Không dừng lại ở kết luận giám sát
Trong năm 2019, Thường trực HĐND tỉnh Bắc Giang đóng vai trò quan trọng trong hai cuộc giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh về: Việc chấp hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 trên địa bàn tỉnh Bắc Giang và Việc chấp hành pháp luật trong thực hiện thu hút đầu tư các dự án theo hình thức hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao (BT) trên địa bàn tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2015 - 2019. Thông qua các cuộc giám sát, Thường trực HĐND tỉnh đã giúp HĐND tỉnh kiểm chứng tính đúng đắn, phù hợp với thực tiễn của các nghị quyết được thông qua; kiểm tra việc chấp hành pháp luật của các cấp, các ngành, địa phương trên các lĩnh vực để kịp thời phát hiện những tồn tại, hạn chế, làm cơ sở cho việc sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành các nghị quyết mới.
Đoàn giám sát của Thường trực HĐND tỉnh về thực hiện Luật BHXH tại Công ty TNHH Samma Industries Vina |
Đơn cử, thông qua cuộc giám sát việc chấp hành pháp luật trong thu hút đầu tư các dự án theo hình thức BT giai đoạn 2015 - 2019, Đoàn giám HĐND tỉnh chỉ rõ: Với 10 dự án BT còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư hơn 3.600 tỷ đồng, các dự án đã góp phần chia sẻ gánh nặng ngân sách của địa phương. Song, nhận thức của các cơ quan quản lý nhà nước và nhà đầu tư về các dự án theo hình thức BT còn chưa đầy đủ; việc xây dựng quy chế lựa chọn nhà thầu còn hạn chế; tiến độ thực hiện các dự án chậm, có dự án phải gia hạn…
Nguyên nhân được xác định do đây là hình thức đầu tư còn mới mẻ; quá trình thực hiện liên quan đến nhiều luật chuyên ngành nhưng giữa các luật còn một số nội dung quy định chưa thống nhất; trình tự thủ tục thực hiện các dự án phức tạp… Trên cơ sở đó, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Bùi Văn Hạnh đề nghị: Các đơn vị liên quan cần thay đổi nhận thức về việc chấp hành pháp luật nói chung và đầu tư BT nói riêng; tạo điều kiện để các nhà đầu tư tháo gỡ khó khăn, thực hiện đồng loạt cả dự án BT và dự án đối ứng…
Ông Dương Văn Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Cơ khí xây dựng Đại Mỗ, đơn vị đầu tư dự án xây dựng đường trục thị trấn Vôi (Lạng Giang) với tổng mức đầu tư hơn 314 tỷ đồng chia sẻ: Thông qua hoạt động giám sát của HĐND tỉnh đã giúp nhà đầu tư hiểu rõ và nắm bắt được những quy định của pháp luật liên quan đến hình thức đầu tư BT. Từ đó, giúp doanh nghiệp chấn chỉnh và tuân thủ nghiêm túc theo luật định.
Không dừng lại ở các kết luận của đoàn giám sát, tại Kỳ họp thứ 9 HĐND tỉnh Khóa XVIII, HĐND tỉnh Bắc Giang đã ban hành nghị quyết về kết quả giám sát việc chấp hành pháp luật trong thu hút đầu tư các dự án theo hình thức BT giai đoạn 2015 - 2019 trên địa bàn. Theo đó, HĐND tỉnh đã giao trách nhiệm cụ thể cho UBND tỉnh, các ngành, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm khắc phục hạn chế bất cập đã và đang diễn ra.
Góp phần tháo gỡ những “nút thắt”
Song song với sự phát triển, Bắc Giang cũng đã và đang đối diện với một loạt vấn đề “nóng” cần sớm được giải quyết. Từ yêu cầu của thực tiễn, năm 2019, Thường trực HĐND tỉnh Bắc Giang đã triển khai 2 cuộc giám sát chuyên đề về: Việc chấp hành Luật Bảo hiểm xã hội trên địa bàn tỉnh, giai đoạn từ 2016 - 2018; Việc chấp hành pháp luật trong đầu tư xây dựng các dự án hạ tầng kỹ thuật tạo quỹ đất ở trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2015 - 2019 (đang tiến hành giám sát).
