Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ Năm, sáng nay, 27.5, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024.
Lựa chọn chuyên đề giám sát theo quy trình chặt chẽ
Theo Tờ trình về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024 do Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường trình bày, căn cứ quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, đặc điểm tình hình năm 2024 và đề xuất của các cơ quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã dự kiến nội dung Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024.
Đối với giám sát chuyên đề, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp theo 10 nhóm lĩnh vực thuộc trách nhiệm của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; đồng thời, căn cứ vào tiêu chí lựa chọn cũng như qua nghiên cứu kiến nghị của cử tri, điểm báo, qua rà soát các nội dung đã thực hiện, cân đối các lĩnh vực và từ tình hình thực tiễn, đã tiến hành lựa chọn các chuyên đề giám sát theo quy trình chặt chẽ.
Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lựa chọn 4 chuyên đề trình Quốc hội xem xét, quyết định chọn 2 chuyên đề để giám sát tối cao, 2 chuyên đề còn lại sẽ giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức giám sát gồm:
Chuyên đề 1: Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11.1.2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan (như: Dự án Sân bay Long Thành; dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 và 2021 - 2025; dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh; dự án đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1) (dự kiến giao Ủy ban Tài chính - Ngân sách phối hợp với Ủy ban Kinh tế chủ trì tham mưu về nội dung).
Chuyên đề 2: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đơn vị sự nghiệp công lập từ khi ban hành Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan (dự kiến giao Ủy ban Pháp luật chủ trì tham mưu về nội dung).
Chuyên đề 3: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan (dự kiến giao Ủy ban Quốc phòng và An ninh chủ trì tham mưu về nội dung).
Chuyên đề 4: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan (dự kiến giao Ủy ban Kinh tế chủ trì tham mưu về nội dung).
Định hình rõ chính sách, hỗ trợ đúng đối tượng thụ hưởng
Các đại biểu Quốc hội thống nhất cao với nội dung Tờ trình, khẳng định hoạt động giám sát tối cao là hoạt động quan trọng của Quốc hội nhằm bảo đảm việc thi hành Hiến pháp, pháp luật, việc nâng cao hiệu quả giám sát của Quốc hội không chỉ đóng góp lớn cho việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội mà còn nâng cao hiệu quả thực thi Hiến pháp, pháp luật.
Trong số 4 chuyên đề giám sát dự kiến, các ĐBQH Lê Thanh Hoàn (Thanh Hoá), Nguyễn Văn Mạnh (Vĩnh Phúc) đề nghị Quốc hội lựa chọn Chuyên đề 4 để giám sát tối cao. Với chuyên đề này, đại biểu Lê Thanh Hoàn cũng đề nghị, cần tập trung hơn vào phát triển, quản lý nhà ở xã hội vì chính sách nhà ở xã hội là một trong những chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, nhưng trên thực tế việc triển khai thực hiện còn nhiều khó khăn, còn khoảng cách xa so với mục tiêu, nhu cầu đặt ra.
Đại biểu Lê Thanh Hoàn cũng đề nghị, qua giám sát, phải định hình rõ chính sách, hỗ trợ đúng đối tượng thụ hưởng, hạn chế tối đa việc trục lợi chính sách. Phạm vi giám sát cần toàn diện, có sự đánh giá xuyên suốt quá trình phát triển nhà ở, thời gian giám sát cần bắt đầu từ năm 2006 (thời điểm có hiệu lực của Luật Nhà ở năm 2005) đến năm 2023 để quán triệt thực hiện nghiêm túc chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc giải quyết cơ bản nhu cầu nhà ở cho người dân. Nội dung giám sát cần trả lời được các vấn đề tổ chức nào cung cấp nhà ở xã hội, thực trạng nhà ở xã hội trong thời gian qua ra sao, việc thực hiện hỗ trợ xây dựng nhà ở xã hội…
ĐBQH Tao Văn Giót (Lai Châu) tán thành chọn giám sát tối cao đối với Chuyên đề 2. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị xem xét đổi tên chuyên đề giám sát thành “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018-2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan”.
Đối với nội dung giám sát về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan, đại biểu Tao Văn Giót đề nghị xem xét lại giai đoạn giám sát, vì giai đoạn giám sát như trong tờ trình quá dài, trong khi đó, việc giám sát cần có tính thời sự. Đại biểu đề nghị điều chỉnh giai đoạn giám sát là 5 năm trở lại đây và thời kỳ trước, sau có liên quan.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, về nội dung chương trình giám sát chuyên đề năm 2024, ngoài 4 chuyên đề đề nghị các đại biểu Quốc hội lựa chọn, có một số ý kiến đề nghị lựa chọn thêm các lĩnh vực như kinh tế biển, Luật Biển, cơ sở dữ liệu quốc gia, việc ban hành văn bản pháp luật ở địa phương; đề nghị tổ chức hội nghị cuối năm để đánh giá hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội. Các đại biểu cũng kiến nghị nhiều nội dung cụ thể khác về nội dung chương trình, hình thức, thành phần thời gian nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động giám sát như tăng kinh phí, chế độ báo cáo…
Trên cơ sở ý kiến thảo luận và kết quả phiếu xin ý kiến của Đoàn đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội phối hợp với các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu những ý kiến xác đáng của các đại biểu Quốc hội để hoàn chỉnh và trình Quốc hội xem xét thông qua Nghị quyết về Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024, Nghị quyết về thành lập Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội năm 2024 tại Kỳ họp này.
