Tiêu chuẩn xả thải dựa trên công nghệ

- Chủ Nhật, 07/05/2023, 06:46 - Chia sẻ

Tiêu chuẩn xả thải dựa trên công nghệ được thiết lập căn cứ vào việc cân nhắc chi phí và tính khả thi của các công nghệ hiện hành. Bộ Bảo vệ môi trường Mỹ (USEPA) đã xây dựng nhiều hướng dẫn về tiêu chuẩn xả thải cho rất nhiều ngành công nghiệp.

Nguồn: watereducation.org
Nguồn: watereducation.org

Với các nguồn thải không thuộc danh mục các ngành công nghiệp này, cơ quan cấp phép phải xây dựng giới hạn dựa trên đánh giá chuyên môn tốt nhất cho từng nguồn thải. Ngoài ra, các bên xả thải không nhất thiết phải sử dụng các công nghệ được đề xuất mà có thể sử dụng bất kỳ công nghệ khác nhưng phải bảo đảm các tiêu chuẩn xả thải được quy định trong giấy phép.

Tiêu chuẩn mức độ nghiêm ngặt

Luật Nước sạch quy định các tiêu chuẩn xả thải dựa trên công nghệ với nhiều mức độ nghiêm ngặt khác nhau.

Chẳng hạn giới hạn công nghệ kiểm soát hiện hành tốt nhất được áp dụng đối với chất ô nhiễm thông thường (BPT) được xác định dựa trên mức trung bình hiệu suất xử lý tốt nhất của các nhà máy/hệ thống xử lý nước thải đang vận hành trong cùng một ngành công nghiệp, trong đó có cân nhắc tương quan giữa chi phí và hiệu quả xử lý nước thải. Vào năm 1977, tiêu chuẩn công nghệ kiểm soát ô nhiễm tốt nhất đã và đang dùng đối với chất ô nhiễm thông thường (BCT), với quy định khắt khe hơn BPT, được áp dụng cho các trường hợp mà việc loại bỏ nhiều hơn nữa chất ô nhiễm được cho là hợp lý về mặt chi phí - lợi ích. Các phân tích chi phí - lợi ích cho việc áp dụng công nghệ đề xuất để đạt được tiêu chuẩn dòng thải BCT được thực hiện cho từng ngành công nghiệp và cho từng trường hợp cụ thể.

Giới hạn công nghệ tốt nhất về khả năng kinh tế (BAT), quy định nghiêm ngặt hơn BPT và BCT, được áp dụng cho các chất ô nhiễm đặc biệt và chất độc. Giới hạn BAT được thiết lập dựa trên hiệu suất xử lý tốt nhất có thể trong một ngành công nghiệp cụ thể của các nhà máy đang vận hành hoặc các nghiên cứu thử nghiệm. Với BAT, Luật không quy định phải so sánh chi phí - lợi ích mà chỉ yêu cầu cân nhắc đến yếu tố chi phí để bảo đảm các giới hạn này có thể đạt được về mặt kinh tế. Nói cách khác, tiêu chuẩn BAT chú trọng đến áp dụng các công nghệ, cách thức quản lý, vận hành tốt nhất có thể đạt được để đảm bảo xử lý được tối đa chất ô nhiễm dù việc áp dụng có thể khá tốn kém.

Tiêu chuẩn cao nhất trong các tiêu chuẩn xả thải là NSPS, được USEPA áp dụng cho một số trường hợp cụ thể các nhà máy mới được xây dựng (các trường hợp khác sẽ chỉ cần áp dụng BPT hoặc BCT). Giới hạn NSPS phản ánh mức độ cao nhất trong xử lý chất ô nhiễm nhờ áp dụng các tiến bộ mới nhất trong công nghệ, phương pháp vận hành, quản lý, và nhiều yếu tố khác, mà không chú trọng đến yếu tố chi phí.

