Bài 2: Lỗ hổng pháp lý và đạo đức

An ninh văn hoá chính là sự bảo vệ và duy trì các giá trị bản sắc văn hoá, truyền thống, quyền sáng tạo và làm chủ văn hoá của người dân, của quốc gia. An ninh văn hoá liên hệ chặt chẽ an ninh chính trị, với bảo vệ nền tảng tư tưởng, nền tảng văn hoá. Hiện nay, trí tuệ nhân tạo đang thu hút rất nhiều người dùng trên thế giới cũng như ở Việt Nam quan tâm và sử dụng bởi những tiện ích và thuận lợi mà nó mang lại.

Ứng dụng được phát minh, sáng chế ra là để phục vụ cuộc sống con người tốt đẹp. Tuy nhiên, cần thấy tính hai mặt của các ứng dụng này khi các tổ chức, thế lực xấu lợi dụng, nó thành công cụ để lan truyền những thông tin sai lệch, chống đại đoàn kết dân tộc, lung lạc niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, bôi xấu, xuyên tạc văn hóa, con người Việt Nam... Có thể thấy các thủ đoạn thường gặp như dùng ngay ChatGPT đặt những câu hỏi cắt xén, không đầy đủ, không đúng về lãnh tụ, Đảng, Bác Hồ; hay câu trích về hình tượng trong thơ ca, nhạc họa không đúng ngữ cảnh, không gian và thời gian; thậm chí là câu hỏi gian lận, đánh lừa máy móc... Và thông qua trả lời máy móc của ứng dụng để tuyên truyền, xuyên tạc trên internet, các Websize, báo đài “tự do, lá cải”… hòng dẫn dắt dư luận, hướng dư luận, người dân hiểu sai lệch về Đảng, về hình tượng lãnh tụ… Đây chính là một trong những thủ đoạn sử dụng ứng dụng AI từng bước phá hoại nền tảng tư tưởng, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng; làm mất an ninh văn hóa thời kỳ cách mạng công nghệ 4.0.

Ứng dụng AI bị lợi dụng phá hoại đời sống chính trị, văn hóa xã hội đang là câu chuyện hiện hữu. Lợi dụng Internet không giới hạn về không gian, thời gian, địa điểm phát hành và truy cập với lượng thông tin lớn, tốc độ nhanh, dễ dàng thu hút, gợi ý thỏa mãn nhu cầu nghe- nhìn đa chiều… Các thế lực thù địch xây dựng các trang thông tin, blog lôi kéo người xem bằng nhiều thủ đoạn tinh vi. Chúng cài các thông tin xấu độc dẫn dụ người đọc tiếp nhận thông tin lệch lạc và hành vi sai trái. Thế lực thù địch tấn công trên các nền tảng xã hội; xuyên tạc đường lối chính sách, lung lạc niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, gây dư luận tiêu cực, hoang mang trong đời sống xã hội, tìm cách tạo lỗ hổng lớn trong an ninh văn hóa, an ninh quốc gia; bôi nhọ lãnh đạo, xuyên tạc những giá trị tư tưởng, văn hóa, thổi phồng những khó khăn và quy chiếu cho sự lãnh đạo kém cỏi, mất dân chủ của Đảng và nhà nước xã hội chủ nghĩa... Vì vậy, phải nhận biết đầy đủ nguy cơ và những lỗ hổng mà kẻ địch muốn khoét sâu, tấn công làm nguy hại an ninh quốc gia, an ninh văn hóa là nhiệm vụ trước tiên rất quan trọng. Và từ nhận thức đúng dắn, chúng ta mới có thể đấu tranh việc lợi dụng ứng dụng trí tuệ nhân tạo để chống phá Đảng, Nhà nước, cuộc sống yên lành của Nhân dân. Đây sẽ là cuộc đấu tranh toàn diện, khoa học, bền bỉ với sự tham gia của cơ quan, tổ chức liên quan đến cán bộ và các tầng lớp nhân dân khi tham gia thông tin trên môi trường mạng internet.

Vấn đề cốt yếu trong cuộc đấu tranh bảo vệ an ninh văn hóa vẫn là con người. Con người sáng tạo nghe, suy nghĩ, cảm nhận, hành động để hoàn thiện tri thức, kỹ năng hằng ngày. Máy móc hay trí tuệ nhân tạo do con người sáng tạo chỉ có thể mô phỏng khả năng trực quan vốn có của con người trong những tình huống cụ thể. “Sử dụng công nghệ cũng như sử dụng con dao hai lưỡi, phải biết tính năng của nó để phát huy điểm yếu điểm, ưu điểm, tính năng tốt đồng thời hạn chế mặt hại, mặt tiêu cực. Thực ra mặt lợi, hại hay tiêu cực, suy cho cùng là do người sử dụng, con người sử dụng với một thiện ý, một mong muốn đưa đến những điều tốt đẹp thì nó tạo ra những điều tốt đẹp; còn con người sử dụng nó như là một công cụ để làm điều tiêu cực, thậm chí có thể là công cụ “giết chết” về văn hóa thì cũng rất dễ.”- PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương nhấn mạnh.

Có thể thấy, để ngăn chặn kẻ xấu lợi dụng AI và môi trường mạng để tấn công nền tảng tư tưởng, nền tảng văn hoá thì cần nhận biết đầy đủ các nguy cơ và có các biện pháp, hoạt động tác nghiệp kịp thời đấu tranh với thế lực thù địch nhằm đảm bảo sự an toàn, bình yên, giữ vững nền tảng và bản sắc văn hoá dân tộc; ngăn chặn có hiệu quả các hành vi phá vỡ trật tự công cộng và xuyên tạc giá trị văn hoá, bôi nhọ danh nhân văn hoá, lãnh tụ, lãnh đạo; kích động gây chia rẽ khối đại đoàn kết; bảo vệ và phát triển di sản văn hoá, ngôn ngữ, truyền thống và những giá trị văn hoá đặc trưng của đất nước.