Đất khai phá hàng chục năm bỗng nhiên bị cấp cho người khác
TAND tỉnh Bình Phước vừa mở phiên toà xét xử vụ án hành chính về việc “Khiếu kiện Quyết định hành chính trong lĩnh vực đất đai” giữa người khởi kiện là ông Lê Văn Hảo (SN 1947, ngụ tổ 7, KP 7, thị trấn Chơn Thành, huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước) và người bị kiện là Sở Tài nguyên và môi trường (TN-MT) tỉnh Bình Phước.
Người có nghĩa vụ liên quan gồm: UBND thị xã Chơn Thành, ông Phạm Tấn Quang (SN 1967, ngụ phường Tân Phú, TP Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước).
Theo hồ sơ, ông Lê Văn Hảo làm đơn khởi kiện yêu cầu TAND tỉnh Bình Phước tuyên huỷ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số CD 607326, vào sổ cấp giấy số CS 00385 cấp ngày 16.6.2016 của Sở TN-MT tỉnh Bình Phước cấp cho ông Phạm Tấn Quang quyền sử dụng diện tích 1185,3m2, thửa đất số 63, tờ bản đồ 106 toạ lạc tại khu phố 7, thị trấn Chơn Thành, huyện Chơn Thành (nay là thị xã Chơn Thành).
Theo đơn khởi kiện của ông Lê Văn Hảo, năm 1990, gia đình ông đến sinh sống tại thị trấn Chơn Thành và có báo cáo với UBND thị trấn Chơn Thành xin khai phá mảnh đất tại thửa đất số 64, tờ bản đồ 106, diện tích 178m2 tại tổ 7, khu phố 7 và được chính quyền đồng ý.
Từ đó đến nay, gia đình ông Hảo luôn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với Nhà nước trong 17 năm đầu, không tranh chấp với bất kỳ tổ chức cá nhân nào, tài sàn trên đất gồm: nhà tạm xây dựng năm 2018 do nhà cũ đã mục nát, xuống cấp, giếng nước đào năm 1990, giếng khoan năm 2000 và công trình phụ.
Đến năm 2008, thửa đất của gia đình ông Hảo bị vợ chồng ông Đỗ Văn Hạnh và bà Ngô Thị Cúc là hàng xóm tranh chấp, UBND thị trấn Chơn Thành đã nhiều lần tổ chức hoà giải nhưng không thành.
Mặc dù việc hoà giải diễn ra suốt nhiều năm nhưng vẫn chưa có kết quả. Bất ngờ, ngày 16.8.2016, ông Hảo phát hiện ông Phạm Tấn Quang dẫn theo khoảng 20 người lạ mặt đến phá dỡ hàng rào, đòi phá nhà của ông Hảo khiến 2 bên xảy ra xô xát nhưng sau đó lực lượng chức năng có mặt kịp thời giải quyết.
Ông Hảo tìm hiểu thì được biết, ngày 9.11.2011, trong khi gia đình ông Hảo và ông Hạnh, bà Cúc đang xảy ra tranh chấp về thửa đất chưa được hoà giải thành công thì UBND huyện Chơn Thành cấp GCNQSDĐ số BE 194684, vào sổ cấp giấy số CH 02705, thửa đất số 63, tờ bản đồ 106 với diện tích 1.185,3m2 (trong đó đất ở đô thị 300m2, không có diện tích thuộc hành lang bảo vệ đường bộ) cho ông Hạnh và bà Cúc, trong đó bao gồm cả thửa đất số 64 tờ bản đồ 106 diện tích 178m2 mà gia đình ông Hảo đang sử dụng.
Năm 2014, ông Hạnh qua đời, bà Cúc được thừa hưởng toàn bộ khu đất trên của chồng. Đến năm 2016, bà Cúc làm thủ tục chuyển nhượng toàn bộ thửa đất số 63, tờ bản đồ 106 với diện tích 1.185,3m2 cho ông Phạm Tấn Quang.
Năm 2018, ông Quang yêu cầu Sở TN-MT tỉnh Bình Phước cấp đổi GCNQSDĐ số CD 607326 thành GCNQSDĐ số BM 337655 ngày 30.8.2016, thửa đất số 63, tờ bản đồ số 106, diện tích 1.335,9m2 (tăng thêm 150,6m2 so với diện tích cũ, trong đó có 300m2 đất ở đô thị, 150,6m2 đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn đường bộ).
Ông Hảo khẳng định, việc UBND huyện Chơn Thành cấp GCNQSDĐ số BE 194684, thửa đất số 63, tờ bản đồ 106 cho ông Hạnh, bà Cúc khi hai gia đình đang xảy ra tranh chấp là không phù hợp với quy định của pháp luật. Để sau đó bà Cúc chuyển nhượng thửa đất trên cho ông Phạm Tấn Quang và được Sở TM-NT tỉnh Bình Phước cấp đổi GCNQSDĐ mới với diện tích tăng thêm 150,6m2 và tiếp tục xảy ra tranh chấp giữa gia đình ông Hảo và ông Quang.
Đất đang tranh chấp vẫn được "cấp sổ"
Tại phiên toà, các luật sư của Trung tâm trợ giúp pháp lý thuộc Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước bảo vệ quyền lợi cho ông Lê Văn Hảo chất vấn Sở TN-MT tỉnh Bình Phước về việc có văn bản hành chính hay quyết định nào của cơ quan có thẩm quyền về việc xác định thửa đất số 64 tờ bản đồ 106 của gia đình ông Hảo đang sử dụng là thuộc quyền sở hữu của ông Phạm Tấn Quang?
