Trung Quốc sẽ cho phép hoãn về hưu để giải quyết áp lực dân số

Người lao động được lựa chọn

Thông báo hôm 21.7 được đưa ra trong một văn bản chính sách quan trọng, trong đó cũng ban hành kèm với các kế hoạch nhằm tăng cường chiến lược ứng phó với tình trạng tỷ lệ sinh giảm và dân số già hóa khiến dân số giảm trong năm thứ hai liên tiếp vào năm 2023 và dự kiến ​​sẽ giảm trong nhiều thập kỷ tới.

"Theo nguyên tắc tham gia tự nguyện với sự linh hoạt phù hợp, chúng tôi sẽ thúc đẩy cải cách để nâng dần độ tuổi nghỉ hưu theo luật định một cách thận trọng và có lộ trình", thông báo của Chính quyền Trung Quốc cho biết; đồng thời nêu rõ những biện pháp cải cách được nêu trong tài liệu này dự kiến ​​sẽ hoàn thành vào năm 2029.

Tuổi nghỉ hưu hiện tại đối với nam giới Trung Quốc là 60, thấp hơn năm đến sáu năm so với hầu hết các nền kinh tế phát triển. Trong khi tuổi nghỉ hưu của phụ nữ làm công việc văn phòng là 55 và của phụ nữ làm việc trong nhà máy là 50.

Trong hai năm qua, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã tuyên bố muốn nâng tuổi nghỉ hưu, nhưng thông báo hôm 21.7 sẽ là quyết định đầu tiên cho phép người lao động có thể lựa chọn tiếp tục làm việc ngay cả khi đã đến tuổi về hưu.

Ông Jin Weigang - Chủ tịch Viện Khoa học Lao động và An sinh Xã hội Trung Quốc trước đó cho biết, Trung Quốc đang cân nhắc đề xuất một "con đường tiến bộ, linh hoạt và khác biệt để nâng tuổi nghỉ hưu". "Những người gần đến tuổi nghỉ hưu sẽ có thể hoãn nghỉ hưu trong vài tháng". "Đặc điểm quan trọng nhất của cải cách này là cho phép mọi người lựa chọn thời điểm nghỉ hưu tùy theo hoàn cảnh và điều kiện của họ”, ông lưu ý.

Áp lực đối với hệ thống hưu trí

Theo Reuters, trong bối cảnh dân số 1,4 tỷ người của Trung Quốc đang giảm và già đi, một phần là do chính sách "1 con" được nước này duy trì từ năm 1980 đến năm 2015, áp lực lên ngân sách lương hưu đang leo thang. Do đó, các nhà hoạch định chính sách càng phải khẩn trương giải quyết tình hình.

Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc dự đoán, nhóm người từ 60 tuổi trở lên sẽ tăng từ 280 triệu lên hơn 400 triệu vào năm 2035, bằng toàn bộ tổng dân số hiện tại của Anh và Mỹ. Trong khi đó, tuổi thọ ở Trung Quốc đã tăng từ khoảng 44 tuổi vào năm 1960 lên 78 tuổi vào năm 2021, cao hơn ở Mỹ và dự kiến ​​sẽ vượt 80 tuổi vào năm 2050.

Hiện tại, theo chế độ bảo hiểm xã hội của Trung Quốc, cứ 5 người lao động sẽ đóng góp hỗ trợ cho 1 người nghỉ hưu. Tỉ lệ này chỉ bằng một nửa so với thập kỷ trước (10 người lao động đóng góp cho một người nghỉ hưu) và đang có xu hướng giảm xuống còn 4 người lao động/1 người về hưu vào năm 2030, sau đó là 2 người lao động/1 người nghỉ hưu vào 2050.

Các nhà kinh tế và nhân khẩu học cho rằng, hệ thống hưu trí của Trung Quốc hiện nay, vốn dựa vào lực lượng lao động ngày càng thu hẹp để trả lương hưu cho số người về hưu ngày càng tăng, là không bền vững và cần cải cách.

Dữ liệu của Bộ Tài chính Trung Quốc chỉ ra, 11 trong số 31 tỉnh, thành của Trung Quốc đang bị thâm hụt ngân sách lương hưu. Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc dự báo, với diễn biến hiện tại, hệ thống hưu trí sẽ cạn tiền vào năm 2035.

Michael Herrmann, Cố vấn cấp cao của Quỹ Phát triển Dân số Liên Hợp Quốc, cho biết hầu hết các quốc gia đều tăng tuổi nghỉ hưu để ứng phó với áp lực nhân khẩu học nhằm bảo vệ quỹ hưu trí và làm chậm quá trình suy giảm lực lượng lao động.

"Đây là một công cụ chính sách tiêu chuẩn và việc thực hiện dần dần sẽ rất có ý nghĩa. Điều quan trọng là chúng ta phải thực hiện điều này một cách linh hoạt", ông nói và cho biết thêm rằng người lao động nên có khả năng làm việc bán thời gian hoặc làm việc tại nhà, hoặc làm việc theo dự án.