Cơ hội “vàng” cho các ngân hàng đầu tư

Hàng loạt chính sách mới để đầu tư dự án

Vụ trưởng Vụ Đối tác công - tư Bộ GT - VT Lê Kim Thành cho biết: Sau khi xem xét kỹ lưỡng, cân đối nhiều mặt, Quốc hội đã quyết định chuyển đổi hình thức đầu tư 3 dự án thành phần sang đầu tư công, 5 dự án còn lại tiếp tục đầu tư theo phương thức PPP (Nghị quyết số 117/2020/QH14 ngày 19.6.2020 - PV). Đến nay đã có 14/16 nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển mua hồ sơ dự thầu, dự kiến tháng 12 tới sẽ lựa chọn xong nhà đầu tư và khởi công vào đầu năm 2021. Theo ông Thành, 5 dự án PPP có nhiều điểm mới, đầu tiên là nguồn vốn góp của Nhà nước tham gia vào các dự án, bình quân chiếm khoảng 51% tổng mức đầu tư. “Trong số 39.530 tỷ đồng tổng vốn đầu tư của 5 dự án, nguồn vốn nhà nước tham gia hỗ trợ khoảng 20.136 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư khoảng 3.879 tỷ đồng, còn lại phần vốn tín dụng chỉ còn khoảng 15.515 tỷ đồng. Đây là điều khác biệt so với các dự án BOT giao thông trước đây khi chủ yếu thực hiện bằng nguồn vốn vay ngân hàng”, ông Thành cho biết.

Bên cạnh đó là công tác giải phóng mặt bằng của các dự án đã được triển khai bằng nguồn vốn nhà nước. Đến nay, khối lượng giải phóng mặt bằng của các dự án đạt bình quân 92%, dự kiến trong quý IV.2020, tất cả dự án đều được bàn giao mặt bằng sạch. Đặc biệt, các dự án được đầu tư xây dựng hoàn toàn mới; áp dụng hình thức thu phí kín; mức phí tính toán theo chiều dài sử dụng dịch vụ nên bảo đảm công bằng tuyệt đối. “Mức phí của các dự án đã được Quốc hội cho phép quy định cụ thể mức giá khởi điểm và mức phí cho từng thời kỳ. Trong hồ sơ mời thầu cũng quy định rõ mức phí cụ thể cho từng từng kỳ và có bước nhảy giữa các thời kỳ. Nhà đầu tư được phép thu phí để hoàn vốn theo đúng khung giá đã cam kết trong hồ sơ mời thầu”, Vụ trưởng Vụ Đối tác công - tư Lê Kim Thành cho biết thêm.

Tuy nhiên, đại diện Vụ PPP cũng cho rằng, với dự án PPP cao tốc Bắc - Nam phía Đông, thu hút vốn tín dụng là vấn đề lớn nhất đặt ra hiện nay. Nhà đầu tư có 6 tháng để huy động vốn tín dụng cho các dự án. Quá thời hạn trên, nếu không huy động được, Bộ GT - VT sẽ hủy hợp đồng đã ký và nhà đầu tư sẽ bị tịch thu bảo lãnh hợp đồng.

Kiến nghị “gỡ” tồn tại dự án giao thông BOT trước đây

Liên quan đến vốn tín dụng tài trợ cho dự án cao tốc Bắc - Nam, tại buổi làm việc với Bộ GT - VT, hầu hết đại diện các ngân hàng đều nhất trí sẵn sàng “bơm” vốn tín dụng đầu tư cho dự án huyết mạch quốc gia. Song, một số ngân hàng cũng bày tỏ băn khoăn, kiến nghị Chính phủ cần có phương án xử lý dứt điểm tồn tại của một số dự án BOT giao thông trước đây. Phó tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Trần Long chia sẻ: “Cao tốc Bắc - Nam là công trình trọng điểm quốc gia, thúc đẩy phát triển KT - XH đất nước, chúng tôi sẵn sàng xem xét để thẩm định tài trợ vốn cho các dự án. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất hiện nay là Bộ GT - VT cần sớm xử lý dứt điểm những tồn tại vướng mắc của các dự án BOT giao thông đã triển khai để ngân hàng có thể thu hồi nợ và xem xét cho vay các dự án mới. “Tính đến nay, BIDV đang cấp vốn tín dụng cho 43 dự án BOT giao thông với tổng dư nợ khoảng 30.000 tỷ đồng. BIDV hiện đang gặp không ít khó khăn khi nhiều dự án phải cơ cấu lại nợ, có dự án thậm chí phải chuyển nợ xấu.

