Bài 1: Góp phần tạo nên sức mạnh của chính quyền cơ sở
Thực tiễn cho thấy, ở đâu chính quyền xã mạnh thì ở đó mọi chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước được chấp hành nghiêm chỉnh, đời sống kinh tế, chính trị, văn hóa phát triển. Với mô hình tổ chức chính quyền địa phương như ở nước ta, sự gắn bó mật thiết của cơ quan dân cử, đại biểu dân cử cấp xã với cử tri, với nhân dân từng địa bàn tạo nên sức mạnh của chính quyền cơ sở.
Điểm tựa từ hành lang pháp lý ngày càng hoàn thiện
HĐND cấp xã là cấp gần dân, gắn bó và sâu sát với nhân dân nhất, đại diện cho quyền, lợi ích trực tiếp của nhân dân địa phương; tháng 4. 2024, Ủy ban MTTQ tỉnh Quảng Ninh đã giám sát hoạt động của các Ban HĐND tại một số địa phương cấp xã trên địa bàn. Kết quả giám sát cho thấy, với hành lang pháp lý ngày càng hoàn thiện, cùng sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, HĐND các cấp, các Ban của HĐND cấp xã đã xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn và có nhiều giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động.
Tại 28 Ban HĐND cấp xã được giám sát trực tiếp, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Ninh ghi nhận, nhìn chung, các Ban đã bám sát Chương trình công tác, sự chỉ đạo của Thường trực HĐND xã và tình hình thực tế để xây dựng chương trình công tác; đồng thời, xây dựng báo cáo kết quả 6 tháng, 1 năm trình tại các kỳ họp HĐND cấp xã theo đúng quy định.
Trước khi tổ chức các kỳ họp HĐND cấp xã, các Ban phối hợp với Thường trực HĐND, UBND cấp xã xây dựng dự kiến nội dung, chương trình kỳ họp, kế hoạch tổ chức kỳ họp, kế hoạch tiếp xúc cử tri và đề xuất nội dung chất vấn theo quy định, thống nhất lựa chọn những nội dung cử tri, nhân dân đang quan tâm, bức xúc để chất vấn, tập trung thực hiện các chỉ tiêu về phát triển kinh tế - xã hội, thu chi ngân sách địa phương, đầu tư cơ sở hạ tầng thủy lợi, giao thông, giải quyết tranh chấp, xâm lấn đất đai, xây dựng trái phép…; phối hợp với UBND cấp xã và các bộ phận chuyên môn để thu thập thông tin liên quan đến nội dung thẩm tra theo lĩnh vực được phân công.
Một số Ban HĐND đã chú trọng khảo sát thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng các báo cáo thẩm tra và đề xuất phương án xử lý đối với những nội dung còn ý kiến khác nhau. Một số ban đã xây dựng kế hoạch khảo sát thực địa… để có đánh giá tổng quát về tính khả thi, hiệu quả đầu tư, tiến độ triển khai đầu tư các dự án, giúp đại biểu HĐND xã có thêm thông tin thảo luận, quyết định các nội dung tại kỳ họp.
Nỗ lực đáp ứng kỳ vọng của cử tri
Là thiết chế quan trọng thực hiện quyền dân chủ đại diện tại địa phương, thời gian qua, cùng với tiến trình đổi mới chung của cơ quan dân cử các cấp, việc đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND cấp xã đã được tỉnh Quảng Ninh hết sức quan tâm triển khai với nhiều giải pháp đồng bộ. Chuyên đề giám sát về hoạt động của các Ban HĐND tại một số địa phương cấp xã được Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Ninh tổ chức trong tháng 4 vừa qua cũng nhằm kịp thời nắm bắt thực tiễn hoạt động để tiếp tục phát huy các ưu điểm; xác định rõ nguyên nhân và kiến nghị các giải pháp tháo gỡ những hạn chế, bất cập, vướng mắc.
Tại thị xã Quảng Yên, Phó Chủ tịch HĐND xã Hiệp Hòa Đinh Đức Long cho biết: hoạt động của HĐND xã nói chung, các Ban HĐND xã nói riêng thời gian qua có những chuyển biến rõ rệt, góp phần phát huy vai trò người đại biểu nhân dân tại cơ sở. Riêng các Ban HĐND xã đã nỗ lực thực hiện đúng và đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Cơ bản các thành viên các Ban đều chủ động, tích cực tham gia thực hiện các nhiệm vụ chung của Ban, nhiệm vụ đại biểu HĐND với tinh thần trách nhiệm, đáp ứng tiến độ và chất lượng công việc. Nhất là những đóng góp trong công tác xây dựng và ban hành nghị quyết của HĐND; hoạt động giám sát... Qua đó, giúp HĐND xã bám sát thực tiễn trong xây dựng, hoạch định chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển; cũng như kịp thời có giải pháp chấn chỉnh các thiếu sót, khuyết điểm để kiến nghị, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Ghi nhận tại TP. Hạ Long, cách đây gần 5 năm, thực hiện Nghị quyết 837 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh về việc mở rộng địa giới hành chính, không gian phát triển, sáp nhập huyện Hoành Bồ vào thành phố Hạ Long, dù có những thay đổi, song các Ban HĐND cấp xã đã nhanh chóng ổn định. Những đóng góp của HĐND và các Ban HĐND cấp xã đã góp phần quan trọng triển khai hiệu quả chủ trương phát triển có tính chiến lược, tầm nhìn dài hạn; nhân lên sức mạnh về tiềm năng và lợi thế nổi trội, góp phần thay đổi tư duy, khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, khát vọng đổi mới, tạo ra nguồn lực nội sinh. Từ đó, cùng cả hệ thống chính trị tạo tiền đề, bước ngoặt để đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn tới, cùng đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
