Các nhà lãnh đạo tài chính G20 nhóm họp trong bối cảnh địa chính trị bất ổn

Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Katsunobu Kato đã không tham dự vì phải tập trung cho cuộc họp Quốc hội Nhật ở trong nước. Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent cùng Ủy viên kinh tế EU Valdis Dombrovskis cũng không tham dự.

Những ưu tiên của Nam Phi

Nam Phi là quốc gia châu Phi đầu tiên lãnh đạo G20, tổ chức được thành lập để tăng cường hợp tác kinh tế giữa các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu, bao gồm 19 quốc gia có chủ quyền cùng với Liên minh châu Âu và Liên minh châu Phi.

Ngay khi đảm nhiệm chức Chủ tịch G20 từ Brazil, Tổng thống Nam Phi Ramaphosa cho biết ông sẽ tận dụng cơ hội này để thúc đẩy các ưu tiên phát triển của châu Phi và Nam bán cầu.

Ông Ramaphosa cho biết: "Đầu tiên, chúng ta phải hành động để tăng cường khả năng phục hồi sau thảm họa. Chúng tôi sẽ đưa vấn đề này lên cấp lãnh đạo, kêu gọi cộng đồng toàn cầu, bao gồm các tổ chức tài chính quốc tế, các ngân hàng phát triển và khu vực tư nhân mở rộng quy mô tái thiết sau thảm họa".

Ưu tiên thứ hai sẽ là đảm bảo tính bền vững của các khoản nợ của các quốc gia thu nhập thấp, vốn đã là chủ đề cốt lõi của G20 trong những năm gần đây.

Tổng thống Nam Phi khẳng định: "Chúng tôi cũng sẽ tìm cách đảm bảo rằng xếp hạng tín dụng có chủ quyền là công bằng và minh bạch và giải quyết các khoản phí bảo hiểm rủi ro cao đối với các nền kinh tế đang phát triển".

Các ưu tiên khác sẽ bao gồm tăng cường tài trợ để giúp các nước đang phát triển chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và đảm bảo rằng các khoáng sản quan trọng được khai thác ở châu Phi, mang lại lợi ích cho các quốc gia và cộng đồng nơi chúng có nguồn gốc, ông cho biết.

Thách thức về khí hậu

Tại cuộc họp lần này, Nam Phi hy vọng có thể gây sức ép để các nước giàu phải hành động nhiều hơn để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, hỗ trợ nhiều hơn cho quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh và thích ứng với tình hình thời tiết ngày càng xấu đi ở các nước nghèo.

"Những nước chịu trách nhiệm nhiều nhất về biến đổi khí hậu có trách nhiệm hỗ trợ những nước gây ra ít biến đổi khí hậu nhất nhưng lại đang chịu tổn thương nhiều nhất", Tổng thống Nam Phi Ramaphosa phát biểu trước thềm cuộc họp của G20.

Một số nhà phân tích cho biết việc nền kinh tế lớn nhất của G20 rút lui khỏi các cuộc thảo luận về khí hậu đã đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của Mỹ.

Trong khi đó, Giám đốc của Political Futures Consultancy Daniel Silke, cho biết: "Rất có thể những thành viên còn lại sẽ đạt được những thỏa thuận đột phá mà không có sự tham gia của Hoa Kỳ trong các vấn đề cụ thể". "Đây là cơ hội để Nam Phi đảm nhận vai trò lãnh đạo của mình”.

Khó tìm tiếng nói chung

Các nhà phân tích cho rằng, rất khó để hội nghị có thể đạt được một bản tuyên bố chung ở một cuộc họp gồm các đối thủ là Mỹ, Trung Quốc, Nga và EU. Đặc biệt là sẽ càng ít hy vọng để các nhà lãnh đạo tài chính đạt được thỏa thuận về các vấn đề mà Tổng thống nước chủ nhà Cyril Ramaphosa coi là cốt lõi: nguồn tài chính khí hậu từ các quốc gia giàu có, cải cách hệ thống tài chính gây bất lợi cho các quốc gia nghèo hay những vấn đề làm gia tăng bất bình đẳng.

"Những ưu tiên toàn cầu đó đang gặp rủi ro", Alex van den Heever, nhà khoa học chính trị tại Đại học Witwatersrand ở Johannesburg, cho biết và nói thêm rằng các vấn đề như nợ của các nước nghèo không phải là ưu tiên của Hoa Kỳ hay thế giới phát triển nói chung.

Dự kiến Hội nghị thượng đỉnh thường niên của các nhà lãnh đạo G20 sẽ được tổ chức tại thành phố Johannesburg vào tháng 11.2025. Sau Nam Phi, Mỹ sẽ tiếp quản chức chủ tịch G20 tiếp theo.