Tiêu chuẩn xả thải dựa trên tiêu chuẩn chất lượng nước của vùng nước tiếp nhận

Trên thực tế, các tiêu chuẩn xả thải dựa trên công nghệ có thể không đủ để ngăn ngừa ô nhiễm vùng nước tiếp nhận. Vì vậy, Luật Nước sạch (Điều 302) cũng quy định rằng, USEPA cần phải ban hành các tiêu chuẩn xả thải dựa trên tiêu chuẩn chất lượng nước nếu việc xả thải (mặc dù đã tuân thủ các giới hạn dựa trên công nghệ) không bảo đảm được chất lượng nước phù hợp cho các mục đích sử dụng. Các mục đích sử dụng được bảo vệ bởi Luật Nước sạch bao gồm: cấp nước công cộng, cấp nước nông nghiệp và công nghiệp, bảo vệ và nhân giống các loài cá, loài có vỏ và động vật hoang dã, và phục vụ các hoạt động giải trí của con người. Trong đó, mục đích “bảo vệ và nhân giống các loài cá, loài có vỏ và động vật hoang dã, và phục vụ các hoạt động giải trí của con người” là mục đích tối thượng cần đạt được nếu có thể như đã được nêu tại phần mục tiêu của Luật Nước sạch (Điều 101).

Trước khi ban hành các tiêu chuẩn xả thải này, USEPA phải tham vấn ý kiến công chúng để cân bằng các chi phí - lợi ích về kinh tế và xã hội. Các bang được quy định trong vòng 2 năm phải trình lên USEPA danh sách các vùng nước của bang mà việc áp dụng các tiêu chuẩn xả thải theo công nghệ không bảo đảm được tiêu chuẩn chất lượng nước, cùng với danh sách các nguồn thải vào các vùng nước này và chiến lược kiểm soát riêng biệt với từng nguồn thải này. Các chiến lược này phải bảo đảm đạt được tiêu chuẩn chất lượng nước càng sớm càng tốt nhưng không được quá 3 năm kể từ khi được ban hành.

USEPA xây dựng và định kỳ cập nhật bộ tiêu chuẩn chất lượng nước quốc gia và các tài liệu hướng dẫn xây dựng các tiêu chuẩn dựa trên những hiểu biết khoa học cập nhật nhất về ảnh hưởng của từng chất ô nhiễm tới sức khỏe con người, hệ sinh thái, và các mục đích sử dụng khác. Dựa trên các tài liệu (không mang tính pháp lý) này, các bang sẽ xây dựng các tiêu chuẩn chất lượng nước cho các vùng nước trong bang mình dựa trên đặc thù của từng bang, được USEPA xem xét và phê chuẩn.

Các tiêu chuẩn này được xây dựng phù hợp với từng mục đích sử dụng, tuy nhiên, trên thực tế USEPA thường yêu cầu phải đạt ít nhất và bảo đảm cho mục đích câu cá và bơi lội. Các tiêu chuẩn chất lượng nước được thể hiện dưới dạng các con số, bao gồm tiêu chuẩn (nồng độ, thời gian, tần suất...) cho phép của một chất ô nhiễm cụ thể và độ độc tổng thể của dòng thải (kết hợp của nhiều chất ô nhiễm khác nhau)… Luật cũng cho phép các bang xây dựng tiêu chuẩn riêng cho một vùng nước xác định, khi các yếu tố như động thực vật, thành phần hóa học của nước tại đây có khác biệt lớn so với khi xây dựng tiêu chuẩn chung.

Tiêu chuẩn xả thải dựa trên tiêu chuẩn chất lượng nước được tính toán để bảo vệ vùng nước tiếp nhận trong điều kiện dòng chảy cực thấp. Một điểm đáng lưu ý khác là các bang được phép quy định phạm vi của vùng nước hòa trộn (xung quanh hoặc cách điểm xả về hạ lưu một khoảng cách nào đó). Trong phạm vi này các thông số chất lượng nước có thể vượt quá tiêu chuẩn cho phép miễn là bảo đảm không gây các tác động cấp tính. Tuy nhiên, việc xác định độ lớn, hình dạng vùng hòa trộn này cần phải được các bang chứng minh bằng căn cứ khoa học.

Một căn cứ quan trọng để xác định các tiêu chuẩn xả thải dựa trên tiêu chuẩn chất lượng nước là tổng tải lượng tối đa hàng ngày (TMDL). TMDL là lượng chất ô nhiễm lớn nhất có thể được xả vào nguồn nước (từ tất cả các nguồn ô nhiễm, bao gồm các nguồn thải điểm, diện, không khí, và các nguồn ô nhiễm tự nhiên) mà vẫn bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng nước. TMDL được phân bổ cho các nguồn thải hiện tại và cả tương lai (thông qua dự trữ một biên độ an toàn). Cơ quan cấp phép xả thải dựa vào phân bổ tải lượng cho nguồn thải đang xin cấp phép để xác định các tiêu chuẩn xả thải phù hợp.

Linh Anh