Xuống tàu nhưng chưa rời sân ga

Hành trình cảm xúc

28 năm làm đại biểu HĐND cấp huyện, có thể khẳng định nữ đại biểu Phan Thị Hồng Xoan - nguyên Phó Chủ tịch HĐND, nguyên Trưởng ban Kinh tế - Xã hội, Trưởng ban Pháp chế HĐND thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh là một trong những đại biểu kỳ cựu gắn bó lâu nhất với mảnh đất dưới chân Ngàn Hống từ thuở mới thành lập năm 1992. 5 năm là đại biểu chuyên trách, 23 năm là đại biểu kiêm nhiệm, những câu chuyện của chị xoay quanh hành trình làm đại biểu luôn khiến người nghe thích thú và ấn tượng. Dấu ấn bao trùm nhất với chị không phải là việc được HĐND thị xã tín nhiệm bầu đảm đương các trọng trách quan trọng của HĐND như lẽ thường mà với chị chính là thời điểm hòa vào dòng cử tri đi bỏ phiếu trong tiếng loa, tiếng nhạc của ngày hội lớn. Mỗi lần nghe tiếng loa tuyên truyền, càng gần đến ngày bầu cử, chị càng không giấu được những dòng cảm xúc.

Chị kể say sưa về cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên của nước ta, ngày 6.1.1946 như thể chị cũng được hòa vào dòng người đi bầu ra Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vậy. Chị bảo khởi đầu hành trình chính là không khí bầu cử chứ không phải khi công bố ai trúng, ai trật. Mỗi lần được đi bầu cử, chị cứ bồi hồi hoài niệm về cái ngày Tổng tuyển cử đầu tiên của nước ta - cuộc Tổng tuyển cử lịch sử được đổi bằng máu và nước mắt, đánh dấu ngọn cờ độc lập tự do mà Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định trong Tuyên ngôn Độc lập ngày 2 tháng 9 năm 1945 đã được thể chế hóa và "Quốc hội ta là Quốc hội dân chủ đầu tiên ở vùng Đông Nam châu Á, cũng là Quốc hội đầu tiên của các nước thuộc địa cũ được độc lập tự do" như lời Bác Hồ khẳng định. Cảm xúc của ngày khởi đầu hành trình ấy đã theo chị suốt 28 năm làm đại biểu HĐND thị xã Hồng Lĩnh.

“Nếu vào HĐND vì tư lợi thì không nên ứng cử” - đó là tâm niệm của nữ đại biểu Phan Thị Hồng Xoan cũng như nhiều đại biểu HĐND ở mảnh đất miền Trung gió Lào cát trắng mà tôi may mắn được tiếp xúc. 28 năm đối với đời người thì ngắn ngủi nhưng với hành trình chức nghiệp không phải là ngắn. Sự tín nhiệm, yêu mến của cử tri và Nhân dân thị xã dành cho nữ đại biểu của mình là minh chứng rõ ràng nhất cho việc chị đã thực hiện rất thành công lời hứa trước cử tri.

Đến thời điểm này, có thể khẳng định 2016 - 2021 là nhiệm kỳ với nhiều đổi mới trong thực hiện chức năng quyết định và giám sát của HĐND thị xã Hồng Lĩnh. Đặc biệt là đổi mới trong điều hành chất vấn, trả lời chất vấn. Ý kiến, kiến nghị của cử tri được quan tâm, chỉ đạo giải quyết kịp thời, thỏa đáng. Hoạt động giám sát chuyên đề có nhiều nét mới, nhất là việc thực hiện đối chất, giải trình để quy rõ trách nhiệm trong xử lý các hạn chế, vướng mắc. Gần một nhiệm kỳ mà HĐND thị xã đã hoàn thành 15 chuyên đề giám sát lớn, so với chương trình, kế hoạch đề ra đã đạt và quan trọng nhất là “chất”...

Đó là đánh giá chung của nguyên Chủ tịch HĐND thị xã Hồng Lĩnh tại kỳ họp giải quyết công việc phát sinh đột xuất của HĐND thị xã để kiện toàn các chức danh chủ chốt của HĐND, UBND thị xã sau Đại hội Đảng bộ thị xã Hồng Lĩnh Khóa VII. “Chưa hết nhiệm kỳ nhưng đã đến giờ giao ca, tôi xin bàn giao nhiệm vụ lái tàu cho đại biểu kế nhiệm xứng đáng. Có thể nói, với tinh thần trách nhiệm, các đại biểu HĐND thị xã nói chung và bản thân tôi đã thực hiện tốt các công việc như điều đã hứa với cử tri. Có thể sẽ có những điều chưa làm được, chưa trọn vẹn thì chúng ta sẽ tiếp tục thực hiện nó trong tương lai, dù với vai đại biểu dân cử hay là với vai một công dân trên địa bàn thị xã Hồng Lĩnh... Đại biểu Nguyễn Văn Hải đã chia sẻ những tâm tư, tình cảm của người đại biểu dân cử, người chèo lái con tàu HĐND Khóa VI của thị xã Hồng Lĩnh trước khi nghỉ công tác, thôi giữ chức Chủ tịch HĐND thị xã dí dỏm như người lái tàu đổi ca cho người khác nhưng trong từng lời nói, tôi cảm nhận được chút gì đó bùi ngùi, xao xuyến lẫn vấn vương.

