Thay mặt Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhiệt liệt chào mừng Tổng thống Timor-Leste José Ramos-Horta tại Nhà Quốc hội Việt Nam; bày tỏ vui mừng được đón Tổng thống trở lại thăm Việt Nam (sau hơn 14 năm), thể hiện tình cảm của Tổng thống Timor-Leste đối với đất nước và nhân dân Việt Nam. Chủ tịch Quốc hội tin tưởng chắc chắn rằng chuyến thăm sẽ thành công tốt đẹp, tạo động lực mới thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Timor-Leste phát triển mạnh mẽ hơn nữa; chân thành cảm ơn Tổng thống José Ramos-Horta đã gửi thư chia buồn về việc Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, là nước đã trải qua lịch sử lâu dài giành độc lập dân tộc, Việt Nam bày tỏ sự trân trọng và ngưỡng mộ trước những thành quả mà Nhà nước và Nhân dân Timor-Leste đã giành được trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc mà Tổng thống là một trong những nhà lãnh đạo tiêu biểu với Giải thưởng Nobel hòa bình năm 1996. Việt Nam chúc mừng Chính phủ và nhân dân Timor-Leste đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, kinh tế có sự phục hồi tích cực sau đại dịch Covid-19 và đặc biệt là việc Timor-Leste được chấp thuận về nguyên tắc trở thành thành viên thứ 11 của ASEAN.
Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao kết quả Hội đàm sâu rộng và thực chất giữa Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống; hoan nghênh hai bên đã ký được Hiệp định song phương về miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao và công vụ. Quốc hội Việt Nam ủng hộ và sẽ tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc thúc đẩy ký kết và triển khai các thỏa thuận hợp tác giữa hai nước.
Tổng thống Timor - Leste bày tỏ cảm động trước sự đón tiếp nồng ấm mà Việt Nam, trong đó có Quốc hội Việt Nam đã dành cho Đoàn; cảm ơn Việt Nam đã ủng hộ Timor - Leste sau khi giành được độc lập cũng như trong quá trình phát triển hiện nay.
Tổng thống Timor Leste cũng chia sẻ một số khó khăn trong quá trình phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng, bảo đảm an ninh lương thực, giảm đói nghèo cũng như những nỗ lực của Timor – Leste trong 5-10 năm tới để thực hiện một số mục tiêu, như phát triển cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch, xây dựng đường nông thôn…
Tổng thống Timor - Leste nêu rõ, trong lộ trình trở thành thành viên chính thức của ASEAN, Timor - Leste cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa trên các lĩnh vực, như hạ tầng, y tế, chất lượng nguồn nhân lực. “Chúng tôi mong muốn tăng cường quan hệ hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực nông nghiệp, mong Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm giúp Timor - Leste trong các lĩnh vực có thế mạnh”, Tổng thống nói.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Việt Nam và Timor-Leste có quan hệ hữu nghị lâu đời, Việt Nam là một trong những nước đầu tiên công nhận Mặt trận Cách mạng vì một Timor-Leste độc lập (tháng 9.1975) và sớm lập quan hệ ngoại giao với Timor-Leste ngay sau khi Timor-Leste giành độc lập năm 2002. “Ngài Tổng thống là người luôn ủng hộ và có nhiều đóng góp cho sự phát triển quan hệ hai nước, Ngài đã sang thăm Việt Nam với các cương vị khác nhau”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Chủ tịch Quốc hội vui mừng cho biết, với lịch sử hình thành và phát triển hơn 78 năm, Quốc hội Việt Nam luôn thực hiện tốt sứ mệnh quan trọng mà Đảng và Nhân dân giao phó; luôn giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quốc hội đã luôn tìm tòi, đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng hoạt động, ngày càng phát huy dân chủ, công khai, minh bạch, tăng tính chuyên nghiệp và pháp quyền để ngày càng thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất theo quy định của Hiến pháp. Trong tổng thể quan hệ hợp tác đang phát triển giữa hai nước, Chủ tịch Quốc hội mong hợp tác Quốc hội hai nước sẽ là trụ cột hợp tác quan trọng giữa hai nước.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị, hai bên trong thời gian tới thúc đẩy trao đổi đoàn cấp cao và các cấp; tăng cường hiểu biết, trao đổi văn hóa và giao lưu nhân dân hai nước.
Nhân dịp này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trân trọng gửi lời mời tới Chủ tịch Quốc hội Timor-Leste Maria Fernanda Lay sang thăm Việt Nam trong thời gian sớm nhất.
