Tham dự phiên họp có đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; đại diện lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính; đại diện Kiểm toán Nhà nước…
Đánh giá toàn diện tác động tiêu cực của bão số 3 đến thu, chi ngân sách
Trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2024, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2025; Kế hoạch tài chính 3 năm 2025-2027, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai cho biết, năm 2024, bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội chịu nhiều tác động từ các yếu tố trong nước và ngoài nước. Đặc biệt thời tiết, biến đổi khí hậu, thiên tai, bão lũ, nhất là bão số 3, sạt lở ở các tỉnh phía Bắc đã ảnh hưởng rất lớn tới sản xuất, kinh doanh, sức khỏe, tính mạng, đời sống nhân dân, gây thiệt hại rất lớn đến nền kinh tế, ảnh hưởng tiêu cực đến GRDP của nhiều địa phương...
Trong bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng, cùng với việc ban hành cơ chế, chính sách kịp thời của Quốc hội, sự điều hành sát sao, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và sự nỗ lực của các Bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân, tình hình phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2024 đạt được nhiều kết quả khả quan.
Cùng với mức tăng trưởng kinh tế tích cực, thu ngân sách nhà nước năm 2024 ước tăng so với dự toán Quốc hội giao. Trong đó, một số khoản thu nội địa tăng lớn; thu từ cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp đạt gấp nhiều lần so với dự toán; số nợ thuế nội địa tăng so với thời điểm ngày 31.12.2023; đến nay vẫn còn khoản tiền chưa được phân bổ chi tiết của 18 bộ và 17 địa phương; tiến độ giải ngân chi đầu tư phát triển còn chậm…
Từ tình hình thu, chi ngân sách nhà nước trong thời gian qua, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị, Chính phủ bám sát hơn vào các Nghị quyết số 104/2023/QH15 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 và Nghị quyết số 105/2023/QH15 về phân bổ ngân sách Trung ương năm 2024 của Quốc hội để đánh giá và báo cáo rõ những kết quả đạt được theo yêu cầu của Nghị quyết, cũng như những tồn tại, hạn chế, những nhiệm vụ hoàn thành, chưa hoàn thành; chỉ rõ nguyên nhân chủ quan, trách nhiệm và đề xuất, kiến nghị cụ thể để hoàn thành các nhiệm vụ được Quốc hội giao tại các nghị quyết.
Ngoài ra, có đánh giá toàn diện tác động tiêu cực của bão số 3, hậu quả của sạt lở, lũ lụt... đến thu chi ngân sách nhà nước năm 2024, hệ luỵ cho năm tiếp theo, đặc biệt về những thiệt hại phát sinh để báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ Tám tới.
Đối với một số nội dung Chính phủ xin ý kiến, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho rằng, cần tiếp tục rà soát kỹ các khoản còn dư địa thu, nâng cao chất lượng công tác dự báo để phấn đấu tăng thu năm 2024 ở mức cao nhất làm căn cứ xây dựng dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2025 tích cực hơn. Rút kinh nghiệm những năm gần đây, dự toán năm 2025 cần hạn chế thấp nhất các khoản chi không phân bổ ngay từ đầu năm, chậm phân bổ. Khẩn trương hoàn thành chế độ tiền lương mới theo Nghị quyết 27 – NQ/TW để thực hiện thống nhất. Hạn chế tối ta việc ban hành các chính sách tác động làm giảm thu ngân sách nhà nước.
Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách cũng nhất trí với những kiến nghị của Chính phủ về việc cho phép sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư để đầu tư cho các dự án đầu tư phát triển theo đúng quy định của pháp luật; trong năm 2025 chưa xem xét việc tiếp tục điều chỉnh tăng tiền lương khu vực công, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp người có công.
Phấn đấu giải ngân đạt trên 95% kế hoạch đầu tư công năm 2025
Trình bày Báo cáo về tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2024 và dự kiến kế hoạch đầu tư công năm 2025, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, trong năm 2024, công tác hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật, cải cách thủ tục hành chính về đâu tư công tiếp tục được đẩy mạnh, trình Quốc hội ban hành nhiêu văn bản quan trọng, tạo căn cứ pháp lý triển khai đầu tư công.
Việc triển khai một số chính sách thí điểm được Quốc hội quyết nghị thông qua đã đi vào cuộc sống, từng bước phát huy hiệu quả. Tiến độ các công trình, dự án quan trọng quôc gia, dự án trọng điêm có tác động thúc đẩy phát triên kinh tê - xã hội liên vùng tiếp tục được bảo đảm.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nêu rõ, đến nay, chưa giải quyết được tính đặc thù của giải ngân vốn đầu tư công kà tỷ lệ giải ngân những tháng đầu năm thấp, xu hướng tăng mạnh trong những tháng cuối năm. Công tác lập kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước hằng năm vẫn còn hạn chế, chưa sát với khả năng thực hiện.
Các khó khăn, vướng mắc trong hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án đã được tập trung xử lý nhưng chưa được giải quyết dứt điểm. Vẫn còn các khó khăn, vướng mắc trong lập, phân bổ kế hoạch và trong triển khai thực hiện dự án.
Về Kế hoạch đầu tư công năm 2025, Chính phủ xác định, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên, bảo đảm cơ cấu đầu tư hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa các vùng, miền, lĩnh vực, vừa gia tăng động lực tăng trưởng, vừa bảo đảm an sinh xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh đất nước.
Tiếp tục cơ cấu lại đầu tư công theo hướng tập trung, khắc phục trạng phân bổ vốn manh mún, dàn trải, kém hiệu quả, thực hiện bô trí cho các nhiệm vụ, dự án phải phù hợp với khả năng thực hiện và giải ngân, bảo đảm tiến độ phân bổ, giao kế hoạch chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án theo đúng quy định. Chính phủ phấn đấu giải ngân đạt trên 95% kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ giao.
Tại phiên họp, các đại biểu đã cho ý kiến về tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2024, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2025; Kế hoạch tài chính 3 năm 2025-2027; Kế hoạch đầu tư công năm 2024 và dự kiến kế hoạch đầu tư công năm 2025. Tiếp đó, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng và Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương đã làm rõ, cung cấp thêm thông tin về một số vấn đề được các thành viên Ủy ban quan tâm, đặc biệt là cung cấp số liệu cụ thể về thiệt hại của bão số 3, hậu quả của sạt lở, lũ lụt đối với các địa phương.
Phát biểu kết luận về các nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Lê Quang Mạnh nêu rõ, tại phiên họp, các đại biểu đã đưa ra nhiều ý kiến sâu sắc, trách nhiệm, trong đó có nhiều đánh giá xác đáng xuất phát từ thực tế địa phương; đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, tiếp thu, tham mưu xây dựng các báo cáo chính thức của Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét tại Phiên họp thứ 38.
