Từ 1.7.2020, việc nộp phạt xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ trực tuyến sẽ được mở rộng phạm vi thực hiện. Trao đổi với báo chí xung quan vấn đề này, Đại tá Đỗ Thanh Bình, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an cho rằng, khi hành vi vi phạm được lập biên bản và ra quyết định xử phạt thì đã là “giấy trắng, mực đen”. Việc ra quyết định xử phạt thông qua Cổng Dịch vụ công quốc gia chỉ là một bước, khi đã “giấy trắng, mực đen” thì yên tâm là không có chuyện tiêu cực.
11.000 quyết định xử phạt, chỉ 97 trường hợp nộp phạt
- Ông đánh giá thế nào về những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện nộp phạt qua mạng?
- Tính đến 6h sáng hôm nay, lực lượng CSGT toàn quốc đã đăng vào hệ thống chung Cổng Dịch vụ công quốc gia 13.000 trường hợp, trong đó 11.000 trường hợp có quyết định xử phạt. Tuy nhiên, tỷ lệ sử dụng nộp tiền tại Cổng dịch vụ công quốc gia còn hạn chế, chúng tôi mới chỉ nhận được 97 trường hợp.
Đại tá Đỗ Thanh Bình, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an chia sẻ về nộp phạt vi phạm giao thông qua mạng
Nhiệm vụ của chúng tôi là cung cấp nhanh nhất cho người dân các thông tin có liên quan: biên bản vi phạm, quyết định xử phạt để người dân có thể lựa chọn các hình thức thực hiện quyết định xử phạt.
Chúng tôi cho rằng việc cung cấp của chúng tôi tới người dân là nhanh chóng, kịp thời, nhưng hiện có vướng mắc. Qua rà soát lại từ Luật xử lý vi phạm hành chính, Nghị định hướng dẫn và các quy định hiện hành cho thấy: hiện nay số điện thoại là rất quan trọng để cung cấp nhanh nhất thông tin cho người dân lại không có trong các văn bản trên. Do vậy, chúng tôi hoàn toàn vận động để người dân tự nguyện. Trường hợp nào cung cấp số điện thoại thì thông tin về việc ra quyết định xử phạt sẽ được gửi trực tiếp đến người vi phạm nhanh nhất.
Hiện chúng tôi đang phối hợp cùng Kho bạc Nhà nước để định danh, số hoá số sẽ nộp phạt. Tuy nhiên, tôi cho rằng, điều quan trọng là phải đổi mới quy trình xử phạt VPHC hiện nay. Hiện nay, với những trường hợp bị tước giấy phép lái xe nhưng theo quy định là phải có 5 ngày để giải trình thì sẽ chậm.
Một khó khăn khác là người dân phải có tài khoản, phải có trình độ hiểu biết nhất định về CNTT thì mới chủ động được. Nhưng với trách nhiệm của CSGT là cung cấp các thông tin nhanh nhất về quyết định xử phạt thì chúng tôi bước đầu đã làm được.
Để người dân thực hiện dịch vụ này được tốt thì còn cần sự phối hợp và nghiên cứu rất kỹ của các cơ quan, đơn vị có liên quan. Đặc biệt là Kho bạc Nhà nước và các đơn vị được uỷ quyền của Kho bạc Nhà nước được thanh toán.
-Khi người dân ứng dụng dịch vụ trực tuyến này, thì công việc của CSGT sẽ giảm tải thế nào, thưa ông?
- Tôi cho rằng, ứng dụng công nghệ là một xu thế tất yếu. Theo chúng tôi, cải cách để phục vụ, cải cách để nâng cao chất lượng dịch vụ, cải cách để minh bạch quá trình thực hiện đã được chúng tôi thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên. Nếu số hóa được việc này sẽ giúp giảm tải rất nhiều khối lượng công việc của cán bộ, chiến sỹ.
Theo cách truyền thống, chúng ta phải lập biên bản giấy rồi ra quyết định xử phạt. Nếu bây giờ, khi đã có dữ liệu, thì chỉ cần nhập vào nội dung biên bản, các dữ liệu liên quan kết nối với quyết định xử phạt thì rất nhanh chóng.
