Đầu tư một lần, lợi ích dài lâu

Băn khoăn giá thành

Với diện tích mái nhà khoảng 35m2, người dân có thể lắp hệ thống tấm pin mặt trời công suất 3 kWp. Công suất điện phát sẽ khác nhau tùy theo từng vùng bức xạ nhiệt. Theo các chuyên gia tư vấn, 1kWp có thể cho 4kWh điện/ngày, tương đương 120kWh/tháng. Như vậy, nếu lắp đặt điện mặt trời thì người dân có thể tiết kiệm được số tiền đáng kể. Chi phí lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái vào khoảng từ 25 - 30 triệu đồng/kWp tùy theo thiết bị của các hãng khác nhau. Chẳng hạn, có chi phí lên tới 90 triệu đồng. Mặc dù biết lắp đặt điện mặt trời sẽ có tác dụng lâu dài, tiết kiệm tiền điện trong nhiều năm nhưng không phải hộ dân nào cũng đủ tiền để đầu tư ban đầu, nhất là khi công suất lắp đặt lớn thì chi phí ban đầu bỏ ra lên đến vài trăm triệu đồng.

Khoảng 1.800 khách hàng tham gia lắp điện mặt trời áp mái với công suất 30MWp	Nguồn: ITN

Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Trần Đình Nhân nhận định, giá thành lắp đặt 1kWp điện mặt trời hiện còn cao, trong khi chưa có chính sách hỗ trợ về vốn vay và các chương trình hỗ trợ chi phí lắp đặt điện mặt trời. Bên cạnh đó, khách hàng còn e ngại đầu tư do thiếu thông tin về chất lượng sản phẩm, đơn vị thi công, lắp đặt, chế độ vận hành, bảo hành thiết bị.

Thực tế, trên thị trường có rất nhiều doanh nghiệp cung cấp và lắp đặt các hệ thống điện mặt trời với hàng trăm nhãn hiệu, xuất xứ khác nhau dẫn đến tâm lý người dân còn e ngại. Đồng thời chưa có tiêu chuẩn kỹ thuật đối với các thiết bị liên quan như tấm pin, khung đỡ, inverter để hạn chế các sản phẩm kém chất lượng lưu thông trên thị trường. Đây là rào cản khiến các hộ dân chưa thể tiếp cận điện mặt trời dễ dàng.

Chia sẻ thêm về vấn đề này. Tổng Giám đốc Tổng Công ty điện lực TP Hồ Chí Minh (EVNHCMC) Phạm Quốc Bảo cho biết, chi phí đầu tư điện mặt trời áp mái hiện nay đã rẻ hơn trước rất nhiều, nếu như 7 - 8 năm trước đầu tư khoảng 60 - 70 triệu đồng/kWp thì hiện bình quân chỉ còn 20 - 21 triệu/kWp. Theo thống kê tại TP Hồ Chí Minh, đến nay đã có hơn 1.300 khách hàng lắp đặt điện mặt trời trên mái nhà và đăng ký bán lại điện với tổng công suất lắp đặt 16,68 MW.

Gỡ vướng về cơ chế

Theo các chuyên gia, bên cạnh vấn đề tài chính thì người dân còn băn khoăn về cơ chế mua lại điện dư thừa nếu không sử dụng hết và thực tế ngành điện vẫn gặp vướng mắc khi ký hợp đồng mua bán điện mặt trời với khách hàng do chưa có hướng dẫn chính thức về cách thức thanh quyết toán cho khách hàng. Đại diện EVN cho biết, Chính phủ đã ban hành Quyết định 02/2019 để tháo gỡ các vướng mắc về điện mặt trời áp mái, trong đó nêu rõ dự án điện mặt trời áp mái thực hiện cơ chế mua bán điện theo chiều giao và chiều nhận riêng biệt của công tơ điện đo đếm hai chiều. Khách hàng lắp điện mặt trời áp mái được thanh toán phần điện năng phát lên lưới điện quốc gia.

Tuy nhiên, để điện mặt trời áp mái đạt được như kỳ vọng, Phó Tổng Giám đốc EVN Đinh Quang Tri cho biết, đã kiến nghị Chính phủ xem xét cơ chế hỗ trợ các hộ gia đình một phần kinh phí đầu tư ban đầu lắp đặt điện mặt trời áp mái; có cơ chế cho các nhà đầu tư cùng tham gia.

Được biết, Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) đã tài trợ Việt Nam khoảng 14 triệu euro để phát triển điện mặt trời. EVN đang đàm phán với phía KfW và đề xuất Chính phủ dành toàn bộ số kinh phí này để khuyến khích, hỗ trợ cho điện mặt trời áp mái. Nếu được thông qua, mỗi gia đình sẽ được hỗ trợ chi phí lắp đặt từ 2 - 6 triệu đồng, tùy vào công suất. Con số này tuy nhỏ nhưng cũng phần nào hỗ trợ và khuyến khích người dân lắp điện mặt trời nhiều hơn. EVN cũng tính đến việc sẽ tuyển chọn và thông báo các nhà sản xuất, công ty uy tín lắp đặt điện mặt trời lên trang điện tử của Tập đoàn. Qua đó, người dân có thông tin tham khảo đáng tin cậy để quyết định “chọn mặt gửi vàng”.