Trả lời câu hỏi này, đại diện Sở TN-MT tỉnh Bình Phước xác nhận không có văn bản xác định chính xác thửa đất 64 là của ông Phạm Tấn Quang. Tuy nhiên, phần diện tích này trước đây đã được xác định là của ông Hạnh và bà Cúc, ông Quang là người nhận chuyển nhượng từ ông Hạnh, bà Cúc và sau đó ông Quang mới có đề nghị cấp đổi GCNQSDĐ, trong đó có diện tích tăng thêm là 150,6m2 thuộc hành lang an toàn lộ giới.
Đại diện Sở TN-MT tỉnh Bình Phước cho biết thêm, trước khi cấp đổi GCNQSDĐ cho ông Phạm Tấn Quang, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Bình Phước đã phối hợp với Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Chơn Thành, UBND thị trấn Chơn Thành tiến hành xác minh thực địa vào ngày 12.7.2018.
Quá trình xác minh, xác định hiện trạng gia đình ông Lê Văn Hảo vẫn đang sử dụng thửa đất số 64, tờ bản đồ 106, có trồng cây hoa màu, không xác định có căn nhà của gia đình ông Hảo đang ở.
Luật sư tiếp tục hỏi đại diện Sở TN-MT tỉnh Bình Phước về thửa đất của ông Hảo đang xảy ra tranh chấp với gia đình ông Hạnh, bà Cúc từ năm 2008 và chưa được giải quyết, Sở TN-MT tỉnh Bình Phước có biết việc thửa đất đang xảy ra tranh chấp không?
Đại diện Sở TNMT tỉnh Bình Phước nói rằng Sở không nhận được thông tin hay văn bản nào về việc thửa đất đang xảy ra tranh chấp.
Chủ toạ phiên toà hỏi đại diện Sở TN-MT tỉnh Bình Phước, qua tài liệu mà Sở TN-MT và các đơn vị có liên quan cung cấp cho TAND tỉnh Bình Phước thể hiện, phần diện tích đất 150,6m2 thuộc thửa đất số 64, tờ bản đồ 106 của ông Lê Văn Hảo mà Sở TNMT tỉnh Bình Phước cấp thêm cho ông Phạm Tấn Quang là phần đất nằm trong hành lang an toàn giao thông đường bộ, vậy Sở TN-MT xác định đây là phần đất công hay không?
Trả lời câu hỏi của HĐXX, đại diện Sở TN-MT tỉnh Bình Phước cho biết, tài liệu mà TAND tỉnh Bình Phước nhận được là một dạng sổ Mục kê (ghi nhận khi đi đo đạc thực tế). Quá trình đi đo đạc thực tế, nếu thửa đất nào có chủ sử dụng kê khai, đăng ký thì cán bộ đo đạc sẽ ghi vào sổ Mục kê, chứ không xác định đó là QSDĐ của người đó. Điển hình là thửa đất số 64, tờ bản đồ 106 của ông Lê Văn Hảo, quá trình đi đo đạc thực tế, gia đình ông Hảo xác nhận là của mình thì cán bộ đo đạc ghi vào sổ.
Tại phiên toà, đại diện Viện KSND tỉnh Bình Phước giữ quyền công tố cũng nêu nhiều câu hỏi với đại diện Sở TN-MT tỉnh Bình Phước về trình tự thủ tục cấp GCNQSDĐ, trong đó có việc xác minh về tranh chấp của thửa đất đang đề nghị được cấp GCNQSDĐ.
“Trường hợp thửa đất của ông Hảo đã có tranh chấp xảy ra nhiều năm với ông Hạnh và bá Cúc, sau đó bà Cúc chuyển nhượng đất cho ông Quang và giữa ông Hảo với ông Quang tiếp tục xảy ra tranh chấp, nhưng Sở TN-MT không nắm được thông tin mà vẫn thực hiện việc cấp GCNQSDĐ ông Quang, thì Sở có hướng nào để xử lý đối với trường hợp này?”, đại diện Viện KSND tỉnh Bình Phước đặt câu hỏi.
Đại diện Sở TN-MT tỉnh Bình Phước lý giải, trường hợp này tuỳ vào toà án phán quyết căn cứ trên các tài liệu và thực tế, Sở TN-MT tỉnh Bình Phước không có ý kiến.
Theo luật sư bảo vệ quyền lợi cho ông Lê Văn Hảo, trong lúc thửa đất đang xảy ra tranh chấp, chưa có cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp, thì việc Sở TN-MT tỉnh Bình Phước cấp biến động tăng thêm diện tích 150,6m2 đất cho ông Phạm Tấn Quang là trái với quy định của Luật Đất đai. Vì vậy, luật sư đề nghị HĐXX chấp nhận các yêu cầu khởi kiện của ông Lê Văn Hảo.
Với nhiều vấn đề của vụ án cần được làm rõ, Viện KSND tỉnh Bình Phước đề nghị TAND tỉnh Bình Phước cần có thêm thời gian để xác minh, làm rõ.
Vì vậy, TAND tỉnh Bình Phước quyết định kéo dài thời gian nghị án, dự kiến phiên toà tiếp tục diễn ra với phần tuyên án vào ngày 20.9.2023.
* Báo Đại biểu Nhân dân tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực thi pháp luật của các cơ quan liên quan trong vụ việc trên đến bạn đọc và cử tri cả nước.