Cùng chung cảm xúc bùi ngùi nhưng với nữ đại biểu HĐND thị xã Hồng Lĩnh Cao Thị Oanh Cúc - tổ Nam Hồng thì lại khác. Là đại biểu trẻ nhất, ngoài Đảng, Oanh Cúc là giáo dân sinh hoạt tại Giáo xứ Tiếp Võ. Đây là nhiệm kỳ thứ 2 Oanh Cúc được cử tri Nam Hồng bầu làm đại biểu dân cử nên khá chững chạc. Nữ đại biểu cho rằng, hành trình làm đại biểu HĐND đã giúp chị trưởng thành nhiều hơn nhờ có cơ hội học hỏi, tiếp cận nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ đó, đại biểu có điều kiện để thực hiện trách nhiệm người đại biểu của dân tốt hơn, toàn diện hơn, đồng thời cũng làm tốt chức trách nhiệm vụ của một người công giáo kính Chúa yêu nước, góp phần làm cầu nối cho tình đoàn kết lương giáo trên địa bàn ngày càng bền chặt hơn.

Xuống tàu nhưng chưa rời sân ga

Ngày tháng còn lại của nhiệm kỳ 2016 - 2021 không còn nhiều nhưng cũng đủ để đại biểu dân cử hành động để hoàn thành nốt những lời hứa, chương trình còn dang dở. Đâu đó vẫn còn những người có thái độ dửng dưng, thờ ơ, tư duy nhiệm kỳ song tôi tin chắc đó chỉ là thiểu số. Cùng với hoàn thành nốt các chương trình kế hoạch thì cũng đã đến lúc đại biểu tự đánh giá lại những việc đã làm được, những hạn chế và rút ra kinh nghiệm để bước vào hành trình mới. Từ đó, xác định cho mình có nên lên tàu tiếp hành trình làm đại biểu khóa mới hay rẽ sang một hướng khác.

Theo đó, việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 20.6.2020 của Bộ Chính trị về lãnh đạo cuộc bầu cử ĐBQH Khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 là việc các địa phương cần bám sát các văn bản của cơ quan cấp trên để triển khai thực thi. Trong đó, phấn đấu giới thiệu, lựa chọn bầu được những đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND thật sự tiêu biểu, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân; bảo đảm đủ tiêu chuẩn, đủ số lượng, có cơ cấu hợp lý, lấy tiêu chuẩn, chất lượng đại biểu làm trọng tâm, không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn là hết sức quan trọng.

“Không nên nặng về cơ cấu mà cần đặt vấn đề chất lượng lên hàng đầu. HĐND mạnh đồng nghĩa với đại biểu HĐND phải “chất”. Cử tri phải kiên quyết như lời Bác dạy:  "Những ai muốn làm quan cách mạng thì nhất định không bầu". Một điều nữa là lương tâm là tự vấn của chính đại biểu. Ai trúng ai trật cũng không quan trọng mà cái quan trọng là đại biểu đã xứng đáng với lịch sử, với dân tộc và lá phiếu của Nhân dân chưa? Hành trình 5 năm anh chứng minh như thế nào? Nếu trúng nhưng anh không đại diện được cho tiếng nói của cử tri và Nhân dân thì chắc chắn Nhân dân và cử tri sẽ không tiếp tục tín nhiệm và bỏ phiếu cho anh nữa đâu”.

Đó là khẳng định của đại biểu Nguyễn Tiến Dũng - nguyên Ủy viên Thường trực HĐND thị xã Hồng Lĩnh khi được hỏi về tiêu chuẩn của một ứng cử viên đại biểu HĐND tái cử cũng như các vấn đề xoay quanh cơ cấu và chất lượng đại biểu. Thực tiễn cho thấy, có không ít trường hợp lãnh đạo có chức vụ, được cơ cấu nhưng khi ứng cử đại biểu HĐND, người dân không tín nhiệm. Do vậy, muốn làm đại biểu của dân thì trước hết anh phải tự soi lại chính mình xem thử động cơ vào HĐND là gì và mình có xứng đáng hay không? Mình sẽ làm gì để đại diện được cho dân?

Xin được mượn lời của đại biểu Nguyễn Văn Hải - nguyên Phó Bí thư Thường trực Thị ủy, Chủ tịch HĐND thị xã Hồng Lĩnh để tạm khép lại dòng cảm xúc trên chặng cuối của hành trình cập bến nhiệm kỳ 2016 - 2021: “Người cũ đã xuống tàu nhưng chưa rời sân ga. Chúng tôi sẽ luôn dõi theo, cổ vũ cho những đại biểu tiếp tục lên tàu để bắt đầu cho hành trình 2021 - 2026. Trong vai trò mới dù là cương vị cao hơn hay là một người dân thì chúng tôi sẽ tiếp tục quan tâm tình hình phát triển của thị xã để có những đóng góp hữu ích cho lãnh đạo thị xã có những quyết sách phù hợp, đưa Hồng Lĩnh ngày càng phát triển cao hơn, hoàn thành mục tiêu trở thành đô thị văn minh, giàu đẹp”.