Kỳ vọng từ cắt giảm ít nhất 30% thủ tục
Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định đầu tư cho nhà ở xã hội là đầu tư cho sự phát triển của xã hội, của đất nước; là nhiệm vụ quan trọng của hệ thống chính trị, phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp.
Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Xây dựng chủ trì, rà soát lại thể chế, quy trình, thủ tục vướng mắc ở điểm nào, ai giải quyết, làm trong bao lâu, khi nào có kết quả, "rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm"; vướng mắc tại các luật, nghị định, thông tư thì cơ quan nào phải sửa và đề xuất Chính phủ, trình Quốc hội. Nhấn mạnh lĩnh vực ưu đãi phải có chính sách ưu đãi, Thủ tướng yêu cầu việc này phải trình trong tháng 3, chậm nhất trong tháng 4.
Đi liền với tháo gỡ thể chế, Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch nhà ở xã hội phù hợp; chủ động giao đất cho các chủ đầu tư; nghiên cứu thu hồi các dự án lãng phí, khu đất bỏ hoang nhiều năm, xử lý vướng mắc, giao cho các chủ đầu tư; giải quyết, bố trí quỹ đất đầy đủ, nhanh cho chủ đầu tư; giải phóng mặt bằng cho doanh nghiệp...
Đối với việc huy động nguồn lực, Thủ tướng cũng đã có chỉ đạo Bộ Tài chính sớm hoàn thành việc lập quỹ nhà ở quốc gia trong tháng 3.2025. Cùng với đó, các địa phương thực hiện phê duyệt danh sách người được mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội trên cơ sở dữ liệu dân cư tích hợp với các tiêu chuẩn, tiêu chí; có cơ chế hỗ trợ giải phóng mặt bằng; huy động nguồn lực xã hội, người dân, hợp tác công tư; nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác NHCSXH… NHNN không tính tín dụng cho vay nhà ở xã hội vào "room" tín dụng của các ngân hàng. Riêng cơ chế vốn cho dự án nhà ở xã hội, Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu mức lợi nhuận phù hợp (hiện 10%), có thể tăng nhưng quan trọng là dự án phải làm nhanh, kịp thời, "thay vì phải thủ tục mất 3 năm thì chỉ làm trong 1, 2 tháng sẽ giúp tiết kiệm chi phí tuân thủ"... Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu Văn phòng Chính phủ chủ trì, rà soát, cắt giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính trong năm 2025 để người có nhu cầu về nhà ở xã hội không phải chờ đợi quá lâu.
Với những quyết sách mạnh mẽ trên, người dân có thu nhập thấp ở Bắc Giang đang rất kỳ vọng sớm có một nơi an cư cho riêng mình.
Những nút thắt cần cởi bỏ
Được biết, Bắc Giang hiện có khoảng 200 nghìn lao động ngoài tỉnh nên nhu cầu lưu trú lớn. Thực hiện Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” của cả nước, Bắc Giang hiện đang rất chú trọng thu hút đầu tư các dự án nhà ở xã hội. Cụ thể, từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn tỉnh đã và đang triển khai 14 dự án nhà ở xã hội (11 dự án nhà ở xã hội dành cho công nhân, 3 dự án nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp). Tổng số căn hộ dự kiến hình thành của 14 dự án đạt khoảng 28.000 căn.
Theo Sở Xây dựng tỉnh Bắc Giang, giai đoạn 2021 - 2024, toàn tỉnh hoàn thành gần 4,7 nghìn căn hộ. Riêng năm 2025, trên địa bàn tỉnh Bắc Giang đã cấp phép 5 dự án. Hiện nay, cơ quan chức năng đang phối hợp, đẩy nhanh tiến độ dự án dở dang để hoàn thành mục tiêu đề ra, tạo điều kiện cho công nhân “an cư, lạc nghiệp”, tăng sức hấp dẫn trong thu hút đầu tư. Đồng thời, tiếp tục thu hút đầu tư các dự án nhà ở xã hội tại địa bàn có lợi thế.
Dù có nhiều chuyển biến tích cực nhưng trên thực tế, việc triển khai dự án nhà ở xã hội ở các địa phương nói chung và ở Bắc Giang nói riêng vẫn gặp không ít khó khăn trong quá trình thực hiện như: một số dự án khó hoàn thành đúng kế hoạch do nhiều nguyên nhân gây tâm lý bất an cho người dân, lãng phí cho chủ đầu tư và xã hội; nguồn cung nhà ở xã hội chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra; các vướng mắc về quy trình và thủ tục hành chính vẫn là rào cản lớn trong việc triển khai dự án nhà ở xã hội... Đặc biệt, dù đã có những cải cách như bãi bỏ việc xác nhận hộ khẩu thường trú và điều chỉnh ngưỡng thu nhập, quy trình duyệt đối tượng người mua, mở bán và phê duyệt giá vẫn gặp nhiều khó khăn, kéo dài thời gian xử lý hồ sơ và gây lúng túng, e ngại và lãng phí cho các chủ đầu tư.
Tiếp đến, nguồn vốn phát triển nhà ở xã hội hiện nay chủ yếu dựa vào các "gói hỗ trợ" ngắn hạn hoặc trung hạn của các tổ chức tín dụng, tiền ngân sách khá nhỏ giọt, chưa mang tính "chủ lực" như vốn mồi của Nhà nước. Trong khi đó, vì các ngân hàng cũng phải cân đối nguồn lực nên các gói tín dụng ưu đãi chỉ có thể giảm lãi suất một cách hạn chế, khoảng 1,5 - 2% so với lãi suất thị trường và chỉ trong thời hạn nhất định (khoảng 5 năm), sau đó người vay sẽ phải chịu lãi suất thị trường. Điều này dẫn đến tính hấp dẫn của gói vay đối với người mua nhà và chủ đầu tư còn thấp, góp phần hạn chế nguồn cung nhà ở xã hội...
Nhà ở xã hội tại Bắc Giang không chỉ là một giải pháp cho vấn đề thiếu hụt chỗ ở mà còn là một phần quan trọng trong bức tranh phát triển đô thị và xã hội của tỉnh. Việc nắm bắt và hiểu rõ các thông tin liên quan đến nhà ở xã hội sẽ giúp người dân có được quyết định đúng đắn, đồng thời khơi dậy tinh thần trách nhiệm và lòng tự hào về nơi mình sinh sống.
