Thực thế, không chỉ người dân mà ngay cả các cơ quan chức năng cũng "rất khổ" vì những chuyện xung quanh hộ khẩu bởi một điều rằng dù có hộ khẩu hay không thì rất nhiều người dân, nhất là ở các thành phố lớn vẫn cư trú, vẫn làm việc. Còn cơ quan chức năng thì không thể cấm và có muốn cũng khó, thậm chí không thể quản lý hết được. Một vấn đề nữa là khi phát biểu tại Phiên họp thứ 44 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra hồi cuối tháng 4, Bộ trưởng Bộ Công an đã nhắc lại rằng Hiến pháp 2013 quy định công dân Việt Nam có quyền cư trú ở bất cứ đâu nếu có chỗ ở hợp pháp. Luật Cư trú phải bảo đảm đúng theo Hiến pháp, không thể có biện pháp ngăn cấm người dân cư trú ở địa bàn này, địa bàn khác. Thực tế, hàng triệu người chưa đăng ký thường trú vẫn tạm trú ở Hà Nội. Nếu họ không đăng ký thì cũng không quản lý được. Nếu muốn hạn chế thì phải bằng biện pháp khác...
Với những gì đang diễn ra hiện nay, đã đến lúc cần bãi bỏ các thủ tục về sổ hộ khẩu, giấy chứng minh nhân dân trong quản lý dân cư để thống nhất việc quản lý bằng mã số định danh cá nhân, thông qua việc cập nhật thông tin trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Và tại phiên họp diễn ra ngày 23.5, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Công an thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình về dự án Luật Cư trú sửa đổi. Một trong những nội dung cơ bản của dự luật là bãi bỏ quản lý dân cư bằng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú và thay thế bằng hình thức quản lý theo số định danh cá nhân cập nhật thông tin trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu về cư trú... Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật cũng tán thành với việc đổi mới phương thức quản lý cư trú của công dân thông qua số định danh cá nhân...
Tại Kỳ họp thứ Mười, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật cũng cho biết, đa số đại biểu tán thành chuyển đổi quản lý cư trú sang phương thức mới và nhất trí Luật Cư trú (sửa đổi) có hiệu lực từ 1.7.2021. Tuy nhiên hiện còn hai nhóm ý kiến khác nhau về thời điểm bỏ sổ hộ khẩu giấy. Nhóm thứ nhất đề nghị tiếp tục dùng sổ hộ khẩu đến hết năm 2022 và nhóm thứ hai ủng hộ quy định sổ hộ khẩu giấy sẽ hết giá trị từ tháng 7.2021. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Trần Thị Dung phân tích: Việc bỏ sổ hộ khẩu là vấn đề lớn, liên quan trực tiếp đến cuộc sống người dân và phương thức hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước, nên cần được đánh giá thận trọng. Kéo dài hiệu lực của sổ hộ khẩu đến hết năm 2022 sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho người dân, không làm ảnh hưởng đến quyết tâm của Chính phủ và Bộ Công an trong hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cư trú. Ý kiến khác thì cho rằng nếu không có thời gian chuyển tiếp trong khi các cơ sở dữ liệu chưa được liên thông khi người dân đến giao dịch, cơ quan hành chính lại đòi hỏi các giấy tờ khác để chứng minh thay thế cho sổ hộ khẩu giấy, khi đó sẽ phiền hà. Và Chính phủ cần rà soát lại cơ sở vật chất, nhân lực để bảo đảm tính khả thi khi quyết định thời điểm bỏ sổ hộ khẩu...
Như vậy, về cơ bản, việc bỏ sổ hộ khẩu sẽ được thực hiện, vấn đề còn lại chỉ là thời điểm nào. Rất nhiều người có thể sẽ "chạm đến ước mơ" của mình.
Theo đề xuất của Bộ Công an, việc quản lý cư trú bằng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy như lâu nay sẽ được chuyển sang sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Để phục vụ việc này, Bộ Công an đã thu thập được 90% cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, hiện chỉ còn thẩm định, phúc tra để đưa vào hệ thống. 10% còn lại sẽ cố gắng hoàn thành trong năm nay. Vì vậy, Bộ Công an mạnh dạn đề nghị bỏ ngay sổ hộ khẩu.
