Biệt phái cán bộ giáo dục từ cơ sở lên hỗ trợ xã/phường
Chính quyền địa phương hai cấp đã vận hành được hơn một tháng. Nhiều địa phương ghi nhận thuận lợi trong quản lý giáo dục khi thực hiện mô hình chính quyền mới, đồng thời, cũng chia sẻ những kinh nghiệm khắc phục khó khăn thời gian qua.
Sáng 5/8, Bộ GD-ĐT tổ chức hội nghị triển khai phân cấp quản lý nhà nước về giáo dục khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.
Tại hội nghị, ông Nguyễn Minh Châu, Chủ tịch UBND phường Tân Giang, tỉnh Cao Bằng cho biết, thuận lợi đầu tiên của việc phân cấp quản lý giáo dục về cấp xã phường là đặc tính chính quyền xã phường đóng ngay tại địa bàn cho nên có thể hiểu rõ nhất hoàn cảnh, nhu cầu, mong muốn cụ thể của người dân, phụ huynh, học sinh.
Ngoài ra, cùng với việc tiết kiệm biên chế, tinh gọn bộ máy khi giảm cấp Phòng GD-ĐT, là việc tăng tính tự chủ và linh hoạt cho cấp xã. Khi cấp xã được giao quyền quản lý trực tiếp, sẽ chủ động hơn trong xây dựng kế hoạch phát triển giáo dục của địa phương; chủ động hơn trong quản lý, sử dụng cơ sở vật chất, kế hoạch nâng cấp, xây mới, sửa chữa, mua sắm trang thiết bị…
“Khi cấp xã quản lý trực tiếp, tôi tin rằng sẽ sát sao hơn với việc tổ chức dạy và học theo chương trình mới ở các trường; đáp ứng điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên theo yêu cầu chương trình mới kịp thời hơn; từ đó chương trình đi vào thực tế tốt hơn ở các cơ sở”, ông Nguyễn Minh Châu nhận định.
Về khó khăn, Chủ tịch UBND phường Tân Giang nhắc đến việc chỉ có 36/135 cán bộ cấp xã thì có trình độ sư phạm. Cán bộ lãnh đạo cấp xã chủ yếu có kinh nghiệm về quản lý hành chính, rất ít lãnh đạo xã có chuyên môn về quản lý giáo dục. Trong khi đó, quản lý giáo dục có đặc thù rất riêng, đòi hỏi hiểu biết về chương trình, về phương pháp giảng dạy, về tâm lý lứa tuổi học sinh, quản lý đội ngũ nhà giáo và rất nhiều hạng mục chuyên biệt khác, không chỉ đơn thuần là quản lý hành chính…
Chia sẻ công việc đã triển khai, ông Nguyễn Minh Châu thông tin, phường Tân Giang đã gặp gỡ một số giáo viên cốt cán, xin ý kiến một số chuyên gia về giáo dục trên địa bàn để nắm bắt; đồng thời tổ chức buổi làm việc với đội ngũ giáo viên cốt cán của 12 trường học trên địa bàn và trực tiếp đi cơ sở nắm tình hình cơ sở vật chất của một số trường học.

Hà Nội có 212 trên tổng số 347 công chức Phòng Văn hóa - Xã hội được phân công phụ trách giáo dục có bằng sư phạm. Trong số này, có những trường hợp chuyên môn nghiệp vụ mầm non, nhưng lại phụ trách bao trùm cả tiểu học, THCS.
Chia sẻ kinh nghiệm của Hà Nội, Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội Trần Thế Cương cho biết, Hà Nội đã thành lập các cụm, mỗi cụm cơ bản phạm vi như quận huyện trước đây, để hỗ trợ, giải tỏa các thắc mắc và triển khai các hoạt động như tổ chức hội thi, tuyển dụng giáo viên, phân bổ chỉ tiêu liên quan đến giáo dục…
Cùng với đó, biệt phái cán bộ giáo dục từ cơ sở lên hỗ trợ xã/phường còn khó khăn về công tác chuyên môn; tăng cường tập huấn cho cán bộ phụ trách giáo dục cấp xã. Tranh thủ các đại hội cấp xã/phường để đưa nội dung liên quan đến giáo dục, đào tạo vào Nghị quyết đại hội. Triệt để ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, tiêu biểu là áp dụng trong công tác tuyển sinh đầu cấp…
Chỉ rõ khó khăn khi khối lượng công việc phải đảm nhiệm quá lớn, số lượng người làm việc lại quá ít và không có chuyên môn về giáo dục, ông Huỳnh Viết Trung, Chủ tịch UBND phường Hòa Sơn (Đắc Lắk) cho biết, trước những khó khăn này, giải pháp của phường Hòa Sơn là thành lập 3 tổ chuyên môn (mầm non, tiểu học, trung học cơ sở), mỗi tổ từ 3-4 người, thành phần gồm chuyên viên Phòng Văn hóa – Xã hội và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục. Các tổ có nhiệm vụ tham mưu, thay thế cho chuyên viên cấp phòng GD-ĐT trước đây.

Theo ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở GD-ĐT TP. Hồ Chí Minh, Sở sẽ tổ chức tập huấn cán bộ giáo dục 168 phường, xã, chuẩn bị cho khai giảng năm học mới. Trong đó, tập trung nội dung rà soát các điều kiện, như cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học, đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục. Dù còn không ít khó khăn, nhưng ông Nguyễn Văn Hiếu cho biết, Sở GD-ĐT đã phối hợp hiệu quả với các phường, xã, thị trấn, các phường xã đặc thù để có thể chuẩn bị tốt nhất cho năm học 2025-2026.
Nhắc đến cách làm hay, sáng tạo của một số Sở GD-ĐT, như: chia nhóm, khu vực; cử cán bộ công chức của Sở trực tiếp hỗ trợ giúp đỡ các xã…, Thứ trưởng Thường trực Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng đề nghị sau hội nghị, các Sở GD-ĐT tiếp tục có những cách thức, phương pháp làm việc trách nhiệm, chủ động, sáng tạo, hướng tới mục tiêu cao nhất là công tác quản lý giáo dục ở địa phương được vận hành thông suốt, hiệu quả.
Về phía Bộ GD-ĐT, cũng đã triển khai nhiều giải pháp. Mới đây, Bộ đã phối hợp với Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tổ chức tọa đàm về quản lý giáo dục khi vận hành chính quyền địa phương hai cấp. Chuẩn bị cho hội nghị hôm nay, Bộ đã tổ chức biên soạn tài liệu, phát phiếu gửi về các Sở GD-ĐT, UBND cấp xã để nắm bắt thông tin.
Đến 27/7, toàn bộ 34 Sở GD-ĐT và 3.321 xã đã nhận được bộ tài liệu “Hướng dẫn thực hiện quản lý nhà nước về giáo dục theo chính quyền địa phương hai cấp” và “Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật quy định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước về giáo dục khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp”. Đến nay đã có trên 20.000 lượt tải tài liệu này, thể hiện tinh thần trách nhiệm, lo lắng, quan tâm đến công việc của đông đảo cán bộ, công chức liên quan tới lĩnh vực này.