Công tác lý luận của Đảng và những định hướng nghiên cứu quan trọng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045

Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú chủ trì và phát biểu chỉ đạo Hội thảo.

Chủ trì Hội thảo có các Ủy viên Bộ Chính trị: Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng.

Đồng chủ trì Hội thảo các Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Lại Xuân Môn; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản Hoàng Trung Dũng và nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương Tạ Ngọc Tấn.

Tham dự hội thảo có đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; đại diện lãnh đạo các tỉnh ủy, thành ủy, các đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương; Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trung ương các đoàn thể chính trị - xã hội; các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý...

Đánh giá kỹ lưỡng các vấn đề lý luận đặt ra trong bối cảnh mới

Phát biểu chỉ đạo Hội thảo, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú nêu rõ, công tác lý luận có vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Lịch sử cách mạng của dân tộc 95 năm qua dưới sự lãnh đạo của Đảng đã khẳng định tư duy lý luận, đường lối cách mạng đúng đắn của Đảng, đặc biệt là các chủ trương và quyết sách đúng đắn qua 40 năm đổi mới đất nước và thời gian vừa qua.

Nhìn lại chặng đường đổi mới 40 năm qua, Thường trực Ban Bí thư cho biết, Việt Nam từ một nước nghèo nàn, lạc hậu, trình độ thấp, bị bao vây, cấm vận, đã trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình, hội nhập sâu rộng vào nền chính trị, kinh tế toàn cầu.

Hiện nay quy mô nền kinh tế hơn 475 tỷ USD, đứng thứ 32 trên thế giới; xuất nhập khẩu đạt 786,29 tỷ USD; giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam đạt 507 tỷ USD, nằm trong nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại và thu hút đầu tư nước ngoài.

“Thành tựu này là sự kết tinh ý chí, nghị lực phi thường và sức sáng tạo của nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là đúng đắn, phù hợp với quy luật khách quan và xu thế phát triển của thời đại”, Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh.

Theo Thường trực Ban Bí thư, đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới, mở ra những vận hội to lớn nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Từ đó đòi hỏi phải không ngừng đổi mới, tiếp tục nâng tầm tư duy, trí tuệ, bản lĩnh của Đảng, có cách làm mới, đột phá mới trong nhận thức lý luận.

Trong giai đoạn trước mắt, phải thực hiện quyết liệt, thắng lợi các mục tiêu chiến lược, đến năm 2030 Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao.

Thường trực Ban Bí thư yêu cầu tập trung thảo luận làm rõ nhận thức chủ nghĩa xã hội và xu thế phát triển của thế giới đương đại. Làm rõ về nhận thức lý luận chủ nghĩa xã hội Việt Nam và đường lối đổi mới đất nước trong giai đoạn mới; lý giải những vấn đề lý luận trong các lĩnh vực thực tiễn phát triển kinh tế, văn hóa, khoa học và công nghệ, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị.

Thường trực Ban Bí thư mong muốn các nhà khoa học, các chuyên gia dự hội thảo tiếp tục làm rõ mối quan hệ giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và Nhân dân làm chủ. Trong đó, chú trọng làm rõ phương thức lãnh đạo của Đảng cần bổ sung, phát triển như thế nào trong cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ tư. Phương thức, biện pháp tổ chức lực lượng của Đảng lãnh đạo đối với yêu cầu phát triển đất nước dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; lãnh đạo đất nước trong quá trình chuyển đổi số; lãnh đạo, kiểm tra, giám sát những thay đổi do các công nghệ mới đem lại như trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật.

Thường trực Ban Bí thư cũng lưu ý, trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thì công tác định hướng tư tưởng, quản lý báo chí, nắm bắt thông tin, dư luận xã hội cần đi trước một bước, dự báo xu hướng nhằm cung cấp những luận cứ sắc bén, đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái của thế lực thù địch, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ Nhân dân và quốc gia, dân tộc.

Với sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo đã và đang tạo ra những xã hội ảo, thay đổi tư duy của nhiều người. Điều đó đặt ra những thách thức, yêu cầu nào đối với công tác tư tưởng của Đảng? Công tác tư tưởng sẽ phải làm gì để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng? Phải làm gì để giáo dục tư tưởng cho công dân? Nêu các vấn đề này, Thường trực Ban Bí thư tin tưởng, bằng sự trách nhiệm cao, tâm huyết, các đại biểu, chuyên gia sẽ tập trung thảo luận, đánh giá kỹ lưỡng các vấn đề lý luận đặt ra trong bối cảnh mới.

Xây dựng nền tảng lý luận vững chắc, coi đây là kim chỉ nam trong hành động của Đảng

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng nêu rõ, nhìn lại 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, trong đó có hơn 20 năm thực hiện Nghị quyết số 01-NQ/TW ngày 28.3.1992 của Bộ Chính trị (Khóa VII) về công tác lý luận trong giai đoạn hiện nay và nhất là sau hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW năm 2014 của Bộ Chính trị khóa XI về công tác lý luận và định hướng nghiên cứu đến năm 2030, công tác lý luận của Đảng đã phát huy trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, xây dựng nên một nền lý luận đặc sắc Việt Nam, làm cơ sở cho những chủ trương, quyết sách hết sức quan trọng của Đảng trong tiến trình đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước.

