Ngoài Liên hoan phim Việt Nam, các liên hoan phim quốc tế đã được tổ chức nhiều kỳ như Liên hoan phim quốc tế Hà Nội, Liên hoan phim tài liệu Châu Âu - Việt Nam, từ năm 2023, Việt Nam có thêm hai liên hoan phim quốc tế gồm Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng (DANAFF) và Liên hoan phim quốc tế thành phố Hồ Chí Minh (HIFF). Ngoài ra còn có Liên hoan phim ngắn Hà Nội, Liên hoan phim ngắn thành phố Hồ Chí Minh, Liên hoan phim hoạt hình Dòng khát vọng lần thứ I...
Theo các chuyên gia, đây chính là kết quả của Luật Điện ảnh (sửa đổi), có hiệu lực từ ngày 1.1.2023. Trong đó, quy định tổ chức liên hoan phim quốc gia, liên hoan phim quốc tế, liên hoan phim chuyên ngành, chuyên đề, chương trình phim, tuần phim tại Việt Nam; giải thưởng phim và cuộc thi phim cấp quốc gia, quốc tế; liên hoan phim, chương trình phim, tuần phim Việt Nam tại nước ngoài.
Luật cũng nêu rõ: Cơ quan nhà nước ở trung ương, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được tổ chức liên hoan phim, liên hoan phim chuyên ngành, chuyên đề, giải thưởng phim, cuộc thi phim, chương trình phim và tuần phim tại Việt Nam.
Chính việc coi tổ chức liên hoan phim là một trong các chính sách phát triển điện ảnh và mở rộng cho các tập thể, cá nhân, pháp nhân được quyền tổ chức các liên hoan phim đã tạo nên bầu không khí điện ảnh sôi động, thể hiện qua các liên hoan phim lớn nhỏ như vừa qua.
Từ lâu, liên hoan phim là sự kiện quan trọng đối với ngành công nghiệp điện ảnh toàn cầu. Chúng tạo ra không gian để các nhà làm phim, diễn viên và khán giả có thể gặp gỡ, trao đổi và tôn vinh các tác phẩm điện ảnh xuất sắc… Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, điều này càng cần thiết.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại về chất lượng các liên hoan phim liệu có đúng như mục tiêu đặt ra không, hay chỉ mang tính hình thức, không có ý tưởng mới mẻ, không xứng tầm?...
Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam, PGS.TS Đỗ Lệnh Hùng Tú phân tích, Nhà nước không cấm tổ chức các liên hoan phim mà vấn đề ở chỗ tùy theo điều kiện của người tổ chức, đơn vị tổ chức có kinh phí để làm hay không. Mỗi liên hoan phim dù lớn hay nhỏ đều phải cân đối các vấn đề liên quan đến quy mô tổ chức, kinh phí tổ chức, giá trị giải thưởng, thành phần ban giám khảo… Nếu có kinh phí nhiều sẽ tổ chức được liên hoan phim có quy mô mở rộng, nếu kinh phí ít e rằng sẽ làm qua loa, không đạt kỳ vọng đặt ra.
Tuy nhiên, theo PGS.TS Đỗ Lệnh Hùng Tú, trong bối cảnh hiện nay, càng nhiều liên hoan phim sẽ càng tạo nhiều thuận lợi cho hoạt động điện ảnh. “Đây là dịp để những người làm phim được giao lưu, học hỏi lẫn nhau. Các liên hoan phim giống như một ngày hội của ngành để hoạt động điện ảnh có điều kiện phát triển. Trong chuỗi hoạt động của liên hoan phim không chỉ là chiếu phim, chấm phim và trao giải mà còn có chợ dự án phim, các hội thảo để trao đổi về nhiều nội dung liên quan, qua đó thúc đẩy giao lưu, phát triển điện ảnh”.
Nhìn riêng về các liên hoan phim quốc tế, Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành cho rằng, với quy mô của điện ảnh Việt Nam hiện nay, mỗi năm sản xuất khoảng 40 phim truyện, việc tổ chức 3 - 4 liên hoan phim quốc tế tương đối hợp lý. “Mô hình này có thể duy trì trong khoảng 10 năm tới. Đây cũng là cơ hội để những người làm điện ảnh trong nước học tập, trao đổi kinh nghiệm”.
Còn với các liên hoan phim quy mô quốc gia hay mở rộng thêm một số nước trong khu vực, bao nhiêu liên hoan phim không quan trọng bằng việc phối hợp các đơn vị tổ chức như thế nào hiệu quả, chuyên nghiệp, hấp dẫn, mang lại lợi ích cho ngành điện ảnh và cộng đồng.
Đặc biệt trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay, các liên hoan phim tại Việt Nam cần chú trọng hơn nữa đến yếu tố bản sắc. Sức hút của liên hoan phim có thể đến từ tự thân nền điện ảnh lớn mạnh, cũng có thể được xây dựng nhờ định hướng tác phẩm tham dự hay nhóm khán giả riêng.
“Trong bối cảnh thúc đẩy công nghiệp văn hóa, điện ảnh được xác định là một ngành công nghiệp, một ngành kinh tế, càng khuấy động sức sống, sự sôi động của nền điện ảnh, càng mang lại lợi ích cho sự phát triển của ngành.
Cái chúng ta cần là có thêm cơ chế, chính sách tương xứng để phát huy năng lực, sáng tạo của các nhà làm phim, thu hút nguồn đầu tư trong và ngoài nước cho điện ảnh. Từ đây, tận dụng các liên hoan phim như một cơ hội để kết nối, quảng bá, mở rộng thị trường điện ảnh”, PGS. TS Đỗ Lệnh Hùng Tú nhấn mạnh.
