Dự luật nhằm củng cố các nỗ lực của quốc gia trong việc chống biến đổi khí hậu, bảo tồn đa dạng sinh học và thúc đẩy phát triển bền vững. Đồng thời cũng phản ánh nhận thức ngày càng tăng về nhu cầu cấp thiết phải bảo vệ thế giới tự nhiên cho các thế hệ tương lai.
Nhiều cải cách quan trọng
Dự luật Thiên nhiên tích cực (bảo vệ môi trường Australia) năm 2024 là trọng tâm của giai đoạn 2 trong Kế hoạch Thiên nhiên tích cực đầy tham vọng xứ sở chuột túi, bao gồm một loạt cải cách quan trọng có lợi cho cả thiên nhiên lẫn kinh doanh, tạo ra cách tiếp cận bền vững và cân bằng để bảo vệ môi trường.
Theo văn bản mới được trình tại Quốc hội, Cơ quan Bảo vệ môi trường của Australia (EPA) sẽ đóng vai trò là cơ quan thực thi trung ương, được ví như “một cảnh sát cứng rắn” trong mọi tình huống. EPA có thể ban hành lệnh cấm hoạt động để ngăn chặn thiệt hại nghiêm trọng về môi trường và chủ động kiểm toán hoạt động kinh doanh để bảo đảm các doanh nghiệp đang tuân thủ đúng các quy định. Bộ trưởng Môi trường và nước Tanya Plibersek sẽ yêu cầu EPA mới xem xét các điều kiện đền bù và điều tra việc giải phóng mặt bằng bất hợp pháp, coi đây là các ưu tiên hàng đầu, sau khi một cuộc kiểm toán gần đây phát hiện thấy 1 trong 7 dự án phát triển có thể vi phạm các điều kiện đền bù của họ.
Ngoài ra, dự luật còn đề xuất tăng hình phạt lên tương đương với các vi phạm tài chính nghiêm trọng. Các tòa án cũng có thể đưa ra mức phạt tiền lên tới 780 triệu USD, hoặc phạt tù tới 7 năm đối với những người cố ý vi phạm luật môi trường liên bang cực kỳ nghiêm trọng.
Dự luật cũng sẽ thành lập người đứng đầu hợp pháp và độc lập cho Cơ quan Thông tin môi trường (EIA). Đây là cơ quan sẽ cung cấp thông tin và dữ liệu môi trường cập nhật, minh bạch cho công chúng. Nguồn thông tin đáng tin cậy ở đây giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định phát triển nhanh chóng, dễ dàng và sáng suốt hơn. Ngoài ra, EIA sẽ công bố các báo cáo Hiện trạng môi trường 2 năm một lần, thay vì 5 năm như trước đây.
Lần đầu tiên trên thế giới, dự luật đưa ra định nghĩa pháp lý và biện pháp báo cáo về “thiên nhiên tích cực”. Theo đó, mục tiêu xây dựng Kế hoạch Thiên nhiên tích cực ở Australia có nghĩa là thiên nhiên đang được tái tạo, phục hồi theo thời gian, thay vì tiếp tục suy thoái.
Kỳ vọng của các nhà chức trách
Bộ trưởng Bộ Môi trường và nước, bà Hon Tanya Plibersek nhấn mạnh tầm quan trọng của những cải cách mới của Australia: “Thông qua Kế hoạch Thiên nhiên tích cực, chúng tôi đang nỗ lực hơn bao giờ hết để bảo vệ thế giới tự nhiên, khắc phục nhiều hơn những gì bị hư hại, đồng thời hỗ trợ sự phát triển hợp lý và tạo thêm công ăn, việc làm tốt cho người dân địa phương”. Bà cho biết thêm, trước đó Australia đã hoàn thành giai đoạn cải cách đầu tiên: thông qua luật để thành lập thị trường tái tạo thiên nhiên đầu tiên trên thế giới và mở rộng quy định về nước để áp dụng cho tất cả các dự án khí đốt đặc biệt. Vì vậy, theo bà, dự luật Thiên nhiên tích cực (bảo vệ môi trường Australia) năm 2024 vừa được trình sẽ là trọng tâm cải cách của giai đoạn hiện tại. Và cách tiếp cận toàn diện đối với cải cách sẽ bao gồm đầu tư đáng kể vào nguồn tài trợ, các quyền bảo vệ môi trường, quy trình phê duyệt nhanh và nâng cao tính minh bạch cao hơn nữa.
Sắp tới, Australia sẽ thực hiện giai đoạn 3 của Kế hoạch Thiên nhiên tích cực bằng cách tiếp tục tham vấn chặt chẽ các bên liên quan để hoàn thiện hệ thống pháp luật về môi trường quốc gia cho phù hợp với mục đích hơn. Tuy nhiên, theo nhiều nhà quan sát, những cải cách giai đoạn này có thể sẽ chỉ được tiến hành sau cuộc bầu cử liên bang năm 2025.