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, hai bên thúc đẩy tổ chức kỳ họp đầu tiên của Ủy ban hỗn hợp Việt Nam - Timor-Leste, nhằm rà soát, nghiên cứu và đề ra các biện pháp cụ thể tăng cường hợp tác song phương trên các lĩnh vực. Tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại thông qua đẩy mạnh xuất nhập khẩu các mặt hàng hai bên có tiềm năng và nhu cầu như gạo, hàng dệt may, giày dép, đồ uống, thực phẩm chế biến…; mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực tiềm năng khác, như nông nghiệp, thủy sản, dầu khí, xây dựng hạ tầng, giáo dục - đào tạo, du lịch…; mong Tổng thống ủng hộ hoạt động của Viettel tại Timor-Leste.
Tiềm năng và dư địa hợp tác nghị viện giữa hai nước còn rất lớn, hiện nay chưa có cơ chế hợp tác, trao đổi Đoàn trực tiếp, thường xuyên giữa các cơ quan của Quốc hội. Nhấn mạnh điều này, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, hai bên có thể tiến hành chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác trong các lĩnh vực xây dựng pháp luật, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia.
Để thúc đẩy hợp tác nghị viện, Chủ tịch Quốc hội mong Tổng thống Timor - Leste ủng hộ Quốc hội hai nước tăng cường trao đổi Đoàn cấp cao và các cấp; thúc đẩy hợp tác, giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm giữa các Ủy ban chuyên môn, nghị sĩ Quốc hội nhằm tăng cường hiểu biết, chia sẻ kinh nghiệm hoạt động nghị viện và các vấn đề hai bên cùng quan tâm; kinh nghiệm xây dựng pháp luật, nhất là việc nội luật hóa để bảo đảm triển khai thực hiện hiệu quả các điều ước và cam kết quốc tế mà hai nước là thành viên, cũng như xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy hợp tác hai nước.
Cùng với đó, hai bên cần tăng cường phối hợp chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn nghị viện đa phương, trong đó có Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU), Hội đồng Liên Nghị viện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (AIPA), Diễn đàn Nghị viện châu Á - Thái Bình Dương (APPF)…
Chủ tịch Quốc hội khẳng định: Việt Nam ủng hộ Timor-Leste trở thành thành viên đầy đủ của ASEAN; sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và cùng các thành viên ASEAN hỗ trợ tiến trình triển khai “Lộ trình Timor-Leste trở thành thành viên đầy đủ của ASEAN”, bao gồm nâng cao năng lực, làm quen với các nguyên tắc, quy trình, thủ tục của ASEAN, chuẩn bị kỹ lưỡng và bảo đảm năng lực tương ứng khi tham gia ASEAN, đóng góp hiệu quả vào hợp tác chung của ASEAN, trong đó có hợp tác trên kênh nghị viện ASEAN.
Chủ tịch Quốc hội tin tưởng sự tham gia của Timor-Leste trong ASEAN với tư cách thành viên ASEAN sẽ đóng góp quan trọng cho sự phát triển của ASEAN, vai trò trung tâm và vị thế của ASEAN trong khu vực và toàn cầu, giữ vững đoàn kết và lập trường của ASEAN trong các vấn đề khu vực và quốc tế, trong đó có vấn đề Biển Đông.
Chủ tịch Quốc hội chúc Tổng thống José Ramos-Horta sức khỏe để tiếp tục lãnh đạo đất nước, nhân dân Timor-Leste đạt nhiều thành tựu mới trong công cuộc phát triển đất nước; chúc chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống José Ramos-Horta thành công tốt đẹp.
Tổng thống José Ramos-Horta chân thành cảm ơn những phát biểu và đề xuất của Chủ tịch Quốc hội; cho rằng hai bên còn nhiều tiềm năng hợp tác; mong muốn Quốc hội Việt Nam ủng hộ các hoạt động hợp tác giữa hai nước, nhất là trong những lĩnh vực Timor - Leste mong muốn và có nhu cầu.
Tổng thống José Ramos-Horta cam kết làm hết sức mình để tăng cường quan hệ với Việt Nam; mong muốn có nhiều sự hiện diện của Việt Nam tại Timor - Leste.
Tổng thống Timor - Leste cũng bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với Nhân dân Việt Nam trong quá trình đấu tranh giành độc lập trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước hiện nay, giữ vị trí tiên phong trong bảo đảm hòa bình và sự phát triển trên thế giới.
Chủ tịch Quốc hội một lần nữa, đánh giá cao kết quả hội đàm sâu rộng và thực chất giữa Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống José Ramos-Horta cũng như các cuộc làm việc của Đoàn với các bộ, ngành có liên quan; tin tưởng mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Timor - Leste trong lĩnh vực phát triển kinh tế, cũng như quan hệ phối hợp giữa các cơ quan hai nước trong việc triển khai các thỏa thuận hợp tác đã ký sẽ thu được nhiều kết quả tích cực.