Dẫn lời cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng “lý luận phải vươn lên dẫn đường và đồng hành với thực tiễn”, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng cho rằng, thời gian tới cần tiếp tục nắm chắc mục tiêu, nhiệm vụ của công tác lý luận; xử lý hài hòa những nguyên tắc trong công tác lý luận, đó là: mối quan hệ giữa kiên định và đổi mới, giữa kế thừa và phát triển, gắn công tác tổng kết thực tiễn với lý luận; tạo môi trường nghiên cứu thực sự để khuyến khích đổi mới sáng tạo, phát huy trí tuệ của nhà nghiên cứu lý luận, nhà hoạch định chính sách, mở rộng hợp tác quốc tế, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa của nhân loại để phục vụ cho lợi ích quốc gia.

Mới đây, trong bài viết nhân kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh nhiệm vụ “xây dựng nền tảng lý luận vững chắc và coi đây là kim chỉ nam trong hành động của Đảng, quyết định sự đúng đắn trong đường lối lãnh đạo và chiến lược phát triển đất nước”, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương cho biết, điều đó cho thấy sự quan tâm sâu sắc, kỳ vọng to lớn của người đứng đầu Đảng ta đối với công tác lý luận của Đảng trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Quán triệt tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh, cần nhận thức đầy đủ toàn diện, sâu sắc hơn về công tác lý luận của Đảng, từ nghiên cứu lý luận đến hoạch định đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, công tác đào tạo, bồi dưỡng, tuyên truyền lý luận chính trị, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái của các thế lực thù địch…; đồng thời, phát triển đội ngũ người làm công tác lý luận.

Tại Hội thảo, các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học đã tập trung phân tích, thảo luận những thành tựu, hạn chế của công tác lý luận; Rút ra những bài học kinh nghiệm lịch sử qua 100 năm Đảng lãnh đạo cách mạng Việt Nam; Xác định quan điểm, mục tiêu và giải pháp thúc đẩy phát triển công tác lý luận của Đảng trong giai đoạn mới.

Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận để bổ sung, phát triển lý luận, vững vàng bước vào kỷ nguyên mới

Kết luận Hội thảo, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nêu rõ, hội thảo ghi nhận nhiều tham luận, nhiều ý kiến phát biểu tâm huyết, trách nhiệm đề xuất các giải pháp thiết thực để nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác lý luận đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, thúc đẩy sự phát triển của công tác lý luận trong kỷ nguyên mới.

Theo đó, cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò, trách nhiệm và nâng cao nhận thức của cấp ủy các cấp, nhất là người đứng đầu. Trước hết cần nhận thức đầy đủ, toàn diện về công tác lý luận của Đảng. Nhận thức rõ sứ mệnh và mục tiêu của công tác lý luận nói chung, công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận nói riêng và cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định các chủ trương, đường lối, quyết sách chiến lược của Đảng, phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.

Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận để bổ sung, phát triển lý luận, vững vàng bước vào kỷ nguyên mới.

Tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục lý luận chính trị theo hướng hiện đại, sáng tạo, gắn lý luận với thực tiễn, học đi đôi với hành; ứng dụng hiệu quả hơn nữa khoa học công nghệ hiện đại trong phổ biến, thông tin, tuyên truyền lý luận.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị cần tăng cường và thực hiện hiệu quả hơn công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên cơ sở phát huy thành quả thời gian qua, huy động sức mạnh tổng thể của hệ thống chính trị, ứng dụng các thành tựu công nghệ mới đáp ứng tình hình mới.

Tiếp tục đổi mới, xây dựng tổ chức bộ máy các cơ quan lý luận theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan làm công tác lý luận; tăng cường kết nối giữa các cơ quan nghiên cứu và cơ quan hoạch định chính sách, bảo đảm lý luận bám sát, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ cán bộ lý luận có trình độ chuyên sâu theo từng lĩnh vực, khắc phục tình trạng hẫng hụt, thiếu cán bộ, nhất là chuyên gia đầu ngành.

Mở rộng, thực hành dân chủ rộng rãi, phát huy trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân; khuyến khích sáng tạo, phát triển tư duy lý luận, đối thoại, thảo luận, tranh luận khoa học nhằm làm rõ những vấn đề lý luận mới...

Hội thảo góp phần tạo sự thống nhất và nâng cao nhận thức về công tác lý luận của Đảng. Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương xin tiếp thu các ý kiến đóng góp sâu sắc của các đại biểu, các nhà khoa học; chắt lọc kết quả Hội thảo để bổ sung, nâng cao chất lượng Đề án tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW và trình Bộ Chính trị ngay trong tháng 3.2025.