Thống nhất với việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, ĐBQH Hoàng Văn Cường (TP. Hà Nội) nhấn mạnh, chúng ta rất cần các cơ chế mạnh, vượt trội để huy động vốn nhằm phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại 2 thành phố này.
Theo đại biểu, chúng ta phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh phải đi kèm theo chỉnh trang đô thị, do vậy, đối với ga ngầm phát triển trong nội đô, không thuộc khu vực bảo tồn, thì mỗi điểm ga ngầm phải là một đô thị TOD (đô thị được thiết kế để tận dụng một cách tối đa các phương tiện giao thông công cộng), để vừa giải quyết nhu cầu vận tải hành khách, vừa cải tạo cảnh quan đô thị, tạo thêm nguồn vốn cho tuyến đường sắt.
Cũng liên quan đến huy động nguồn vốn, tại Điều 4, dự thảo Nghị quyết quy định trong quá trình chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư các dự án, Thủ tướng Chính phủ được quyết định: Cân đối, bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn, hằng năm vốn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương, tối đa không vượt 215.350 nghìn tỷ đồng (tương đương khoảng 8,61 tỷ USD) cho TP. Hà Nội và tối đa không vượt 209.500 nghìn tỷ đồng (tương đương khoảng 8,38 tỷ USD) cho TP. Hồ Chí Minh trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 và 2031 - 2035 làm cơ sở quyết định đầu tư và thực hiện đầu tư các dự án thuộc danh mục kèm theo Nghị quyết này.
Băn khoăn về quy định "bố trí không vượt quá tối đa, ĐBQH Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) đề nghị, cần quy định rõ, trong giai đoạn 2026 - 2030 Trung ương cam kết hỗ trợ tối thiểu bao nhiêu và giai đoạn 2031 - 2035 hỗ trợ tối thiểu bao nhiêu cho TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Như vậy hai thành phố này mới có thể xác định được nguồn vốn từ Trung ương và ngân sách địa phương để quyết định đầu tư.
Đối với chính sách về vật liệu xây dựng và bãi đổ thải, cho biết, Chính phủ có căn cứ vào Nghị quyết số 172/2024/QH15 về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam để quy định nội dung này trong dự thảo Nghị quyết, tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Trường Giang, "chỉ có một số chính sách phù hợp, nhiều chính sách chưa phù hợp".
Đại biểu phân tích, Nghị quyết số 172/2024/QH15 là Nghị quyết công trình quan trọng quốc gia, chạy xuyên suốt từ Bắc vào Nam đi qua địa bàn các tỉnh khác nhau và có các mỏ vật liệu xây dựng nằm trên địa bàn các tỉnh này. Trong khi đó, các mỏ vật liệu xây dựng để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh chủ yếu nằm trong phạm vi TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. "Do đó cơ chế chính sách để khai thác vật liệu xây dựng phục vụ dự án này cần rất cụ thể và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các tỉnh lân cận TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh".
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến phát biểu tại hội trường và tại tổ để tiếp thu, hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét, quyết định.
