Bế mạc Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8

Trong phiên làm việc sáng nay, các ĐBQH hoạt động chuyên trách cho ý kiến về 7 nội dung, gồm: dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi); dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi); dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp; dự thảo Luật Giám định tư pháp (sửa đổi); dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi).

Chuẩn bị tốt nhất cho Kỳ họp thứ Mười

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, sau 2 ngày làm việc với tinh thần khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm cao, Hội nghị Đại biểu hoạt động chuyên trách lần thứ Tám, Quốc hội khóa XV đã cho ý kiến vào 21 luật, chia thành 4 nhóm lĩnh vực, với 41 lượt đại biểu phát biểu. Các ý kiến phát biểu rất sâu sắc, cụ thể, chi tiết và được các cơ quan ghi nhận, đánh giá cao và tiếp thu. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, đây là cách làm mới trong điều kiện Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội phải thông qua rất nhiều luật (khoảng gần 50 luật) và đều thông qua trong một kỳ họp, với tinh thần Quốc hội Khóa XV làm trọn nhiệm vụ, không để lại những công việc dở dang cho Quốc hội Khóa XVI.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, từ sự phối hợp chuẩn bị giữa các cơ quan rất tốt nên các ý kiến tham gia phát biểu cũng rất trọng tâm. Đại diện lãnh đạo các cơ quan chủ trì soạn thảo, chủ trì thẩm tra đã phát biểu tiếp thu, giải trình tối đa ý kiến đại biểu Quốc hội để hoàn chỉnh các dự án Luật trước khi trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Mười.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, các đại biểu Quốc hội tiếp tục có ý kiến thì gửi bằng văn bản cho Văn phòng Quốc hội và các Ủy ban để phối hợp với các cơ quan nghiên cứu tiếp thu, hoàn chỉnh, với tinh thần là chuẩn bị tốt nhất cho Kỳ họp thứ Mười.

Nghiên cứu bổ sung một số quy định về vận tải hàng không tầm thấp

Góp ý về dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi), ĐBQH Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Hàng không dân dụng Việt Nam năm 2006, nhằm phát triển ngành hàng không dân dụng theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng cho các doanh nghiệp, khơi thông các điểm nghẽn. Đồng thời, tạo ra động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên mới.

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị, cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát để quy định cụ thể thêm các chính sách phát triển hàng không dân dụng; đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan trong sửa đổi, bổ sung một số luật có liên quan, dự kiến trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội Khóa XV để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Về phạm vi điều chỉnh, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung một số quy định về vận tải hàng không tầm thấp để bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng tại Nghị quyết 57 ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết 68 ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân, nhất là các nhiệm vụ, giải pháp về thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh doanh hiệu quả, bền vững trong kinh tế tư nhân.

Về đầu tư xây dựng cảng hàng không, công trình tại cảng hàng không (Điều 31), đại biểu nêu rõ, theo quy định tại Khoản 7, Điều 28 của dự thảo Luật thì sân bay thuộc cảng hàng không được khai thác lưỡng dụng, chủ sở hữu công trình quốc phòng, an ninh quyết định việc đưa công trình vào khai thác lưỡng dụng.

Đồng thời, khoản 5, Điều 31 của dự thảo Luật quy định cấp có thẩm quyền được quyết định việc cho phép nhà đầu tư, doanh nghiệp đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, mở rộng, bảo trì, khai thác công trình tại cảng hàng không trên đất quốc phòng, an ninh để phục vụ mục đích lưỡng dụng mà không phải chuyển quyền sử dụng đất, mục đích sử dụng đất. Đầu tư nâng cấp, mở rộng, bảo trì, khai thác công trình tại cảng hàng không là tài sản công tại đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân để phục vụ mục đích ứng dụng mà không chuyển quyền sở hữu tài sản.

Theo đại biểu Dương Khắc Mai, các quy định này nằm trong dự thảo Luật là hết sức cần thiết nhằm khắc phục khó khăn, tháo gỡ những vướng mắc hiện nay trong việc đầu tư xây dựng cảng hàng không, công trình tại cảng hàng không, tạo hành lang pháp lý để huy động các nguồn lực ngoài nhà nước trong đầu tư xây dựng mới, đầu tư cải tạo, nâng cấp, mở rộng, bảo trì, khai thác công trình hiện có để khai thác có hiệu quả các cảng hàng không, vừa phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, vừa tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh.

"Quy định này sẽ giải quyết được những vấn đề thực tế đặt ra, đó là hầu hết các cảng hàng không hiện nay đều khai thác lưỡng dụng và được xây dựng trên đất quốc phòng", đại biểu Dương Khắc Mai nhấn mạnh.

Đại biểu cũng nêu thực tế, hiện nay nhà đầu tư, doanh nghiệp không phải là doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an - không thuộc đối tượng được sử dụng đất quốc phòng, an ninh quy định tại Khoản 1, Điều 201 của Luật Đất đai. Do đó, cần nghiên cứu, bổ sung quy định ngay trong dự thảo Luật này hoặc bổ sung nội dung vào Khoản 1, Điều 201 của Luật Đất đai là: doanh nghiệp, nhà đầu tư được cấp có thẩm quyền cho phép đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, mở rộng, bảo trì, khai thác công trình tại cảng hàng không trên đất quốc phòng, an ninh để phục vụ mục đích lưỡng dụng.

