Truy xuất nguồn gốc hàng hoá để bảo vệ doanh nghiệp và người tiêu dùng

- Thứ Sáu, 26/04/2024, 22:47 - Chia sẻ

Tại Diễn đàn hợp tác phát triển kinh tế - bảo vệ thương hiệu - bảo vệ người tiêu dùng năm 2024 diễn ra ngày 26.4, nhiều ý kiến cho rằng, truy xuất nguồn gốc hàng hóa là giải pháp hữu hiệu để bảo vệ doanh nghiệp và người tiêu dùng trước tình trạng hàng giả, hàng nhái ngày càng tinh vi và phức tạp.

Không thể “cạnh tranh” với hàng giả, hàng nhái

Tại Diễn đàn do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Công ty CP Công nghệ Chống giả Việt Nam tổ chức, đại diện Cục nghiệp vụ quản lý thị trường, Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) cho biết, thời gian qua, tình hình hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ gia tăng, với phương thức ngày càng tinh vi, phức tạp. Đặc biệt, để tránh bị phát hiện, các đối tượng đã thay đổi cách thức hoạt động bằng sử dụng nền tảng thương mại điện tử để bán trên không gian mạng.

Năm 2023 và quý I.2024 lực lượng quản lý thị trường đã thanh tra, kiểm tra 74.719 vụ và phát hiện 55.142 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách nhà nước 539 tỷ đồng. Trong đó, quý I.2024, kiểm tra, xử lý 31 vụ vi phạm về hàng giả; 1.702 vụ vi phạm về không rõ nguồn gốc xuất xứ; 1.058 vụ vi phạm về sở hữu công nghiệp, số tiền xử phạt trên 38 tỷ đồng.

Vấn nạn hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại về nguồn lực, cơ hội và uy tín của các doanh nghiệp làm ăn chân chính mà ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ của người tiêu dùng, đặc biệt là những sản phẩm liên quan đến sức khỏe. Bà Nguyễn Thị Kim Thoa, Tổng Giám đốc Công ty An Khang Group cho biết, doanh nghiệp vừa mất thời gian nghiên cứu, đưa ra thị trường sản phẩm mới thì chỉ sau một thời gian ngắn đã bị làm giả tràn lan, và sản phẩm được các đơn vị làm giả bán ra thị trường thì đến doanh nghiệp sản xuất cũng không thể cạnh tranh được.

Truy xuất nguồn gốc có nhiều lợi ích

Theo các đại biểu dự diễn đàn, áp dụng giải pháp truy xuất nguồn gốc hàng hóa là giải pháp tốt để ngăn chặn tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. 

“Truy xuất nguồn gốc là một hoạt động quan trọng đối với tất cả các bên tham gia vào chuỗi cung ứng. Truy xuất nguồn gốc giúp bảo đảm chất lượng sản phẩm, hàng hóa, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tăng cường cạnh tranh lành mạnh và góp phần bảo vệ môi trường” - ông Lương Minh Huân, Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp, VCCI cho biết.

Cụ thể, truy xuất nguồn gốc giúp doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ các khâu trong quá trình sản xuất sản phẩm, các chuỗi cung ứng liên quan, góp phần hỗ trợ hoạt động quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa từ khi sản xuất khi đến tay người tiêu dùng. Điều này giúp hạn chế tình trạng sản phẩm, hàng hóa kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ lưu thông trên thị trường. Đồng thời, truy xuất nguồn gốc cũng giúp ngăn chặn việc sao chép không hợp pháp và sản xuất hàng giả. Các thông tin chi tiết về nguồn gốc và quá trình sản xuất giúp phân biệt sản phẩm chính hãng với hàng giả.

Theo ông Tiêu Năng Minh - Phó Ban Hợp tác quốc tế, Trung ương Hội nghề cá Việt Nam, với người tiêu dùng thì truy xuất nguồn gốc sẽ giúp hiểu được quy trình sản xuất ra sản phẩm; với cơ quan quản lý thì sẽ hiểu rõ lý lịch sản phẩm và dễ dàng truy trách nhiệm khi sản phẩm gây ra vấn đề không tốt về sức khoẻ người tiêu dùng. Hơn nữa, việc truy xuất nguồn gốc cũng giúp các cơ sở chế biến cạnh tranh với nhau về chất lượng, buộc phải đầu tư để đáp ứng các tiêu chuẩn và quy chuẩn, tạo thuận lợi cho xuất khẩu.

Để giúp các doanh nghiệp thực hiện việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa, các cơ quan nhà nước đã nỗ lực xây dựng và hoàn thiện khung khổ pháp lý liên quan. Thời gian qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, phối hợp các bộ có liên quan xây dựng và công bố 30 tiêu chuẩn quốc gia về truy xuất nguồn gốc. Ngoài ra, mới đây, Bộ đã ban hành Thông tư số 02/2024/TT-BKHCN về quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa có hiệu lực từ ngày 1.6 tới đây. Theo đó, các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, dịch vụ thực hiện truy xuất nguồn gốc hàng hóa khi xây dựng dữ liệu phải bảo đảm tối thiểu 10 thông tin cơ bản về tên, hình ảnh sản phẩm, tên đơn vị sản xuất kinh doanh, địa chỉ… Thông tin này được in mã gắn trên bao bì sản phẩm và được kết nối với Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia. Người tiêu dùng có thể tra cứu hạn sử dụng, nguồn gốc của sản phẩm.

Vũ Quang
#