Bộ Giáo dục Israel hứng bão chỉ trích vì dùng ảnh AI
Hôm nay 1/9, năm học mới chính thức bắt đầu tại Israel. Song, thay vì những thông điệp mang tính khích lệ, Bộ Giáo dục nước này lại vấp phải làn sóng chỉ trích dữ dội sau một bài đăng trên Facebook.
Bộ Giáo dục Israel ngày 30/8 đã có một bài đăng gây tranh cãi, khi đăng tải hình ảnh do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra, mô tả sáu đứa trẻ cùng bước vào lớp 1, kèm câu chuyện được dựng nên về một gia đình sinh sáu.
Trong ảnh, sáu em nhỏ đứng trước cổng trường với chú thích: “Tuần tới chúng ta trở lại trường! Trong lúc chờ đợi, hãy gặp gỡ cặp sáu anh em duy nhất của đất nước chuẩn bị vào lớp 1: Oren, Omer, Uri, Nadav, Dvir và Gil Orenstein”.
Bài đăng còn trích dẫn “người mẹ” hư cấu tên Ilanit: “Tôi đã dành rất nhiều tâm sức để nuôi dạy các con, thật là một phép màu khi tất cả đều ra đời khỏe mạnh. Tôi nghỉ làm hai năm để tập trung chăm sóc các con, còn chồng tôi là người duy nhất kiếm tiền nuôi cả nhà. Tôi là người hạnh phúc nhất khi thấy chúng lớn lên”.
Thực tế, ở đất nước Israel, không hề có cặp sinh sáu nào như vậy và bức ảnh hoàn toàn do AI dựng nên, song điều này không được Bộ Giáo dục làm rõ ngay từ đầu. Kết quả là, bài đăng nhanh chóng hứng chịu phản ứng dữ dội, với hàng nghìn người dùng mạng xã hội chỉ trích một cơ quan vốn có trách nhiệm giáo dục trẻ em lại lan truyền thông tin bịa đặt.
Một tài khoản viết trên Facebook, nhận về hơn 1.700 lượt thích: “Đây là một trong những bài đăng đáng xấu hổ nhất. Hệ thống giáo dục đang sụp đổ, không có đủ giáo viên, thiếu giá trị, trường học hoạt động cầm chừng, và đây là điều mà các ông quyết định đăng sao? Một câu chuyện AI tạo ra về sáu đứa trẻ tưởng tượng với người mẹ ở nhà chăm con còn cha thì đi làm nuôi cả gia đình”. Người này kêu gọi:“Hãy tập trung vào cải thiện giáo dục thay vì làm hạ thấp cuộc trò chuyện trên mạng”.
Một người khác cho rằng bài đăng là “lố bịch”, trong khi có người còn chia sẻ rằng họ đã hỏi ChatGPT về bài đăng và nhận được phản hồi rằng đây là điều “rất đáng lo ngại, nhất là khi xuất phát từ Bộ Giáo dục”. ChatGPT cũng được dẫn lời nhấn mạnh: “Bài đăng làm suy giảm niềm tin công chúng vào Bộ Giáo dục, trong khi niềm tin là nền tảng của hệ thống giáo dục”.
Trước sức ép dư luận, Bộ Giáo dục Israel đã giải thích ngay dưới bài đăng gốc: “Chúng tôi thừa nhận không có cặp sinh sáu nào chuẩn bị vào lớp 1, bức ảnh được tạo ra bởi AI. Chúng tôi chỉ muốn mở đầu năm học mới bằng một nụ cười, đồng thời nhắc nhở rằng, cũng như trong trường học, trên mạng chúng ta cũng cần dừng lại, kiểm chứng và vận dụng tư duy phản biện”.
Trong bài đăng tiếp theo, Bộ gửi lời chúc: “Chúc mọi người một năm học đầy tò mò, niềm vui và những bất ngờ tốt đẹp”.
Vụ việc xảy ra trong bối cảnh ngành giáo dục Israel vừa trải qua một năm đầy biến động, với các cuộc đình công của giáo viên, khó khăn ngân sách và những cải cách gây tranh cãi trong chương trình học. Theo quy định mới, học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 sẽ phải học thêm một giờ Kinh Thánh mỗi tuần, cùng các tiết học về chủ nghĩa phục quốc Do Thái và “các cuộc chiến và sự hồi sinh của Israel”.
Ngoài ra, các trường học còn được yêu cầu tổ chức cho học sinh tham quan Jerusalem và những di tích di sản Do Thái trên khắp đất nước, đặc biệt nhấn mạnh tới các địa điểm ở Bờ Tây.
Vụ việc vì thế trở thành lời nhắc nhở rằng, trong bối cảnh ngành giáo dục còn nhiều thách thức, điều công chúng mong đợi ở Bộ Giáo dục không phải những câu chuyện hư cấu, mà là cam kết cải thiện chất lượng trường học và củng cố niềm tin vào hệ thống hiện tại.
