Để di tích được thực hiện "sứ mệnh" của mình...

- Thứ Bảy, 01/08/2020, 08:54 - Chia sẻ
Ngày 20.2.2020, ông Vương Duy Bảo, cháu nội ông Vương Chí Sình, đại diện con cháu họ Vương chia sẻ với báo chí là đã nhận bản quy chế quản lý khu di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia dinh nhà Vương, xã Sà Phìn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang do UBND huyện Đồng Văn trao.

Theo quy chế, tiền thu từ bán vé tham quan khu dinh thự sẽ được trích nộp một phần vào ngân sách nhà nước. Số tiền bán vé còn lại được chia làm hai phần, trong đó các chủ sở hữu dòng họ Vương hưởng 20%; 80% để duy trì hoạt động khu dinh thự, phục vụ duy tu, sửa chữa thường xuyên. Huyện Đồng Văn chi trả mỗi năm hai lần cho các hậu duệ vua Mèo vào tháng 1 và tháng 7. Đối với các nguồn thu hợp pháp khác, Ban quản lý khu di tích và danh thắng huyện Đồng Văn quản lý và sử dụng theo quy định hiện hành.

Về tỉ lệ phân chia tiền bán vé tham quan dinh thự nhà Vương, ông Vương Chí Bảo nói hiện có 16 hộ cùng đứng tên trong sổ đỏ dinh vua Mèo nên thực chất mỗi hộ sẽ chỉ nhận được một lượng tiền nhỏ, nhưng mọi người đều thống nhất rằng vì cái chung chứ không phải vì 5 xu, 1 hào. Không tính toán chuyện phân chia nguồn thu nhưng ông Bảo nói đây chỉ là bản quy chế mang tính tạm thời bởi vì còn nhiều vấn đề cần phải điều chỉnh cho phù hợp với pháp luật. Dù chưa hài lòng với một số điểm trong bản quy chế nhưng theo ông Bảo, dẫu sao đây cũng là một điều đáng mừng và gửi lời cảm ơn đến Đảng, Chính phủ và các cấp chính quyền địa phương.

Những tưởng đây là cái kết có hậu bởi trước đó, ông Vương Duy Bảo cho biết dự kiến sẽ đóng cửa khu di tích dinh thự họ Vương. Lý do là bởi hai năm nay, chính quyền không đầu tư tu sửa khiến dinh thự xuống cấp; tỉnh Hà Giang chưa xây dựng được quy chế quản lý khu di tích. Khu dinh thự sẽ mở cửa trở lại khi chính quyền và con cháu họ Vương đạt được sự thống nhất về phân chia nguồn lợi từ thu phí tham quan...

Nhưng rồi thông tin mới nhất, ông Vương Duy Bảo vừa đại diện cho dòng họ có đơn gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị thu hồi danh hiệu bằng xếp hạng di tích đối với khu di tích nhà Vương. Lý do là bởi sau khi được công nhận di tích quốc gia, dinh thự bị chiếm đoạt, đến tháng 3.2019 mới đòi lại được giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà đất. Thế nhưng trên thực tế chỉ có giấy chứ chưa giao nhà đất. Và số tiền thu được từ kinh doanh du lịch của di tích không rõ được phân bổ như thế nào trong nhiều năm qua. Hiện di tích xuống cấp nghiêm trọng không được trùng tu. Theo đại diện họ Vương, nếu dòng họ trực tiếp quản lý sẽ có trách nhiệm trùng tu, bảo tồn, gìn giữ di tích theo đúng quy định của nhà nước, của Luật Di sản.

Cần nhắc lại rằng, những sai phạm trong việc quản lý di tích dinh thự nhà Vương đã được nêu tại Báo cáo số 09 - BC/UBKT-TTr ngày 10.3.2020 và trách nhiệm thuộc UBND huyện Đồng Văn. Tiếp đó, UBND tỉnh Hà Giang có văn bản gửi Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Chủ tịch UBND huyện Đồng Văn yêu cầu nghiêm túc kiểm điểm và báo cáo giải trình với Chủ tịch UBND tỉnh về những sai phạm có liên quan đến việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước của ngành đối với việc quản lý, bảo vệ và khai thác khu di tích kiến trúc nghệ thuật nhà Vương; tổ chức kiểm điểm các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những thiếu sót, khuyết điểm vi phạm theo nội dung thanh tra. Chủ tịch UBND huyện Đồng Văn báo cáo giải trình với Chủ tịch UBND tỉnh về những vi phạm có liên quan đến công tác quản lý tài chính, quản lý bảo vệ và khai thác khu di tích kiến trúc nghệ thuật nhà Vương. Tổ chức kiểm điểm các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những vi phạm mà thanh tra đã nêu; yêu cầu tháo dỡ công trình nhà vệ sinh gần khu vực cổng vào di tích nhà Vương; yêu cầu chấn chỉnh công tác quản lý tài chính, quản lý, bảo vệ, khai thác khu di tích kiến trúc nghệ thuật nhà Vương theo quy định. Kết quả thực hiện báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 15.4.2020.

Mọi chuyện đã rõ, nhưng theo ông Vương Duy Bảo, đến nay những sai phạm được nêu vẫn chưa hề được khắc phục. Không những thế, việc quản lý di tích còn phát sinh thêm những sai phạm mới nghiêm trọng hơn.

Như vậy, vấn đề mấu chốt ở đây là do chưa có sự đồng thuận trong việc quản lý, khai khác dinh thự họ Vương, trong đó có việc phân chia lợi ích từ thu phí tham quan; trách nhiệm dòng họ Vương và Nhà nước trong bảo vệ và phát huy giá trị khu di tích. Bởi vậy, sẽ đơn giản hơn nếu như các bên nhìn nhận theo hướng tích cực, rằng di tích phục vụ cộng đồng là điều tất yếu. Mọi khúc mắc chỉ nên coi là nhỏ. Thế nhưng, dù là nhỏ thì cũng cần sớm được giải quyết thấu tình, đạt lý, để di tích được thực hiện sứ mệnh của mình là phục vụ cộng đồng.

Khương Ninh