Bổ sung quy định về nguyên tắc các chính sách ưu tiên, ưu đãi về đào tạo đối với người giám định tư pháp

Góp ý về dự thảo Luật Giám định tư pháp (sửa đổi), ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) nêu rõ, về chính sách của Nhà nước đối với hoạt động giám định tư pháp, khoản 2, Điều 6 dự thảo Luật quy định Nhà nước có chính sách ưu tiên đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ đối với người giám định tư pháp. Trong khi đó, theo báo cáo tổng kết thi hành luật, 1 trong 5 nguyên nhân của tồn tại, hạn chế là các chế độ ưu đãi, thu hút tổ chức, nhà chuyên môn giỏi tham gia hoạt động giám định tư pháp còn chưa thực sự đầy đủ, phù hợp với tính chất đặc thù công việc giám định tư pháp, chưa khắc phục tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực tham gia hoạt động giám định tư pháp.

Cho rằng, nếu vẫn giữ quy định cũ của Luật hiện hành thì khó có thể giải quyết được những khó khăn, hạn chế nêu trên, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa đề nghị, cần nghiên cứu quy định về nguyên tắc các chính sách ưu tiên, ưu đãi về đào tạo trong dự thảo Luật, trên cơ sở đó giao Chính phủ quy định chi tiết.

ĐBQH Lê Thị Song An (Tây Ninh) cơ bản đồng tình với quy định về quyền, nghĩa vụ của người giám định tư pháp trong hoạt động giám định tư pháp (Điều 22). Tuy nhiên, đại biểu đề nghị bỏ quy định tại Điểm i, Khoản 1 "được miễn trừ trách nhiệm pháp lý đối với nội dung chuyên môn trong kết luận giám định, trừ trường hợp cố ý làm sai lệch kết luận giám định".

Đại biểu cũng đề nghị bổ sung quy định cơ chế trách nhiệm nghề nghiệp của người giám định tư pháp: Người giám định tư pháp được miễn trừ trách nhiệm pháp lý đối với nội dung kết luận chuyên môn nếu chứng minh được rằng đã thực hiện công việc một cách khách quan, vô tư, tuân thủ đúng quy trình, quy chuẩn chuyên môn và dựa trên các thông tin, tài liệu được cung cấp hợp lệ tại thời điểm giám định. Người giám định tư pháp phải chịu trách nhiệm dân sự theo quy định của pháp luật dân sự nếu có lỗi do sơ suất, cẩu thả hoặc thiếu năng lực chuyên môn một cách nghiêm trọng trong quá trình thực hiện giám định, gây ra thiệt hại cho cá nhân, tổ chức chịu trách nhiệm pháp lý khi cố ý làm sai lệch kết luận giám định.

Theo đại biểu, lý do của đề xuất trên, thứ nhất là quy định miễn trừ trách nhiệm pháp lý theo Điểm i, khoản 1, Điều 22 dự thảo Luật là đi ngược với xu hướng pháp lý tiến bộ của thế giới về việc thu hẹp, tiến tới xóa bỏ quyền miễn trừ của các chuyên gia để tăng cường trách nhiệm. Thứ hai là việc miễn trừ mang tính rủi ro pháp lý rất lớn, nhất là trong những vụ việc, vụ án nghiêm trọng, dư luận xã hội quan tâm. Thứ ba là, theo Tờ trình của Chính phủ đánh giá việc miễn trách nhiệm pháp lý để khuyến khích, tạo sự an tâm là chưa đầy đủ về nguyên nhân, có thể là từ nhận định tâm lý e ngại của một bộ phận giám định viên, trong khi thực tế có nhiều nguyên nhân khác như thù lao chưa tương xứng, áp lực vô hình từ các chủ thể liên quan…

Tiếp tục cụ thể hóa các quy định về hành vi bị nghiêm cấm trong thi hành án dân sự

Góp ý về dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi), ĐBQH Lã Thanh Tân (TP. Hải Phòng) cho rằng, quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong thi hành án dân sự (Điều 16) là quy định mới được xây dựng trên cơ sở các điều về chấp hành viên không được làm và các hành vi vi phạm trong thi hành án dân sự của luật hiện hành.

Tuy nhiên, trong thực tế hoạt động thi hành án dân sự rất phức tạp và khó, chấp hành viên và những người làm công tác này thường phải đối mặt với sự phản ứng, thậm chí chống đối của người phải thi hành án. Mặt khác, Bộ Chính trị cũng đã ban hành Quy định số 183 ngày 18/9/2004 về bảo vệ cơ quan, tổ chức, người thi hành công vụ trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án.

Do đó, đại biểu Lã Thanh Tân đề nghị, cần tiếp tục rà soát Quy định số 183 để thể chế quy định này vào các hành vi bị cấm trong hoạt động thi hành án dân sự. Ví dụ đưa hành vi xúc phạm xâm hại đến uy tín, danh dự, nhân phẩm, sức khỏe của chấp hành viên, thành viên hoặc những người khác tham gia vào hoạt động thi hành án là một trong những hành vi bị cấm trong thi hành án dân sự để từ đó có biện pháp xử lý đối với những hành vi này.