Để thuận tiện cho quản lý và cho chính người nộp phạt, chúng tôi cũng đề nghị những đơn vị như Kho bạc không cần thiết phải nhận quyết định bản giấy nữa mà chỉ cần bản điện tử. Rồi người dân có nhu cầu nhận bản điện tử, hoặc thậm chí là chỉ cần tin nhắn về số quyết định xử phạt đã có. Nếu làm được điều này sẽ cải cách và giảm chi phí rất nhiều.
Mỗi năm chúng tôi xử phạt gần 5 triệu trường hợp vi phạm, nếu chỉ cần cải cách không phải in 1 quyết định xử phạt thì đã tiết kiệm cho nhà nước 5 triệu tờ giấy và việc theo dõi. Hiện Bộ Công an đang xây dựng nhiều hệ thống dữ liệu, nhưng riêng CSGT chúng tôi đã có dữ liệu dùng chung như đăng ký xe từ năm 2009. Tất cả các trường hợp phải nhập dữ liệu vào thì mới in được giấy đăng ký xe. Về vấn đề này, chúng tôi đã có cải cách đi đầu.
Ứng dụng công nghệ để phát hiện, xử lý nghiêm minh vi phạm
-Việc hạn chế tiếp xúc trực tiếp là một trong những giải pháp để phòng, ngừa tiêu cực khá hiệu quả. Vậy, nộp phạt qua Cổng Dịch vụ công quốc gia góp phần phòng chống tiêu cực, ngăn ngừa tham nhũng vặt như thế nào, thưa ông?
Khi hành vi vi phạm đã được lập biên bản và ra quyết định xử phạt thì đã là “giấy trắng, mực đen”. Việc ra quyết định xử phạt thông qua Cổng Dịch vụ công quốc gia chỉ là một bước, khi đã “giấy trắng, mực đen” thì yên tâm là không có chuyện tiêu cực.
Bộ Công an đã chỉ đạo và chúng tôi thực hiện nghiêm là tăng cường hệ thống giám sát. Với hệ thống giám sát trên một số tuyến quốc lộ và tuyến cao tốc thì tất cả hành vi vi phạm sẽ được ghi nhận bằng thiết bị công nghệ.
-Ông có thể nói cụ thể hơn về việc trang bị hệ thống giám sát trên các tuyến quốc lộ, cao tốc?
-Chúng tôi đang thực hiện chỉ đạo lắp đặt. Như hiện nay cao tốc Hà Nội - Lào Cai đang bắt đầu đưa vào vận hành hệ thống giám sát. Tất cả thông tin liên quan, đặc biệt vi phạm về dừng đổ, tốc độ đều được ghi nhận bằng thiết bị công nghệ thay cho con người. Đối với xe nếu vi phạm đến trạm thu phí sẽ có đèn cảnh báo và có biển số hiện lên “xe ông bà vi phạm về cái gì”.
Dữ liệu điện tử, chứng cứ điện tử và xử phạt điện tử sẽ minh bạch hóa, khách quan toàn bộ quá trình hoạt động. Đây là yêu cầu bắt buộc và chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Công an là lực lượng CSGT phải thực hiện đi đầu trong thực hiện công nghệ số.
Tuy nhiên, hiện nay các trường hợp phạt qua hệ thống giám sát mà chúng tôi gửi đến địa chỉ của người vi phạm để thực hiện quyết định đó chưa nhiều và có thể nói là chưa nghiêm.
Chúng tôi đã đề nghị Bộ Tư pháp xem lại các quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính, trong đó có đề nghị khi đã có quy định xử phạt, vi phạm đã rõ bằng hệ thống công nghệ thì là chứng cứ trực tiếp để xác minh vi phạm.
Tôi cho rằng, ứng dụng công nghệ, cải cách thể chế để làm sao hành vi vi phạm được phát hiện, xử lý nghiêm minh và người vi phạm phải có trách nhiệm đối với hành vi vi phạm của mình.