Quá trình tổ chức giám sát, Thường trực HĐND tỉnh có những đổi mới. Để nắm được các thông tin “đắt”, Đoàn đã tăng cường các cuộc khảo sát thực tế. Đoàn đã chỉ rõ những yếu điểm, hạn chế, yếu kém, cũng như nguyên nhân, trách nhiệm của từng cá nhân, tập thể, đơn vị trong công tác quản lý, điều hành để xảy ra những tồn tại. Sau mỗi cuộc giám sát, Thường trực có kết luận rõ ràng, chi tiết các vấn đề…
Dẫn chứng từ cuộc giám sát về việc chấp hành luật BHXH trên địa bàn tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh đã thẳng thắn chỉ rõ những hạn chế, trước hết, nhận thức về vai trò trách nhiệm quản lý nhà nước đối với BHXH mới chỉ quyết liệt ở chính quyền cấp tỉnh, còn lại là tình trạng “lừng chừng” ở cấp huyện và khá thờ ơ ở cấp xã. Ngành LĐ, TB - XH còn tỏ ra khá lúng túng, chưa thể hiện hết trách nhiệm của mình trong vai trò “nhạc trưởng” quản lý nhà nước về BHXH như luật định; số người lao động tham gia BHXH tự nguyện tại Bắc Giang rất thấp… Những bất cập nêu trên có nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu do các đơn vị chưa thực sự coi trọng công tác quản lý nhà nước về BHXH; việc chỉ đạo còn lúng túng, buông lỏng, chưa thường xuyên. Ý thức chấp hành pháp luật của nhiều chủ doanh nghiệp và cả người lao động chưa nghiêm túc.
Để tháo gỡ những “nút thắt” đó, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Bùi Văn Hạnh nhấn mạnh: Cần nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm về công tác quản lý nhà nước về BHXH; đổi mới, nâng cao chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra, làm rõ và xử lý nghiêm những vi phạm, nhất là những vi phạm “lách luật” của doanh nghiệp nâng cao tỷ lệ số người tham gia bảo hiểm tự nguyện. Ngành LĐ, TB - XH cần thể hiện rõ hơn vai trò “nhạc trưởng” trong thực hiện quản lý nhà nước về BHXH, chủ động làm tốt việc thực hiện nắm tình hình về lao động, việc làm và những vấn đề liên quan đến quản lý, sử dụng lao động, hướng tới xây dựng cơ sở dữ liệu chung thống nhất về lao động việc làm. Đặc biệt, phải loại bỏ tư duy hành chính sang tư duy phục vụ, coi đối tượng tham gia BHXH là khách hàng.
Ghi nhận, tiếp thu những ý kiến của Đoàn giám sát Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Ánh Dương thừa nhận: Vẫn còn “khoảng trống” khá xa giữa quy định của pháp luật với thực tiễn, gây nhiều khó khăn cho quá trình thực hiện mục tiêu “bao phủ BHXH toàn dân”. Thời gian tới UBND tỉnh sẽ nỗ lực thực hiện đồng bộ các giải pháp để nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế mà Đoàn giám sát đã chỉ ra.
Ngoài ra, Thường trực HĐND tỉnh đã thực hiện 2 cuộc giám sát việc giải quyết các kiến nghị của cử tri trước và sau Kỳ họp thứ 6, thứ 7 HĐND tỉnh; chỉ đạo các ban HĐND tổ chức 3 cuộc giám sát chuyên đề. Đồng thời, tổ chức nhiều cuộc khảo sát quan trọng. Trong đó, Thường trực HĐND tỉnh đã trực tiếp khảo sát tình hình triển khai, thực hiện Dự án hạ tầng, kho bãi Trung tâm Logistics Quốc tế thành phố Bắc Giang và Dự án Khu công nghiệp Vân Trung. Đây là cơ sở để thực hiện giám sát thông qua hoạt động giải trình hoặc chất vấn tại các phiên họp Thường trực HĐND tỉnh...
