung liên quan đến chuyến thăm và quan hệ hợp tác hai nước, trong đó có hợp tác nghị viện.

- Xin Đại sứ chia sẻ một vài suy nghĩ về ý nghĩa và kỳ vọng từ chuyến thăm Maroc sắp tới của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đối với việc thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước?

- Ý nghĩa đầu tiên của chuyến thăm sắp tới của Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Trần Thanh Mẫn tới Maroc là một minh chứng rõ ràng cho ý chí chính trị chân thành từ cả hai phía trong việc thúc đẩy, củng cố và mở rộng quan hệ đối tác giữa hai nước.

Chuyến thăm cũng phản ánh cụ thể sự tôn trọng lẫn nhau sâu sắc giữa hai quốc gia. Để một mối quan hệ đối tác phát triển mạnh mẽ, hai bên cần chia sẻ những nền tảng và giá trị chung.

Chúng tôi tự hào rằng Maroc và Việt Nam có nhiều điểm tương đồng. Đầu tiên, cả hai quốc gia đều gắn bó với nguyên tắc thúc đẩy hòa bình và giải quyết xung đột bằng biện pháp hòa bình.

Cả hai cũng là những nước ủng hộ mạnh mẽ lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc. Maroc là một trong những quốc gia đóng góp đội quân lớn cho lực lượng gìn giữ hòa bình, đặc biệt tại châu Phi.

Chúng tôi cũng vui mừng khi Việt Nam từ năm 2014 đã trở thành một trong những nước đóng góp quan trọng cho lực lượng này tại Trung Phi và Nam Sudan, qua đó góp phần vào hòa bình và ổn định tại châu lục này.

Một điểm tương đồng khác là cả hai đều tin tưởng vào hợp tác Nam-Nam. Chúng tôi cho rằng thông qua hợp tác này, các vấn đề về kinh tế, xã hội, môi trường trong khu vực có thể được giải quyết bằng cách chia sẻ kinh nghiệm, chuyên môn, tri thức và thực tiễn tốt.

Cả hai quốc gia cũng đều là các nền kinh tế năng động đang nổi lên trong khu vực của mình. Việt Nam đang trải qua một cuộc chuyển đổi ấn tượng, trở thành câu chuyện thành công được cả thế giới ngưỡng mộ. Nhiều quốc gia tại châu Phi xem Việt Nam là hình mẫu phát triển kinh tế-xã hội đáng học hỏi.

Ngoài ra, hai quốc gia có vị trí địa chính trị chiến lược. Maroc coi Việt Nam là cánh cổng vào Đông Nam Á, khi Việt Nam đóng vai trò chủ chốt trong ASEAN.

Ngược lại, Việt Nam cũng coi Maroc là cầu nối với châu Phi và châu Âu. Những điểm tương đồng này tạo điều kiện thuận lợi để chúng ta tiến xa hơn, vì chúng ta có tư duy tương đồng.

Quan hệ hợp tác giữa Maroc và Việt Nam đã được thúc đẩy đáng kể trong nhiều thập kỷ qua. Nền tảng cho mối quan hệ này đã được hình thành từ trước khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, từ những năm 1940, 1950, khi một số binh sỹ Maroc bị Pháp đưa đến đây để tham chiến. Nhiều người trong số họ đã đào ngũ và gia nhập Việt Minh.

Tất cả quý vị hẳn đều biết đến Cổng Maroc tại Ba Vì - biểu tượng cho ký ức, lịch sử và sự hy sinh chung giữa hai nước. Điều này tạo nên một mối quan hệ đặc biệt, truyền thống và lịch sử mà Maroc vô cùng trân trọng.

Chúng tôi cũng bày tỏ lòng biết ơn tới Đảng, Chính phủ, Bộ Ngoại giao và cựu Đại sứ Việt Nam tại Rabat vì đã xây dựng Cổng Việt Nam tại Maroc, gần thành phố Kenitra - nơi cộng đồng gia đình Maroc-Việt sinh sống từ hơn 50 năm trước. Giờ đây, cổng ở Ba Vì có một “người anh em” tại Maroc - minh chứng cho mối quan hệ bền chặt này.

- Trong các trụ cột hợp tác giữa hai nước, kênh đối ngoại nghị viện luôn được coi trọng phát triển. Vậy Đại sứ đánh giá như thế nào về vai trò của quốc hội và nghị viện hai nước trong việc thúc đẩy và định hướng hợp tác cụ thể giữa Việt Nam và Maroc?

-Nếu nhìn vào số lượng các chuyến thăm, đây là một trong những hợp tác đóng vai trò trụ cột trong quan hệ song phương. Bắt đầu từ chuyến thăm năm 2017 của Chủ tịch Hạ viện Maroc, tiếp theo là chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân năm 2019.

Sau đó là nhiều cuộc gặp bên lề Đại hội đồng liên Nghị viện ASEAN (AIPA) và chuyến thăm của Tổng Thư ký Quốc hội Maroc (tháng 6/2024) và Chủ tịch Hạ viện Maroc (tháng 1/2025).

