Tổ chức bầu cử : Kiểm phiếu phải nhanh chóng, minh bạch, trung thực

50.000 nhân viên tham gia công tác kiểm phiếu trong cuộc bầu cử Quốc hội Anh năm 2010

Nguồn: thislondon.co.uk

Một số nước đòi hỏi sự tham gia của những người làm chứng trong quá trình bầu cử, nhất là trong giai đoạn kiểm phiếu. Luật bầu cử Nhật Bản quy định kiểm phiếu phải được tiến hành với sự tham gia của những người chứng kiến bầu cử. Một số nước có sự bất ổn về chính trị đòi hỏi phải có các quan sát viên quốc tế chứng kiến hoạt động bỏ phiếu và kiểm phiếu.

Pháp luật cần phải quy định rõ tiêu chí xác định phiếu hợp lệ, phiếu không hợp lệ; cách thức tính số phiếu thu được thành số ghế trong nghị viện. Việc kiểm phiếu phải do những người đã được tập huấn tiến hành, diễn ra dưới sự giám sát khách quan. Nếu công nghệ được sử dụng để kiểm phiếu, pháp luật nhiều nước cũng quy định việc kiểm tra một cách độc lập đối với phần cứng, phần mềm được sử dụng.

Các chính đảng, ứng cử viên phải được cung cấp ngay kết quả kiểm phiếu có chứng nhận chính thức. Mọi tài liệu, giấy tờ về kiểm phiếu và kết quả kiểm phiếu phải được tập hợp, tổng hợp, lưu giữ cẩn thận. Các kết quả kiểm phiếu của từng điểm bỏ phiếu phải được trình bày một cách rõ ràng, chi tiết nhất để các đảng, các ứng cử viên, báo chí, công chúng thuận tiện trong việc kiểm tra nếu thấy cần thiết. Các cơ quan có thẩm quyền cần có những biện pháp ngăn ngừa gian lận phiếu hoặc những hành động bất hợp pháp khác, ví dụ như yêu cầu công khai kết quả kiểm phiếu ở từng cấp độ kiểm phiếu. Kinh nghiệm cho thấy, việc gian lận phiếu có thể diễn ra khi pháp luật không yêu cầu các cơ quan phụ trách bầu cử ở cấp trung gian phải làm điều này.

Sau khi kiểm phiếu, công đoạn tiếp theo là chính thức công bố kết quả bầu cử, hợp thức hóa từng người trúng cử và giải quyết các tranh chấp, khiếu nại có liên quan đến vấn đề áp dụng các quy định bầu cử hoặc tuyên bố những điều trái quy định trong quá trình tiến hành bầu cử. Biên bản xác định kết quả bỏ phiếu do các cơ quan phụ trách bầu cử lập sẽ đánh dấu việc kết thúc của một quy trình bầu cử thông thường.

Kết quả bầu cử Nghị viện thường được công bố trên công báo trong một thời hạn nhất định sau ngày bầu cử. Tuy nhiên, ở nhiều quốc gia, khi nhận được đủ phiếu bầu và được xác nhận kết quả bầu cử, người trúng cử vẫn chưa được công nhận là nghị sĩ. Ứng cử viên được công nhận là nghị sĩ sau khi xác nhận kết quả bầu cử là hợp lệ và sau khi xác nhận tư cách đại biểu. Thông thường, việc xác nhận tư cách đại biểu thuộc trách nhiệm của nghị viện. ở một số nước như Romania, Hà Lan, Algeria, nghị viện thành lập một ủy ban để xác nhận tư cách đại biểu. ở các nước khác, cơ quan tư pháp có trách nhiệm này.

Kết quả bầu cử được coi là không có giá trị pháp lý nếu trong khi kiểm phiếu (cũng như trong quá trình bầu cử nói chung) có dấu hiệu vi phạm các quy định của luật bầu cử. Trong trường hợp đó, phải xác định rằng cuộc bầu cử là vô hiệu toàn bộ hay chỉ vô hiệu từng phần, và phải tiến hành bầu cử lại toàn bộ hoặc chỉ từng phần.