Đồng quan điểm, đại diện Ngân hàng VietinBank cho biết, VietinBank là ngân hàng cấp tín dụng lớn nhất cho các dự án BOT giao thông, dư nợ đến nay là hơn 52.000 tỷ đồng tại 32 dự án. Chúng tôi đã nhiều lần có văn bản kiến nghị Chính phủ, Bộ GT - VT xem xét xử lý dứt điểm vướng mắc của các dự án BOT đã đầu tư. Nhà nước cần bổ sung nguồn vốn cho các dự án hiện tại không đạt doanh thu theo phương án tài chính ban đầu và thực hiện cam kết về tăng giá vé theo đúng lộ trình trong hợp đồng. Trên cơ sở đó, Vietinbank sẽ xem xét tham gia tài vốn vào các dự án tiếp theo, trong đó có các dự án PPP cao tốc Bắc - Nam.

Đại diện Vụ Tín dụng Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Vân Anh cho biết, NHNN đã có nhiều văn bản chỉ đạo các ngân hàng thương mại cấp tín dụng cho các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam thực hiện theo hình thức PPP. “Chúng tôi tổ chức hai cuộc họp lớn chỉ đạo các tổ chức tín dụng nâng cao trách nhiệm với công trình trọng điểm quốc gia, đồng thời có hai văn bản gửi Chính phủ và Bộ GT - VT về tháo gỡ khó khăn cho các dự án cũ và dự án mới. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật, việc cấp tín dụng thuộc thẩm quyền của các tổ chức tín dụng”, bà Vân Anh nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ GT - VT Nguyễn Nhật nhấn mạnh, việc kêu gọi vốn tín dụng đầu tư vào dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông là yêu cầu cấp bách hiện nay. Bộ GT - VT và các cơ quan chức năng của bộ sẽ hỗ trợ tối đa cho nhà đầu tư trong quá trình thực hiện dự án. Cùng với bảo đảm bàn giao mặt bằng thi công, dự án PPP cao tốc Bắc - Nam còn có phần vốn tham gia trực tiếp của Nhà nước vào dự án và sẽ giải ngân song hành vốn tín dụng. Ðây cũng là những yếu tố tăng sức hấp dẫn cho các nhà đầu tư, cơ hội “vàng” cho các ngân hàng tham gia vào dự án để phát triển kinh tế - xã hội đất nước. “Sau khi hoàn thành hơn 650km của 11 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam, nhiệm vụ đặt ra trong thời gian tới là cần tiếp tục xây dựng 700km để nối thông toàn tuyến, bởi trục cao tốc Bắc - Nam đóng vai trò như xương sống giúp huyết mạch giao thông luôn thông suốt, Thứ trưởng Nguyễn Nhật cho hay.

CHÍ TUẤN

Box: Dự án cao tốc Bắc - Nam dài 654km, được chia thành 11 dự án thành phần, gồm 6 dự án đầu tư công, còn lại 5 dự án thực hiện theo hình thức PPP gồm các đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo. Dự kiến từ 18 - 20.9, Bộ GT-VT sẽ phê duyệt điều chỉnh hồ sơ mời thầu 5 dự án cao tốc Bắc - Nam thực hiện theo hình thức đối tác công tư (PPP) và tiến hành mở thầu từ 2 - 5.10.