Ngoại trừ giai đoạn dịch COVID-19, hai bên luôn duy trì tiếp xúc cấp cao thường xuyên. Quốc hội hai nước thực sự đang dẫn dắt và mở đường cho các lĩnh vực hợp tác khác.

Nhân cơ hội này, tôi cũng muốn cảm ơn Việt Nam đã ủng hộ và dành nhiều sự hỗ trợ để Maroc trở thành quan sát viên tại AIPA từ năm 2020, khi Việt Nam là Chủ tịch ASEAN.

Và như tôi đã nói, Maroc sẵn sàng tăng cường tương tác với khu vực ASEAN, bởi vì ASEAN có tiềm năng rất lớn. Ngày nay, chúng ta có thể chứng kiến cách ASEAN đang trở thành một trung tâm then chốt tại châu Á nói chung.

Và hiện nay, tất cả các cường quốc trên thế giới đều mong muốn hợp tác và thiết lập quan hệ đối tác với ASEAN. Maroc đang hòa mình vào làn sóng đó. Bằng chứng là chúng tôi là một trong những quốc gia Arab và châu Phi đầu tiên gia nhập Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), vào năm 2016.

- Trong các cuộc gặp gỡ giữa Lãnh đạo hai nước, trong đó có cuộc gặp Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn và Chủ tịch Hạ viện Maroc Rachid Talbi El Alami vào hồi tháng 1 năm nay, hai bên đã khẳng định sẽ đẩy mạnh hợp tác thực chất và hiệu quả. Vậy theo Đại sứ, có thể kỳ vọng vào những chương trình hợp tác song phương cụ thể nào trong thời gian tới?

- Cuộc gặp giữa Chủ tịch Rachid Talbi El Alami và Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn là cơ hội quý giá để hai bên khẳng định rằng mối quan hệ không nên chỉ giới hạn ở trao đổi thương mại.

Cả hai nước đều đang triển khai nhiều chương trình phát triển đầy tham vọng trong các lĩnh vực như chuyển đổi số, năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn, công nghiệp.

Những lĩnh vực đó được xác định là tiềm năng, nơi chúng ta có thể triển khai liên doanh, hợp tác công nghiệp, chuyển giao kỹ thuật và chia sẻ thực tiễn. Một lĩnh vực then chốt khác là logistics. Trong các chuyến khảo sát, các đoàn Việt Nam đã thăm cảng Tangier.

Chúng tôi đang thảo luận khả năng kết nghĩa giữa các cảng, ví dụ giữa các cảng ở Thành phố Hồ Chí Minh và Tangier-MED hoặc Casablanca; Hải Phòng có thể kết nghĩa với Agadir.

Khi có các tuyến hàng hải trực tiếp, lưu thông hàng hóa giữa hai nước sẽ thuận lợi hơn. Maroc có thể là cánh cổng để Việt Nam tiếp cận thị trường châu Phi.

Một lĩnh vực khác là tài chính. Chúng tôi kỳ vọng chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sẽ bao gồm một đoàn đại biểu liên ngành và có tổ chức Diễn đàn Kinh tế bên lề.

Đây là cơ hội để thảo luận hợp tác tài chính, ví dụ giữa trung tâm tài chính Thành phố Hồ Chí Minh và Casablanca Finance City - trung tâm tài chính lớn nhất châu Phi. Đây có thể cũng là một trong những trụ cột quan trọng cho hợp tác giữa hai nước trong tương lai.

Một điều quan trọng là kinh tế hai nước không có tính cạnh tranh, mà là bổ sung cho nhau. Maroc mạnh về năng lượng tái tạo, công nghiệp ôtô, thủy sản; Việt Nam mạnh về công nghiệp chế biến, điện tử, nông nghiệp.

Sự bổ sung này là nền tảng tốt để hợp tác lâu dài. Chúng ta có thể học hỏi lẫn nhau. Và khi đó, doanh nghiệp hai nước cũng không lo ngại về tính cạnh tranh trong các lĩnh vực.

Ở cấp khu vực, Maroc luôn xem châu Phi là ưu tiên chiến lược, trong khi Việt Nam đang mở rộng quan hệ tại lục địa này, ngoài các đối tác truyền thống như Mozambique, Nam Phi, Angola. Việt Nam hiện muốn mở rộng sang Tây Phi như Côte d’Ivoire, Senegal, Gabon.

Maroc là nhà đầu tư lớn nhất tại Tây Phi và đứng thứ hai toàn châu lục. Maroc có thể hỗ trợ Việt Nam thâm nhập thị trường này. Chúng tôi có kinh nghiệm, hiểu văn hóa, bộ máy hành chính, có mạng lưới ngân hàng rộng khắp tại khu vực. Ngược lại, Maroc xem Việt Nam là cửa ngõ vào ASEAN.

Không chỉ giới hạn hợp tác trong lĩnh vực thương mại, mà hợp tác hai nước còn đang mở rộng ra cả hợp tác công nghiệp, liên doanh trong lĩnh vực phân bón, năng lượng xanh - những lĩnh vực mà cả hai nước đều đã tích lũy được kinh nghiệm, thì hợp tác Maroc-Việt Nam chắc chắn sẽ mở ra một chân trời mới.

- Trân trọng cảm ơn Đại sứ!