Chiến lược "ăn chắc mặc bền" giúp thí sinh tối ưu điểm thi môn Toán vào lớp 10

Theo thầy Nguyễn Mạnh Cường, giáo viên Toán, Hệ thống Giáo dục HOCMAI, bài thi Toán vào 10, đặc biệt với những đổi mới của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đòi hỏi thí sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phải có chiến lược làm bài hiệu quả.

4 lưu ý quan trọng khi làm bài thi

Thầy Cường đưa ra những lưu ý quan trọng giúp thí sinh tối ưu hóa điểm số môn Toán và chinh phục kỳ thi vào lớp 10.

Đọc kỹ đề bài - "Chìa khóa" thành công

Theo thầy Cường, đây là bước tưởng chừng đơn giản nhưng lại cực kỳ quan trọng và thường bị bỏ qua. Thí sinh hãy dành thời gian đọc toàn bộ đề thi một lượt để nắm bắt cấu trúc, các dạng bài và độ khó tổng thể.

Sau đó, đọc kỹ từng câu, từng ý, dùng bút gạch chân các từ khóa quan trọng, các điều kiện ràng buộc (ví dụ: số nguyên, số tự nhiên, x = 0). Rất nhiều lỗi sai đến từ việc đọc lướt hoặc hiểu nhầm đề. Cuối cùng, các em cần xác định rõ yêu cầu của từng bài: tìm x, tính giá trị, chứng minh, giải hệ phương trình, hay bài toán thực tế.

Phân bổ thời gian hợp lý

Khoảng 5 phút đầu là thời gian vàng để đọc và phân tích đề, xác định các câu quen thuộc để làm ngay. Do đó, thí sinh cần ước lượng thời gian cho từng phần. Thông thường, các câu điểm cao (như hình học, bài toán thực tế) sẽ cần nhiều thời gian hơn.

Quan trọng là không sa đà vào một câu quá lâu nếu bị bí ý tưởng. "Các em cần chuyển sang câu khác dễ hơn để "gom" điểm trước, sau đó quay lại. Tập trung làm thật chắc chắn các câu cơ bản, dễ lấy điểm và các câu vận dụng như ý cuối bài biểu thức, ý cuối bài phương trình bậc hai. Hãy nhớ rằng, 9 điểm hay 9,5 điểm đã là một thành công rất lớn", thầy Cường đưa ra lời khuyên.

Trình bày sạch sẽ, rõ ràng sẽ giúp tạo ấn tượng tốt

Thầy Cường nhấn mạnh, một bài làm với chữ viết rõ ràng, dễ đọc là điểm cộng. Thí sinh hãy trình bày bài giải theo từng bước, có lập luận logic. Ví dụ, khi giải phương trình cần có "Điều kiện xác định", khi làm hình cần có "Xét tam giác...", "Theo định lý...".

Các em lưu ý không gạch xóa bừa bãi. Nếu sai, dùng thước gạch một đường nhẹ và viết lại bên cạnh hoặc xuống dòng. Đảm bảo các kết quả đều được đối chiếu với điều kiện, tính toán chính xác, đúng dấu (+/−) và có câu kết luận, trả lời cho từng bài.

Kiểm tra lại bài

Thí sinh cần dành khoảng 5 phút cuối giờ để rà soát lại toàn bộ bài làm, đặc biệt là các phần cơ bản để đảm bảo đạt điểm tuyệt đối. Kiểm tra lại các phép tính, dấu (âm/dương), điều kiện xác định. Đặc biệt, hãy kiểm tra xem đã trả lời đủ các ý hỏi của đề bài chưa, vì làm đúng nhưng thiếu ý vẫn có thể mất điểm.

Đối với các bài giải phương trình, hệ phương trình, bài toán thực tế, các em hãy thay đáp án ngược lại vào đề bài để kiểm tra tính đúng đắn.

Những nội dung cần lưu tâm để chuẩn bị cho bài thi

Thầy giáo Nguyễn Mạnh Cường cũng nhấn mạnh một số nội dung thí sinh cần lưu tâm để chuẩn bị cho bài thi đối với Chương trình mới (2018).

Tăng cường Toán thực tế/Toán ứng dụng: Đây là xu hướng rõ rệt nhất. Các bài toán sẽ gắn với tình huống thực tiễn như tính toán chi phí, lãi suất, diện tích, thể tích các vật thể trong đời sống, tốc độ, quãng đường, tỉ lệ phần trăm, thống kê, xác suất.

