Chuyển đổi đất rừng sang trồng chuối tiêu hồng

Hợp thổ nhưỡng, quy trình kỹ thuật được bảo đảm và quan trọng nhất là hợp đồng bao tiêu sản phẩm từ doanh nghiệp, thành quả hứa hẹn từ vụ thu hoạch đầu tiên đang mở ra hướng đi đầy triển vọng cho chuối tiêu hồng tại Lai Đồng, góp phần giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế hộ gia đình theo hướng hàng hóa tập trung.

Thay đổi tư duy từ rừng nguyên liệu sang cây ăn quả giá trị cao

Nhiều năm qua, cuộc sống của các hộ dân trên khu đồi cao Lai Đồng gắn liền với nghề trồng rừng nguyên liệu, chủ yếu là keo và bồ đề. Công việc vất vả, lấy công làm lãi, thu nhập bấp bênh. Gia đình bà Hà Thị Tiên, một trong những hộ dân sống biệt lập tại khu Sận, đã quen với việc trồng keo luân phiên, nhưng thu nhập chỉ đủ trang trải cuộc sống.

Giữa năm 2024, khi được cán bộ khuyến nông và doanh nghiệp vận động chuyển đổi sang trồng chuối tiêu hồng, nhiều người dân, trong đó có bà Tiên, còn bán tín bán nghi. Trồng chuối đại trà trên đồi thành rừng là điều chưa từng có. Tuy nhiên, từ chuyến tham quan thực tế các mô hình trồng chuối tiêu hồng tại Lào Cai, Lâm Thao, cùng với việc thăm xưởng chế biến và tìm hiểu về hợp đồng bao tiêu sản phẩm, người dân thay đổi hoàn toàn tư duy.

Bà Tiên phấn khởi chia sẻ về những buồng chuối đầu tiên: “Buồng chuối có cả chục nải, quả căng mọng, đều nhau, một nải nặng đến 6kg. Với giá thu mua theo hợp đồng, khoản tiền thu được vào dịp Tết này sẽ hơn hẳn so với trồng keo hay bồ đề”.

Thành công ban đầu này đã củng cố niềm tin cho 20 hộ dân khác tham gia dự án, biến các vạt đồi quanh khu Sận trở nên mướt mát màu xanh chuối, mở ra một không khí phấn khởi về những dự định mở rộng diện tích canh tác.

Sự chuyển đổi này là minh chứng cho việc thay đổi tư duy, phương thức canh tác, lựa chọn giống cây trồng có giá trị kinh tế cao và bảo đảm được thị trường tiêu thụ là hướng đi duy nhất để nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống cho người dân.

Liên kết bền vững với cơ chế bao tiêu và tận dụng phụ phẩm

Thành quả từ vụ chuối đầu tiên cũng là lúc Hợp tác xã Nông nghiệp Dịch vụ công nghệ cao Tân Sơn (HTX) được thành lập, với các thành viên là những hộ dân tiên phong tham gia dự án. Ông Hà Minh Thắng - Phó Giám đốc HTX, đồng thời là Tổ trưởng tổ Khuyến nông xã Lai Đồng, cho biết, mô hình trồng chuối tiêu hồng được lựa chọn kỹ lưỡng sau khi cân nhắc nhiều phương án khác như quế, dược liệu hay cây ăn quả có múi. Việc liên kết với Công ty TNHH Nông nghiệp xanh Mạnh Thịnh Phát là chìa khóa then chốt.

Tham gia dự án, người dân được doanh nghiệp đầu tư toàn bộ cây giống (giống chuối tiêu hồng cấy mô cho năng suất cao hơn 10 - 20% và chất lượng đồng đều), phân bón, chuyển giao kỹ thuật chăm sóc và cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm. Giá thu mua dao động từ 3.000 - 7.000 đồng/kg, cao hơn hẳn giá thị trường hiện nay.

Theo tính toán của người dân, mỗi héc-ta có thể trồng 2.600 gốc chuối, mang lại nguồn thu ước tính hàng trăm triệu đồng mỗi năm, với thời gian thu hoạch kéo dài 5 năm chỉ sau một lần trồng. Quan trọng hơn, mô hình chuối tiêu hồng còn mang lại giá trị gia tăng từ các phụ phẩm. Lá chuối được bán cho các cơ sở làm bánh, giò chả; thân chuối dùng làm thức ăn chăn nuôi gia súc, gia cầm; hoa chuối cũng là một loại thực phẩm được ưa chuộng.

Ông Hồ Sỹ Mạnh - Chủ tịch UBND xã Lai Đồng, khẳng định: “Mô hình liên kết trồng chuối tiêu hồng đang hứa hẹn những kết quả khả quan. Xã sẽ tiếp tục nghiên cứu, nhân rộng quy mô, diện tích liên kết, và tìm kiếm thêm các giống cây trồng phù hợp để phát huy hiệu quả tiềm năng diện tích đất đồi rừng lớn của Lai Đồng”.

Hiện tại, 21 hộ dân đã liên kết trồng 21ha. Nếu diện tích vùng trồng tập trung phát triển lên hơn 30ha, doanh nghiệp cam kết sẽ tính toán đầu tư mở nhà máy sản xuất sợi từ thân cây chuối. Khi đó, cây chuối tiêu hồng sẽ không chỉ mang lại thu nhập từ quả mà còn từ chính phụ phẩm, củng cố niềm tin và sự phát triển bền vững cho người dân Lai Đồng trên chính mảnh đất đồi rừng của mình.