Thí sinh cần luyện tập cách chuyển đổi từ ngôn ngữ đời sống sang ngôn ngữ Toán học và ngược lại, đồng thời đọc hiểu kỹ đề để trích xuất dữ liệu và xác định yêu cầu. Đừng ngại các con số lớn hoặc thập phân.

Yếu tố Thống kê và Xác suất: Mặc dù không chiếm tỷ trọng lớn nhưng có thể xuất hiện các câu hỏi nhỏ về đọc hoặc lập biểu đồ, ý nghĩa của tần số hay tần số tương đối hoặc các bài toán xác suất cơ bản (ví dụ: rút thẻ, gieo xúc xắc...). Thí sinh cần nắm vững các khái niệm cơ bản về thống kê (bảng số liệu, biểu đồ, tần số, tần số tương đối) và xác suất (không gian mẫu, biến cố, công thức tính xác suất đơn giản).

Chú trọng tư duy logic và khả năng suy luận: Các bài toán không chỉ dừng lại ở việc áp dụng công thức mà đòi hỏi khả năng phân tích, tổng hợp và lập luận chặt chẽ, đặc biệt ở phần hình học và các bài toán tổng hợp. Thí sinh hãy tập giải các bài toán có nhiều bước, nhiều giả thiết và thường xuyên đặt câu hỏi "Tại sao lại có giả thiết như vậy?", “Muốn chứng minh điều này ta cần làm gì?” khi giải bài.

Hàm số và đồ thị: Có thể có các bài toán sâu hơn về tính chất của hàm số bậc nhất, bậc hai và việc ứng dụng đồ thị vào giải quyết các bài toán.

Giảm tải các bài toán quá nặng về kỹ thuật tính toán phức tạp: Thay vào đó là sự hiểu biết về bản chất và ứng dụng. Tuy nhiên, kỹ năng tính toán cơ bản vẫn phải vững.

Cách tối ưu điểm số theo năng lực

Về cách tối ưu điểm số theo năng lực, thầy Cường gợi ý thí sinh chiến lược "ăn chắc mặc bền". Theo đó, các em hãy làm tốt các câu dễ trước. Các câu về xác suất thống kê, giải phương trình, hệ phương trình, rút gọn biểu thức, hàm số cơ bản hay tính toán liên quan đến hình học, các ý đầu của bài hình phẳng thường là "miếng bánh" để lấy điểm. Đảm bảo làm đúng tuyệt đối các phần này.

Ngoài ra, cần tập trung vào phần mình mạnh nhất. Nếu tự tin ở Đại số, hãy hoàn thành phần Đại số thật cẩn thận. Nếu hình học là sở trường, hãy dành thời gian cho nó. Quan trọng là không bỏ trống câu nào, dù khó đến mấy, hãy cố gắng viết những gì mình biết hoặc suy luận được. Đôi khi chỉ cần viết được giả thiết, kết luận, vẽ hình đúng hoặc nêu được một ý đúng cũng có thể được điểm.

Thí sinh cũng có thể áp dụng chiến lược "vươn tới điểm cao", học cách phân tích bài toán khó thành các bài toán nhỏ hơn. Một bài toán phức tạp thường là tổng hợp của nhiều bài toán nhỏ, đơn giản hơn. Hãy cẩn trọng với các "bẫy" trong đề thi - những chi tiết nhỏ có thể "đánh lừa" học sinh (ví dụ: điều kiện của biến, trường hợp đặc biệt...).

Đặc biệt, thầy Cường khuyên thí sinh quản lý tốt tâm lý khi bước vào phòng thi. Hãy tự tin nhưng không chủ quan. Việc chuẩn bị kỹ càng sẽ mang lại sự tự tin.

Nếu gặp câu khó, các em cần giữ bình tĩnh, hít thở sâu, suy nghĩ kỹ, đừng hoảng loạn. Cuối cùng, hãy tập trung cao độ, tránh nhìn ngang nhìn dọc, tập trung hoàn toàn vào bài làm của mình.

"Áp dụng những chiến lược này sẽ giúp các em không chỉ đạt được kết quả tốt trong kỳ thi Toán mà còn phát triển tư duy giải quyết vấn đề một cách hiệu quả", thầy Cường cho hay.